• okyanuslara kıyısının olmamasıdır.

    coğrafi keşifler çağında öne çıkan bütün devletler okyanus kıyısında olanlardır. bunlar kendileri dışındaki devletleri engellemişlerdir. günümüzde küçük bir ülke olan portekiz, ya da hollanda filan o devirde devasa sömürgelere sahiptiler, çünkü okyanusa kıyıları vardı.

    osmanlı devletininse sadece akdenize ve karadenize kıyısı vardı, okyanusa çıkmamız cebelitarık'tan çıkmamızı gerektiriyordu ve bu da zordu, çünkü orası başkasının elindeydi. donanmaları lojistik olarak desteklemek de mümkün değilmiş, çünkü portekiz direk açılırken, biz ancak bütün akdenizi geçtikten sonra savaşı da göze alırsak okyanusa açılabiliyorduk. ve dönüş de gene aynı şekilde. bu yüzden okyanus denizciliği bizde gelişmemiş.

    biz de elimizden gelenin en iyisini yapıp akdenize kıyısı olan neredeyse bütün kuzey afrika ülkelerine el atmışız. kurulduğumuz coğrafya itibariyle sınavımız buymuş, bu kadarını yapabilmiş, devamını yapamamışız.

    sonradan gelen not: bir çok arkadaş özelden "kızıldenize kıyısı vardı, niye oradan okyanusa açılmadı" diyor. kızıldeniz'e osmanlı devletinin sadece merkezi idaresine tabi kıldığı uzak eyaletlerinin kıyısı vardı. yani arap bölgelerinden ve mısır'dan bahsediyorum. cebelitarık bölgesi de aynı şekilde. buralar nüfusça osmanlı olan yerler değil, fetihler yoluyla elde edilmiş, ama türkçe konuşmayan toplumların yaşadığı, vergiyle bağlı bölgeler. anavatandan yani anadolu kıyılarından kızıldenize deniz yoluyla ulaşım yok. bu da kızıldenizde ayrı bir donanma kurulması zorunluluğu demek, bu da lojistik bir çok zorluk getiriyor, kendine göre güvenlik riski de var, bir deniz savaşı çıksa afrikayı dolaşmadan anadolu'dan yardım gönderemezsiniz mesela, isyan çıksa araplar el koysa yapacak bir şeyiniz yok. kızıldenizde osmanlı donanmasına ait gemiler var, ama bunlar süveyş ve basra tersanelerinde sıfırdan inşa edilen gemiler. baştan kuruyorsunuz yani her şeyi. o bölgeden hint okyanusuna kadar portekizliler hüküm sürüyordu, bu bölgedeki donanmalarıyla osmanlı devleti de bazı seferler düzenliyor, hindistana filan gidiyor, ama işte yeterli olmuyor. en iyi denizcilerimizden piri reis çıktığı seferde portekizlilerle savaşı göze alamayıp dönüyor, ceza olarak boynu vuruluyor. gene bir başka denizci seydi ali reis portekizlilerle karşılaşıyor, o da bir çok gemi kaybedip geri çekiliyor. böyle böyle bir noktadan sonra doğu yönüne devam edilmiyor. akdenize odaklanılıyor.

    sokullu zamanında (ki akıllı adammış) süveyş'e kanal açılmak istenmesinin de sebebi budur, asıl donanmayı oradan okyanusa çıkarabilmek ve portekizlilerle savaşacak güce erişmek. ama açamamışlar, hakimiyet de kuramamışlar. "süveyş kanalını açsalarmış madem, bak, adamların vizyonsuzluğu gene kanıtlandı, görememişler geleceği" diyen adamlar da bence haklı değil. vizyon varmış, fikri düşünmüşler de, işin mali boyutu var, işgücü boyutu var, o kadar kolay mı? aha, kanal istanbul 2010'dan beri ortada, daha kazma vurulabildi mi? ömürleri, paraları yetmemiş.

    yani bugünkü köylülüklere kızıp, kızdığımız insanlar osmanlıyı da sahipleniyor diye osmanlıya da "vizyonsuzlar, tembeller" filan diye tarihi açıklayamazsınız. hayat böyle vizyonlular, vizyonsuzlar diye açıklanabilecek kadar basit değil. portekizliler, ispanyollar, ingilizler, hollandalılar, fransızlar denizcilikte gelişti de tesadüf mü bu yani. portekizliler, hatta tarihin en büyük imparatorluklarından ispanyollar, o zaman çok vizyonluydu, kömür-demir çelik çağı başlayınca mı vizyonsuz oldular? hayır, kömür, demir, bunlar ispanyollarda yoktu, ingilizlerde ve almanlarda vardı. o zamana kadar "vizyonsuz" olan ve denizlere açılamayan almanlar birden vizyonlu mu oldular da sanayi devrimi yaptılar, hayır, onların önünde (batısında) çıkmalarını engelleyen ingiltere vardı, okyanusa kolay açılamıyorlardı, sömürge edinemediler, ama sanayi üretimi yapmalarına engel olmadı bu, "çünkü çok vizyonlu" olduklarından değil, topraklarında demir kömür çok bol ve ucuz bulunduğundan.

    her şey "benim mükemmel vizyonumu paylaşan biri yönetse işler süper olurdu, uzaya gidilirdi" diye açıklanamıyor maalesef.
  • denizcilikte ileri gidememeleridir. osmanlı deniz gücünün en üst döneminde bile, gemilerinin iyiliğinden değil kaptanlarının yeteneklerinden dolayı başarılı olmuştur. ayrıca amerika'ya gitmesi için geçmesi gereken cebeli tarık boğazı var. eli kolu sallayarak oradan geçmek kolay değil. bunlar dışında osmanlının coğrafi keşifler döneminde ekonomisinin görece iyi olması dolayısıyla pek gelişime yönelmemeleridir.
  • yeterli donanmasının olmadığı söyleniyor.
  • yazılanlara ek olarak, harita eksikliğidir.

    on ikinci on üçüncü yüzyıldan kalma portekiz haritaları var, hatta anadolu ilk defa o haritalarda turkiye olarak geçiyor, ve bu haritalar portekizliler tarafından devlet sırrı olarak korunmuştur.

    o devirde harita çalmak büyük suçtu ve yer yer savaş sebebiydi. keşfeden bilgiyi kendisine saklıyordu. osmanlı'nın bildiği kadarıyla portekizliler bir yerlere gidip geliyorlardı, ama açıkçası tam nereye gidip geldiklerini osmanlı pek bilmiyordu. keşiflerin keşif olduğunu osmanlı'nın anlaması daha sonra oldu.
  • piri reis gibi bir üstadın harcanmasıdır. daha da bir şey demeye gerek yok.
  • (bkz: #62566932)
  • hint denizi savaşlarında portekiz'in osmanlı'yı harcaması esas sebeptir diyebilirim. osmanlı, o dönem ki savaşları kazansa afrika'nın doğusuna, hindistan ve çin kıyılarına, endonezya malezya adalarına ulaşabilirdi.
  • (bkz: harem)

    çok meşguldü reisler. uğraşamazlardı coğrafi keşif falan.
  • üşenmeleridir.

    şaka bir yana, denizcilikten zerre anlamamalarıdır. tarihimiz boyunca karacı bir millet olmuşuz, karadan gidilebilecek her yere karadan gitmiş, gemileri bile karadan yürütmüşüzdür.

    tarih bilgisi daha fazla olan bir yazar beni aydınlatırsa yeri, tarihi ekleyebilirim ama bir savaşa ordu yine karadan giderken yol üstündeki osmanlı'ya bağlı prensliklerden biri "e biz siz adaya yerleşir oradan harekat yaparsınız diye düşünmüştük" deyince paşaların kendi aralarında "bizim adamız mı vardı la orada?" diye konuştukları rivayet olunur.

    zaten tüm kaptan-ı deryalar da yakinen ecnebi kökenlidir. bu yani.
  • (bkz: tembellik) ve (bkz: amerika'yı yeniden keşfetmeye gerek yok)
hesabın var mı? giriş yap