çanakkale savaşı

• bu muharebeler esnasinda verilen kayiplar konusundaki tutarsizlik, bildigim kadariyla kayip kelimesinin degisik kullanimlarindan kaynaklaniyor.
  
  o zaman icin, raporlarda kayip ^* istatistikleri sadece oluleri degil, kaybolan, yaralanan ve kacan askerleri de iceriyordu. bilindigi kadariyla osmanli birliklerinin de kayip dokumu su sekildedir:
  
  55 bin kisi catismalarda oluyor.
  100 bin kisi yaralaniyor.
  21 bin kisi hastaliktan oluyor
  64 bin asker kacarak birligini terk ediyor
  10 bin kisi de kayboluyor.
  
  bunlar toplandiginda da, hepimizin asina oldugu 250binlik rakama ulasiliyor. muttefiklerin kayiplari ise toplamda, ana britannicaya gore 213,980 kisi.
  
  burada kacan askerlerin sayisina dikkat cekmekte fayda var. nitekim canakkalede birlikler hasar aldikca, ulkenin dort bir yaninda, taa suriyelerden destek birlikleri gonderilmis ki bunlarin cephelere en optimum sekilde yerlestirilmeleri icin bize tarih kitaplarinda hep kotu ve yetersiz bir komutan olarak okutulan ama cogu zaman icinde bulundugu sartlarla sinirlanmis olan liman von sanderse buyuk isler dusmus.
  
  velhasili kelam bu birliklerin icinde, vatan millet duygulari dogal olarak koruklenmemis oldugundan savasmaktan yana olmayan veya arabistanin oralardan alinip imparatorlugun uzak bir kosesine feci sartlarda savasmak icin getirilmis olmaktan hazzetmeyen bircok arap da var. bu nedenlerdendir ki, savasin bir aninda, mustafa kemale soz verilen 2 destek bolugunun araplardan olustugu ortaya cikinca, ataturk bu durumu telgraflarla protesto ediyor ve turklerin gonderilmesini istiyor.
  
  nitekim 57. alayin saldirisiyla ele gecirilen conk bayirinda mevziler tutulmaya calisilirken ve mustafa kemalin durumu hala kritikken, arap askerleri panikleyip kaciyorlar. neyseki destek kuvvetleri zamaninda yetisiyorlar ve muharebeler, ilk cikarma alanlarinda oldugu gibi, bu yeni acilan cephede de, ingilizlerin cekilmesine kadar bozulmayacak bir dengeye oturuyor.
  
  edit: bu arada canakkale muharebeleri hakkinda yanlis veya eksik bilinen birtakim seylere dikkat cekmek icin ve tarihin herseyden once bir bilim oldugunun unutulmamasi icin (bkz: ben size savasmayi degil olmeyi emrediyorum/@immanuel tolstoyevski)