• bilinen en eski yazılı kanunlar. ur bir sümer şehridir ve nammu da bu şehrin kralıdır. kanunların yazılı olduğu tabletler m.ö. 2050-2100 yıllarından kalma olup hammurabi kanunları'ndan eskidirler. urukagina kanunları da bunlardan eskidir ama bugüne ulaşmış yazılı örnekleri yoktur.
    ek: stavrogin'in uyarısıyla gidip görmek isteyenler olursa, tabletlerin en az birinin istanbul arkeoloji müzesi'nde sergilendiğini de belirtelim.
    https://en.wikipedia.org/wiki/code_of_ur-nammu

    şimdiye kadar bulunan tabletlerden 57 yasanın 30'u tespit edilebilmiştir. tespit edilenlerin ingilizce'den çevirisini aşağıya aktarıyorum, eğer muazzez ilmiye çığ'ın bu konuda farklı bir çalışmasını bilen varsa ve buraya aktarırsa o da hoş olur.
    1 mina 60 şekel ve 1 şekel 8.3 gram olmak üzere;

    1. bir adam cinayet işlerse, o adamın öldürülmesi gerekir.
    2. bir adam soygunculuk yaparsa, o adam öldürülür.
    3. bir adam adam kaçırma suçu işlerse, hapsedilir ve 15 şekel gümüş öder.
    4. eğer bir köle bir başka köleyle evlenir ve evlendiği köle özgür bırakılırsa, evlenen köle evden ayrılamaz.
    5. eğer bir köle yerli (özgür) bir insanla evlenirse, ilk doğan oğlunu sahibine verir.
    6. eğer bir adam bir başka adamın haklarına tecavüz ederek, o genç adamın bakire karısının bekaretini bozarsa, o adam öldürülmelidir.
    7. eğer bir adamın karısı başka bir adamı takip edip, o adamla yatarsa, o kadın öldürülmeli ama yattığı adam serbest bırakılmalıdır.
    8. eğer bir adam güç kullanarak bir başka adamın genç dişi kölesinin bekaretini bozarsa, o adam 5 şekel gümüş ödemelidir.
    9. eğer bir adam ilk kez kendisiyle evlenmiş karısını boşarsa ona bir mina gümüş ödemelidir.
    10. eğer boşandığı eşi evlendiğinde dul bir kadın idiyse, ona yarım mina gümüş ödemelidir.
    11. eğer adam evlilik sözleşmesi olmadan dul kadınla yattıysa, ona hiç bir gümüş ödemesine gerek yoktur.
    13. eğer bir kişi büyücülükle suçlanırsa, suyla yapılacak çileli yargılamaya tabii tutulmalıdır (muhtemelen suya atılıp hayatta kalıp kalamadığına bakılması). eğer masumiyeti ispatlanırsa, müfterinin 3 şekel gümüş ödemesi gerekir.
    14. eğer bir adam, adamın karısını zinayla suçlarsa, ve nehir çilesi kadının masumiyetini ortaya çıkarırsa, suçlamada bulunan adamın kadına 1/3 mina gümüş ödemesi gerekir.
    15. eğer bir damat adayı, kayınpeder adayının evine girerse, ama kayınpeder kızını o adaya vermeyi reddedip sonra bir başkasına verirse, reddedilen damata verdiği gelin hediyelerinin iki katını iade etmelidir.
    16. eğer (metin zarar görmüş...), tartmalı ve ona 2 şekel gümüş vermelidir.
    17. eğer bir köle şehir sınırlarının dışına kaçar da birisi onu geri getirirse, kölenin sahibinin getirene 2 şekel gümüş vermesi gerekir.
    18. eğer bir kişi bir başkasının gözünü çıkartırsa, o kişiye yarım mina gümüş vermesi gerekir.
    19. eğer bir kişi bir başkaının ayağını keserse, 10 şekel gümüş ödemesi gerekir.
    20. eğer bir kişi kavga sırasında sopayla bir başkasının bir uzvunu ezerse, o kişi 1 mina gümüş ödemelidir.
    21. eğer bir kişi bir başkasının burnunu bakır bir bıçakla keserse, o kişi 2/3 mina gümüş ödemelidir.
    22. eğer bir kişi bir başka adamın dişini dökerse, o kişi 2 şekel gümüş ödemelidir.
    24. (metin zarar görmüş...) eğer kölesi yoksa, 10 şekel gümüş ödemelidir. eğer gümüşü yoksa o adama kendine ait olan başka bir şey vermelidir.
    25. eğer bir adamın dişi kölesi, kendini sahibesiyle karşılaştırır ve onunla küstahça konuşursa, ağzı bir quart tuzla ovulur.
    26. eğer bir dişi köle, sahibesinin izniyle birine vurursa (metin zarar görmüş...)
    28. eğer bir kişi şahitlik yapar ve yalancı şahit olduğu ispat edilirse, 15 şekel gümüş ödemesi gerekir.
    29. eğer bir kişi şahitlik yapar ama sonra yeminini bozarsa (şahitlikten çekilirse), o kişinin ihtilafa konu olan bedel kadar gümüş ödemesi gerekir.
    30. eğer bir adam gizlice bir başka adamın tarlasını eker ve bu kişi şikayetçi olursa, bu reddedilmeli ve adam masraflarını kaybetmelidir.
    31. eğer bir adam bir başka adamın tarlasına su bastırırsa, tarlanın her iku'su başına 3 kur buğday vermesi gerekir.
    32. eğer bir adam sürülebilir tarlasını bir başka adama ektirmek üzere anlaşır ama o adam tarlayı ekmez ve çorak bırakırsa, tarla'nın her iku'su başına 3 kur buğday vermesi gerekir.
  • ur-nammu kanunları; sümerlere ait ve günümüze ulaşmış, kanun maddeleri içeren, bilinen en eski yazılı tablettir. milattan önce 2100-2050 yıllarına ait olup sümerce yazılmıştır. giriş bölümünde kral ur-nammu'ya atıfta bulunulsa da bazı tarihçiler onu ur-nammu'nun oğlu shulgi'ye isnat ederler.

    kil tabletlerde bulunan kanunlar istanbul arkeoloji müzesi bünyesinde, dünyaca ünlü sümerolog ilmiye çığ[1] ve hatice kızılyay tarafından transkripte [2] edilmiştir.[3] bu kanunlara bir örnek:

    "m.ö 2050 yılında üç erkek; bir berber, bir bahçıvan ve mesleği bulunmayan diğer bir kişi lu innana adındaki bir tapınak görevlisini öldürdüler. katiller, kurbanın karısı olan nin dada'ya kocasının öldürüldüğünü söylediler (neden söyledikleri bilinmiyor).karısı sırrı tuttu ve yetkililere cinayeti bildirmedi.ancak kanunun kolu uzundu ve o zamanın yüksek düzeyde medenileşmiş sümer devletinde de bu bir istisna değildi.

    suç kral ur ninurta'nın dikkatine getirildi, başkent isin'de kendisi nippur'daki vatandaşlar mahkemesine davayı götürdü, ki söz konusu yer, adalet mahkemesi olarak işlev görüyordu.

    bu mecliste dokuz kişi suçlular hakkında kovuşturma açılmasını istedi. savlarına göre sadece üç katil değil, bunun yanında adamın karısının da idam edilmesi gerektiğini, çünkü suçu öğrendikten sonra sessiz kaldığını ve bu yüzden de öldürmeye yardımcı olduğunu öne sürmüşlerdi. mesliste bulunan iki adam daha sonra kadını savunmak için söz aldılar. kadının kocasının öldürülmesinde bir payı olmadığını ve bu yüzden de serbest bırakılması gerektiğini savundular."

    söz konusu davanın tercümesinden sonra, pennsylvania üniversitesi hukuk fakültesinin dekanı olan j.roberts'e görüşü soruldu ve; "bizim kanunlarımıza göre, olayda karısı herhangi bir suç işlememiştir" cevabı verdi.[
  • erkek hegomonyası dayatılmaya çalışılan sümer yazıtlarıdır.
    en önemli noktalarından biri zina yapan eşlerde kadına ceza verilirken, erkeğe herhangi bir cezai işleme maruz bırakılmaması gösterilebilir.
hesabın var mı? giriş yap