amerika birleşik devletleri

• sağlık sisteminde ciddi sıkıntılar mevcut. bizim araç kaskosu gibi sanırım biraz. hastaneler sigortayı düdüklemek için fiyat şişiriyorlar, sigorta şirketleri de bunu haliyle sigortalılardan alıyor.
  
  amerika'da yaşayan insanların %100'ü de sigortalı olabilir. lakin abd'de sigorta dediğiniz şey %100 cover eden bir şey değil. hayvan gibi ücretler ödendiği için, insanlar belki %20 bile az ödesek kardır diye saçma sapan şeyleri kapsayan sigortalar alıyor olabilirler. ayrıca bunun daha deductionı da var. mesela 2000$ deductionlı %20 ödediğin eh bir sigortan var ve 3000$ fatura geldi. sike sike 2200$'ı ödeyeceksin. ama kağıt üstünde sigortalısın. ha sonrasında 2000 dolar gelirse 400 öder çıkarsın, çünkü deduction bir kez verildi.
  
  bu tip istatistikler tek tip şeylerde anlamlıdır, milyon kombinasyon yapacağınız şeyde değil. türkiye'de de kişi başına milli gelir 9 küsür bin dolar mesela. ama gerçeğe bak, ülkenin yarıya yakını asgari ücretle çalışıyor deniyor (yani 9bin doların neredeyse yarısı kadar bir ücretle).
  
  herkes kendi açısından bir istatistik bulabilir. abd fırsatlar ülkesidir. fakat fırsatçılar ülkesidir aynı zamanda. siz mühendis olarak isterseniz katrilyon dolar maaş alın, kimsenin doğrudan sikinde olmaz sizin maaşınız. en fazla iphone'u her yeni modelde bir değil, 3 modelde bir değişirler. ama sağlık sektöründe fahiş fiyatlar, gün gelir sizi tırmalar.
  
  ayrıca "devlet başkasının bakım parasını başka birinden almaz" diyorsunuz da, sigorta şirketi ne yapıyor amk? hayır kurumu mu bunlar? onlar da sizden aldığı parayı başkasına harcıyor. arada bir fark yok.
  
  ayrıca income tax ve state tax diye bir şey var amk. gidip "abd vergi almaz" kafasına girmeyin. onlar da sike sike sizden vergi alıyorlar. 60k alıyorsanız %18 civarı banko vergi ödüyorsunuz. bir de eyalete göre ayrı vergi var düz hesap 20 de. bizde de %27 civarı. o %7'yi de, kötü koşullarda da olsa verilen ücretsiz eğitim ve sağlık hakkına sayın diyorlar. ha alım gücü derseniz, o ayrı. ama konumuz sonuçta oranlar. bir de tabi tax refund var ama o sanırım pek kolay değil maaşlı çalışan için.