oğuz

• bu boy adının kökenine dair iki buçuk kuram vardır:
  
  ilk kurama göre eski türkçe ok (ok) ve uz (iyi, yetkin) sözcüklerinin birleşiminden oluşmuştur. buna göre oğuz bugünkü türkçeyle iyi ok demektir.
  
  ikinci kurama göre ise, gene eski türkçe uk (soy) ve uz sözcüklerinin birleşimi oğuz sözcüğünü türetmiştir. buradan da oğuz sözcüğü için "hepsi okumuş etmiş iyi aile çocukları" gibi bir anlam çıkıyor.
  
  bu iki kuramın da sakat yanı, türkçenin bilindiği üzere sıfatları adın arkasına değil de öteden beri önüne ekliyor olmasıdır. yani, aynı mantıkla bozok niye okboz değil o zaman? bu duruma daha fazla tahammül edemeyen bendeniz durup dururken iki buçukuncu ve en yeni kuramı ürettim:
  
  oguz sözcüğü aslında "iki ok" veya "oklar" demektir. proto türkçede, orhun yazıtlarının türkçesinde dahi işlek olmayan, kullanım dışı kalmış sona eklenen z sesiyle türetilen bir tesniye çoğulu vardır ki, hala göz, diz, omuz, boynuz gibi çift organ adlarında sessiz sedasız yaşar. oğuz kağan söylencesinde de, oğuzların bozok ve üçok diye iki ana boydan oluştuğu anlatılır. dolayısıyla, oğuzlar köklerine gidildiğinde iki ana öğeye bölünmüş olduğundan, bunu belirtmek üzere de ok sözcüğünün ardına tesniye eki getirilmesi kanımca akla yatkındır.
  
  son olarak, bu kuram niye buçuk? başta annemarie von gabain olmak üzere büyük türkologlara hürmetten efendim.
• ilber ortaylı ve murat bardakçı'nın "oğuz" adının "öküz" anlamına geldiğine dair iddiası yanlıştır. oğuz kelimesinin etimolojisinin ok-u-z şeklinde verileceği yönündeki görüşe bardakçı'nın "biri kafla, diğeri kefle yazılır." şeklinde itiraz etmesi de yanlıştır.
  
  yaygın görüşe göre (ki yaygın olmasının bir sebebi vardır, dilbilimsel izahı gayet güzel yapılabilmektedir.) oğuz, kabile, boy anlamına gelen ok kelimesinin, çoğul eki olan z'yi alarak oluşturduğu bir şekildir.
  
  özel ad olan oğuz'un başka bir kelime olduğu gibi iddialar mevcut olsa da kanımca doğru olan, oğuz kelimesinin zamanla özel ad özelliği kazanmış olmasıdır.
  
  oğuz olarak bildiğimiz büyük türk boylar grubu ile doğrudan bir ilişkisini kuramayacağımız dokuz oğuzlar dahi adlarını dokuz boyun (=ok) birleşmesinden dolayı almışlardır ve adları "dokuz boy(lar)" anlamına gelir.
  
  http://acukbitig.blogspot.com/…skisi-hakkndaki.html
• anneannem tarafından avuz olarak telaffuz edilir. bu bakımdan gökoğuz -> gagavuz ilişkisine bir örnek olabilir.
• türk boyları arasında en çok mensup olma isteği yaratan boydur. batı oğuzları ^* kadar doğu oğuzları ^* da inanılmaz karizmatik türklerdir.
• yanlış hatırlamıyorsam bir programda murat bardakçı, "oğuz" kelimesini "öküz" kelimesi ile ilişkilendirmişti..bilemiyorum..ya o içkiliydi ya ben..ama doğru da olabilir..
  "güçlü, kuvvetli" manasında demeyi de ihmal etmemişti ama ilber ortaylıyla bayağı bi gülüşmüşlerdi.
• oğuz; sağlam, gürbüz, saf..
  eski bir türkçe kelime; oğuz kağan vardır, destanı vardır, bir türk boyunun ismidir..
  (bkz: okuz)
• iyi huylu kimse
  
  "11. yüzyılda harezm bölgesinde toplu olarak yaşayan ve daha sonra batıya doğru göç ederek, bugünkü türkmen, azeri gagavuz ve türkiye türklerinin temelini oluşturan büyük bir türk boyu"
• 1-kökeni uz olan ve orta asyadan azimle andoluya doluşan kavvim. bu bölgede kurulan tüm türk devletleri bu kavvimin bir boyundan doğmuştur.
• "on uz" değildir. bu iddia mirşan-berkmen mihverinin incilerinden biridir.
• erkek çocuğuna konulabilecek güzel isimlerden biri. hem bir rivayet, kuran'da da geçiyormuş. oğuzubillahimineşşeytanirracim.