havadis

• "havadis 1917-1918 yüz yıl önce" başlığıyla son haftasına girmiş sergi. farkında değildim fakat anladığım kadarıyla dört yıldır yapılıyormuş, şurada biraz bilgi var.
  
  iki kez ziyaret ettim bu sergiyi, o kadar çok şey bir seferde sindirilemiyor. maksem'in fiziksel yapısı sergiyi desteklemiş. her odacıktan diğerine geçerken ay değişiyor. her odacıkta grafiklerle desteklenmiş bir kronolojik çizelge var. duvarlarda ise çizelgeye dahil olan "büyük" olayların yanı sıra, küçük hikâyeler de mevcut ki bence hem bunlar sergiyi bir resmi tarih sıkıcılığından kurtarıyor hem de o devrin sosyal hayatına dair önemli ipuçları sunuyor.
  
  birincil materyal elbette dönemin sürelileri. dikkatimi çeken bazı başlıkları not etmiştim: çocukları koruma derneği, görme engelli gazilerimize meslek eğitimi, tifüse karşı mücadele, türkiye elektrik sanayi, etli ve etsiz günler (savaş ortamında etin sadece belirli günlerde satılacağından bahsediyor), kadın işçi taburları, istanbul boğazına tünel inşası (çizimi var, marmaray fikri oradan mı gelmiş diye düşündüm), almanya'da türk öğrenciler (hep 1960'lar gündemdedir almanya'ya işçi konusunda ama savaş yıllarında meslek okullarında eğitim gören çocuklar varmış, fotoğrafları mevcut), osmanlı bankası, osmanlı piyangosu, polis müzesi (kriminal materyallerin başka davalara örneklik etmesi amacıyla müzeye konulmasından filan bahsediyor) vb.
  
  bunlar dışında elbette cepheler, müzakereler, devletlûlerle ilgili pek çok haber, çizim, fotoğraf var. bunların arasında dikkatimi bir fotoğraf çekti: alman imparatoru wilhelm 1917'de çanakkale'ye deniz yoluyla gidiyor. kıyıya yan yana bir sürü halı serilmiş karşılama için. savaş ve halı...
  
  süreliler dışında örneğin tevfik fikret'in, şair nigâr hanım'ın, rauf orbay'ın, fahreddin paşa'nın özel evrakı ve sergilenen diğer fiziksel materyaller (bunlar çeşitli koleksiyonlardan sergi için alınıp getirilmiş) dikkate değerdi, iyi düşünülmüş.
  
  böyle şeylere meraklıysanız vakit ayırıp görün bence.