kurucu etkisi

• belirli bir alelin populasyonda tek bir atadaki mutasyon nedeniyle varolması.
  akraba evlilikleri de bu etki altındadır.
  atanızdaki tek bir mutasyon sebebiyle toptan boku yiyebilir ya da topluca evrimin yollarında şen şakrak basamak atlayabilirsiniz. mutasyon kötü bir şey değildir her zaman.
• populasyon genetiğinde, kurucu etkisi,daha geniş bir populasyon bireylerinin çok küçük bir kısmı ile yeni bir populasyon kurulduğunda meydana gelen, genetik çeşitlilikte bir kayıptır. ilk defa ernst mayr tarafından, 1952 yılında bütün yönleriyle özetlenmiştir.
  
  genetik çeşitlilikte bir kaybın etkisi olarak, yeni populasyon, ata populasyondan hem genetik hem de fenotip olarak ayırt edici bir biçimde farklı olabilir. olağanüstü durumlarda kurucu etkisinin türleşmeye ve yeni türlerin sonraki evrimine sebep olacağı düşünülür.
  
  kurucu etkisi
  
  resimde de görüldüğü üzere, orjinal populasyon neredeyse eşit sayıda mavi ve kırmızı bireylere sahip. üç daha küçük kurucu populasyon, bir rengin baskın (kurucu etkisi) olduğunu gösteriyor.
• tazmanya canavarlarının popülasyonun büyük kısmının ölümüne sebep olan etkidir. devil facial tumour hastalığı, bilinen tek bulaşıcı kanser tipidir. bu tümör, tahminen 1966 yılında bir tazmanya canavarında mutasyon sonucu meydana gelmiş ve başlıca ısırma yolu ile diğer hayvanlara bulaşmıştır. bu hayvanlar, sınırlı bir alanda (adada) yaşadıkları ve sonuçta genetik çeşitlilikleri çok az (benzerlikleri çok fazla) olduğu için, tümör hücreleri tazmanya canavarının vücudu tarafında yabancı olarak kabul edilmemişler, savunma sistemi harekete geçmemiştir. bu hastalık sadece tazmanya canavarlarını etkilemiş, en yakın akraba türlerde bile etkili olamamıştır.
• kurucu etkisi veya kurucu ilkesi, popülasyon genetiğinde büyük bir popülasyondan koparak daha az sayıdaki küçük ve yeni bir popülasyonun oluşması ve böylece genetik çeşitliliğin ve genetik varyasyonların kaybedilmesidir. kurucu etkisi, ilk kez 1952 yılında, tam olarak ana hatlarıyla ernst mayr tarafından tanımlanmış olup bunun için daha önce sewall wright gibi araştırmacıların mevcut olan teorik çalışmalarını kullanmıştır. genetik varyasyonun kaybedilmesinin bir sonucu olarak, yeni oluşan popülasyon, hem genetik hem de fenotipik olarak belirgin bir biçimde türediği ebeveyn popülasyondan farklı olabilir. olağanüstü durumlarda, kurucu etkisinin türleşmeye ve ardından yeni türlerin sonraki evrimine yol açabileceği düşünülmektedir.