tembel enteller için çin uygarlığı ve hanedanları

• song hanedani (960 – 1279)
  
  960 yilinda, cin’in buyuk bolumunu kontrol altina alan song’lar ekonomik bir buyume ve gelisme donemini baslattilar. bildigimiz gibi bu arada liaolar mancuryada ve dogu mogolistanda hukum suruyorlar ve songlar kuzeye acilarak bunlarla savasmak yerine guneye yoneliyorlar.
  
  guneyde yayilmacilik gorece kolay oluyor, zira buradaki kralliklar kulturel ve ekonomik olarak guclu olsalar bile kuvvetli bir askeri birlige sahip degiller ve kolayca songlara teslim oluyorlar.
  
  bu arada liaolar (ya da onlarin o siralarda dedikleri gibi khitanlar) tehdit ustune tehdit yagdirirak songlardan harac topluyorlar. aldiklari harac cok fazla degil ve songlar icin bu, onlari uzak tutmak icin yapilacak askeri harcamalar yaninda pek birsey tutmuyor. boylece zoraki de olsa bir baris, daha ziyade bir denge olusuyor.
  
  bu surecte de yine onemli teknolojik gelismeler yer aliyor; politik gorusler, hukumet yapisi ve elitlerin yasam bicim karmasiklasiyor. daha onceleri havai fiseklerde kullanilan barut, artik kusatmalarda kullanilmaya baslaniyor. ihracat ve ithalat da iyice cosuyor ve gemi yapimi bu yonde cok ilerliyor.
  
  tiptaki gelismeler de devam ediyor ve soylenilene gore, ilk defa 1145 yilinda, bir guney cinli esirin vucuduna otopsi yapiliyor.
  
  daha onceleri altin cagini yasamis olan budizm, yerini neo-konfucyanizme birakiyor ki bu etkiler japonyaya, koreye ve vietnama kadar yayiliyor.
  
  bizim saraylarda da hediye seklinde bolca gordugumuz, o cinli mavili beyazli cin porseleni de songlarin son doneminde ortaya cikip, ihrac ediliyor.
  
  bu gelismelere dikkat cektikten sonra, anlamamiz gereken bir diger onemli nokta da songlarin konfucyanizm etkisiyle pek militer olmamalari. diplomatik cozumler, askeri cozumlerden daha buyuk saygi goruyorlar. zaten bu uygulama isiginda da khitanlar gibi dusmanlarina, yillik vergi vermeyi, buyuk askeri harcamalar yapmaya yegliyorlar. iste bu askeri gucsuzluk yuzunden ki, onceden bahsettigimiz liaolar ve xialar, songlarin kuzeyinde varliklarini surduruyorlar. fakat sadece songlar degil, diger ikisi de diplomasiyi tercih ettiklerinden baris donemi uzun suruyor.
  
  fakat bu gevseklikten yararlanan birileri oluyor: jinler. bunlar 1125 yilinda askeri harekatlarla hakimiyet kuruyorlar ve song imparatorunun kardesinin iyice guneye kacmasina neden oluyorlar. bu adam orada kendini imperator ilan ediyor ve guney song donemi olarak anilan ve kisa sureli de olsa baris icinde olan bir donem baslatiyor. fakat aristokrasi fazla guclu oldugundan, imparatorlugun hakimiyeti sadece gorunuste kaliyor.
  
  1210 yilinda mogollar saldirmaya basliyorlar ve en nihayetinde, 1279 yilinda, mogol imparatorlugu olarak da bilinene yuan iktidara geliyor.