• gene bir sahte bilim yazısı cahiller tarafından el birliğiyle debe'ye taşınmış. neymiş efendim, kuyruklu yıldızların hareketi püsküren maddenin roket etkisinden kaynaklanıyormuş.

    kuyruklu yıldızlardan, daha doğrusu comet'lerden gaz sadece güneşe yaklaştıklarında çıkar. bir roket işlevi görmez. güneşe yaklaştıkça ısındığı için uçucu moleküller gaz olarak salınırlar ve bu gidiş doğrultusundan bağımsızdır. bakın burası çokomelli. gazlar yani kuyruk, bu cismin gidiş yönünün tersinde olacak diye hatta seviyeyi daha da düşüreyim, kuyruklu yıldızın arkasında olacak diye bir kaide yok. (hatta ek bilgi, gazdan oluşan kuyruk haricinde, birde tozdan oluşan kuyruk olabiliyor, yani iki ayrı kuyruk aynı anda görülebiliyor. örneğin hale-bopp kuyruklu yıldızının bir fotoğrafı.)

    kuyruğun yönü güneşten gelen rüzgar ve radyasyon basıncına bağlıdır. yani kuyruklu yıldız güneşin etrafından dönüp uzaklaşmaya başladığında, kuyruk bu gök cisminin arkasında değil önünde kalıyor. çünkü güneşten gelen rüzgar her zaman gaz ve tozu ittirir. görsel için tıklayınız.

    temel düzeyde fizik bilmeyen cahillerin yapacağı ilk şey komploya başvurmaktır. debe'ye giren entryde de bu olmuş. anlayamıyor, öyleyse bir güç var diyor, kendi uydurduğu şeye inanmaya başlıyor.

    kuyruklu yıldızlarin hızları saniyede 1km ile 70km arasında değişiyor, yani saatte 3600km ile 250000km... daha hızlı veya daha yavaş gidenler de oluyor. güneşten uzaklaştıkça hız azalır. oumuamua'nın yörüngesi hiperbolik. yani elips değil. yörünge elips olunca cisim güneş etrafında dolanır. hiperbolikte ise uzaktan gelir, tekrar uzağa gider. ortaokulda matematik ve geometri dersinde uyuyanlar için veya temel düzeyde bile mantık yürütemesinler diye bu dersleri görememiş olan sözelciler için görsele tıklayın.

    sahte bilim içerikli entryde oumuamua'nın hızı düşmüyor deniliyordu, yanlış bilgi elbette. biz dünyadan diğer gezegenlere uydular fırlatırken gezegenlerin sapan etkisini kullanıyoruz. yani dünya'dan kalkan uydu doğrudan jüpiter'e veya satürn'e gitmiyor. dünya'ya geri gelip teğet geçebiliyor, veya mars'a, venüs'e gelip teğet geçiyor, çekim etkisiyle hızlanıyor. bu şekilde daha hızlı gidiliyor.

    örneğin şu görselde cassini-hyugens uzay sondasının satürn'e yolculuğunu görüyorsunuz. iki kere venüs'ten, bir kere dünya'dan, bir kere de jüpiter'den sapan etkisiyle hız kazanacak şekilde rotası ayarlanmış.

    oumuamua'da güneş'in yanından geçerken doğal olarak hız kazanıyor. saniyede 88km yani saatte 315000km hıza ulaşıyor. ancak güneş'ten uzaktayken hızı daha düşüktü, bu sapan etkisinden sonra da hızı tekrar azalmaya başladı. entry'de yalan bilgi var. hızı yapılan hesaplamalara göre saniyede 26.33km'ye kadar düşecek (94800km/h) ve bu hız güneş sisteminin kaçış hızı olan 16.6km/s* den fazla olduğu için güneş sistemini terkedecek. zaten hiperbolik yörüngenin uzaklardan gelip uzaklara gittiğini söylemiştik. bu şekilde göktaşlarını geçtik gezegenler (rogue planet) bile var. hatta ulan onu geçtik, yıldızlar bile var. yıldızın yörüngesini bir hesaplıyorsunuz, yıldız samanyolu etrafında dönmüyor, yörüngesi bir şekilde hiperbolik olmuş, galaksinin dışına doğru yardıra yardıra gidiyor. (runaway star)

    bu arada, her kuyruklu yıldız kuyruk üretecek diye bir kaide de yok. kuyruklu yıldızların çoğunun kaynağı oort bulutudur. buradaki asteroidler uçucu moleküller ve buzdan oluştukları için güneşe yaklaştıklarında kuyruk gözlemlenir. ancak kayaç asteroidler bildiğin taştan ve demirden falan oluştuklarından kuyruk üretmezler. mars ve jüpiter arası bunlardan kaynıyor. bu tarz kuyruksuz kuyruklu yıldızlar da var.

    oumuamua da kuyruksuz kuyruklu yıldız. (kaynağı asteroid kuşağı veya oort bulutu değil. güneş sistemi dışından geliyor) kuyruksuz olması hiç gaz vs salmadığı anlamına gelmiyor. sadece, yüzeyde ve görünecek miktarda böyle bir şey olmadığı anlamına geliyor. içinde jetlere yani daha az ama şiddetli atıma sebep olabilmesi mümkün. astronomlar da zaten yörüngesinin böyle etkilenebileceğini söylüyorlar.

    edit: bir altta nasa "unexpected speed boost" diye başlık atmış sana ne oluyor diye bir serzeniş var. ancak yokulan linkte anlatılan şeyin benim de söylediğim şey olduğunu anlayamamış suser.

    “this additional subtle force on 'oumuamua likely is caused by jets of gaseous material expelled from its surface,” said farnocchia. “this same kind of outgassing affects the motion of many comets in our solar system.”

    comets normally eject large amounts of dust and gas when warmed by the sun. but according to team scientist olivier hainaut of the european southern observatory, “there were no visible signs of outgassing from 'oumuamua, so these forces were not expected.”

    the team estimates that 'oumuamua’s outgassing may have produced a very small amount of dust particles – enough to give the object a little kick in speed, but not enough to be detected."

    ee, bunu dedim zaten?

    "kuyruksuz olması hiç gaz vs salmadığı anlamına gelmiyor. sadece, yüzeyde ve görünecek miktarda böyle bir şey olmadığı anlamına geliyor. içinde jetlere yani daha az ama şiddetli atıma sebep olabilmesi mümkün. astronomlar da zaten yörüngesinin böyle etkilenebileceğini söylüyorlar."

    hadi kardeşim, hadi... bekleme yapmayın.
  • güneş sistemi dışından geldiği bilinen yıldızlararası ilk cisimdir ve geldiği gibi giden bu cismin rotasına 3 boyutlu güneş sistemi simülatöründen bakmak isteyenler theskylive simülatör sayfasına tıklayabilir
    /*
    ***simülatör kullanma kılavuzu***
    - soldaki saat ikonuna tıklayınca aşağıda zaman beliriyor,
    - zamanı eylül 2017'ye ayarlayın çünkü güneşimize en yakın zamanlar eylül - mart 2017 civarı
    - yine solda speed'i "1 second = 1 week" yapın
    - "click object to lock camera, or reset "yazısından "reset" kelimesine tıklayın ki istediğinizde güneşe doğru yaklaşabilin.
    - "animate" yazısının yanındaki kutucuğa tıklayın ve zaman aksın.
    */

    olur da simülatör çalışmazsa aynı sitenin oumumua hakkında bilgi sayfası, bilgi sayfasından da simülatöre erişim var.

    oumuamua kelimesinin hawaii dilinde anlamı "uzaklardan ilk gelen haberci" demekmiş
    kaynak ve daha fazlası için: nasanın oumuamua hakkında bilgi sayfası

    ayrıca bugün güneş sistemimizdeki diğer cisimler ve gezegenlerin konumu için falan yine aynı simülatör sayfasına tık

    edit: debe için herkese teşekkürler
  • insaoğlunun teknolojik açıdan ne denli geri kalmış olduğunu ve uzayda çaresiz olduğunu tokat gibi yüze vuran cisim.

    bu nesne taaa güneş sisteminin dışından geliyor, dünyaya uzay ölçüleriyle hayvani şekilde yaklaşıp, fişek gibi uzaklaşıyor ve biz onu ancak uzaklaşırken arkasından bişey mi geçti lan yanımdan o ney öyle moduyla izleyebiliyoruz.

    o cisim dünyaya çarpacak olsaydı muhtemelen bunu fark bile etmeyecektik, anam noluyo zelzele mi oluyor demeye kalmadan götürecekti hepimizi. üstelik o cismi keşfettiğimiz halde dünya için sadece bir ışık noktası o. gören bilen test edebilen olmadı. anca hareketlerine hızına parlaklığına bakıp tahmin sallıyorlar.

    insan gerçekten bunları duyunca insanoğlu olarak ne derece çaresiz ve geri kalmış olduğumuz anlıyor.
  • bir kesim var ki, bu tür gökcisimlerine karşı bağnaz bir şekilde "bu doğal bir astreoiddir, şudur budur, buna uzay gemisi, sondası diyen dombilidir, şarlatandır" modundalar. adam harvard'da astronomi kürsüsünde, o olabilir diyor, burdaki adam ise "bu cisme uzay aracı diyen uyduruyor" diye sayıklıyor.

    ne yazık ki bu kesim bilimsel bir bağnazlığın yanı sıra doğal olmayan gökcisimleri keşfedilecek diye amansız bir korku içindeler. insanoğlunun genel refleksidir, bilinmeyenden korkar, kendilerini tedirgin eden fenomenler karşısında "kedidir o kedi" psikolojisine girerler. bu tayfa da böyle işte. hız, yörünge, kütle gibi özellikleri hiç bir tanıma uymayan, hiçbir doğal gökcismine benzemeyen, astrofiziğin kendi doğasına aykırı hareket eden bu cisme hala "kedidir o kedi" mantığıyla yaklaşıyorlar. bağnazlık ve korku artık hayal güçlerini tamamen yok etmiş.
  • kayıt altına alınmış, güneş sistemini ziyaret eden ilk yıldızlararası cisim. 34 günlük gözlem süresince yapay veya doğal olduğu kanıtlanamamıştır. asteroid olarak sınıflandırılmış ama tam anlamıyla hem asteroid hem de kuyruklu yıldız özelliği göstermemektedir. dinleme yapılmış ve bir bilgi iletimi yapmadığı tespit edilmiştir. bana kalırsa doğaldır. yapay olsaydı daha uzun süre konaklaması ve yollandığı sistemi iyice araştırması gerekirdi. ya da sistemlere hangi gezegende yaşam ihtimali var diye hızlı bir bakış amaçlı yollanması da makul. o halde bunun peşinden ikinci bir tane gelmesi gerekir. ama işte bu bilgi iletimi öyle hemen olmuyor. eğer yapaysa uzaklıklar çok uzak olduğu için gönderen medeniyet çoktan yok olmuş olabilir bile. ayrıca onun ileteceği bilgi paketi sahibine ulaştığında biz çoktan dünyayı tüketmiş ve gezegeni terketmiş olabiliriz. biliyorum yörüngen gereği imkansız ama yine çık gel oumuamua.
  • kampuste bizzat kendim gittim konustum avi loeb ile. gayet de catir cutur uzay gemisi olabilecegini iddia ediyor gerekceleri ile birlikte. kendisi kiymetli bir bilim insani ve ayni zamanda harvard astronomi bolumunun basinda.

    uzay gemisi oldugunu iddia eden bilim adami yokmus demis cok bilmisin biri yukarida bu yuzden belirtmek ihtiyaci duydum. bilim insanlari masaya her seyi koyarlar, yenilecek olan uzerinde uzun sure dusundukten sonra ve ispati yakaladiklari anda yerler.

    sozlukteki ukalaliktan migdem bulandi.

    https://news.harvard.edu/…ial-in-mysterious-object/
  • adı oh-moo-ah-moo-ah şeklinde okunmaktadır pfghffgbhf

    şurada izlediği rotanın ne kadar garip olduğunu ve bilim adamlarını şaşırtmasının nedenini görebilirsiniz.

    bilim adamları alışılmadık şeklinin anormal hızını kazanmasında payı olduğunu düşünüyorlardı. bir kısmı da güneşi geçtikten sonra hız kazanmasının nedenini içinde kapalı kalan gazlardan aniden kurtulması olduğunu düşünüyordu. 4 yıl içinde neptün'ü de geçip sistemimizden çıkması beklenirken birden ortadan kaybolması da gizemine gizem kattı.
  • hayatımıza heyecan katan her güzel şey gibi o da çekip gitmiştir. bir kaya parçasıydı belki, ama biz onun uzay sondası olma ihtimalini sevdik.
  • başka bir yıldız sisteminden gelme uzay gemisi olma ihtimalini harvard üniversitesi astronomi bölümü başkanı söylemiş. yukarıda linki verilmiş zaten.

    https://www.haaretz.com/…?__twitter_impression=true

    bilim, özellikle de astronomi gibi henüz hemen başında olduğumuz bir bilim dalı için, hayal kurmanın ta kendisidir. hayal kurmaktan korkmamak lazım.
  • yıldızlararası nesne 'oumuamua', ekim 2017'de dünya'nın yakınında alışılmadık derecede yüksek bir hızla geçip bilim adamlarının kafasını karıştırdı. bu gizemli ziyaretçi, güneş sistemimizde görülen başka bir yerden geldiği bilinen ilk nesne.

    görsel

    hakkında ne biliyoruz?

    + güneş sisteminin dışından geldi
    bilim adamları, yüksek hızı (saniyede 196.000 mil veya 87.3 kilometre) ve güneş'in etrafında dönerken izlediği yörünge nedeniyle, oumuamua'nın güneş sistemimizin dışından geldiğine eminler. nesne o kadar hızlı uçtu ki, hızı yalnızca güneş'in yerçekiminin etkisinden kaynaklanamazdı, bu nedenle güneş sistemine zaten yüksek bir hızda yaklaşmış ve başka hiçbir gezegenle etkileşime girmemiş olmalıydı. dünya'nın yakınından geçerken, nesne güneş ile gezegenimiz arasındaki mesafenin dörtte biri kadar yaklaştı.

    + yörüngesi hiperbolik
    bilim adamları, bu nesneyi teleskopların görüş alanından geçerken izleyerek, bu yüksek hızlı nesnenin güneşin yerçekimi tarafından yakalanmayacağını görebilirler. nesne geri dönüşünü eliptik bir yörüngede yapmayacak. bunun yerine, bir hiperbol şeklini takip edecek - yani güneş sisteminden çıkmaya devam edecek ve asla geri dönmeyecek.

    + kuyrukluyıldız gibi görünmüyor, ancak kuyruklu yıldız gibi davranıyor
    kuyrukluyıldız, güneş'ten gelen ısıya maruz kaldığında bir püskül geliştiren küçük bir buzul cisimdir. bu püskül, kuyruklu yıldızın gövdesinden buharlaşan uçucu maddeden oluşur. ilk başta bilim adamları oumuamua'nın bir kuyruklu yıldız olduğunu varsaydılar. ancak oumuamua, teleskop görüntülerinde püskül olmadan tek bir ışık noktası olarak göründüğü için, bilim adamları bunun bir asteroid olduğu sonucuna vardı. ancak gökbilimciler nesnenin çok az hızlandığını gördüklerinde, onu gözlemlemek için kullanılan teleskoplar tarafından bir püskül ve jetlerin görünmeyebileceğini fark ettiler. uçucu maddelerin püskürtülmesi veya "gaz çıkışı", sadece güneş sistemimizden gelen yerçekimi hesaba katıldığında, oumuamua'nın neden beklenmedik bir şekilde hızlandığını açıklayabilir.

    oumuamua, en büyük teleskoplarda bile bir ışık noktasından başka bir şey olarak görünemeyecek kadar küçüktü. ancak bunun oldukça uzun bir nesne olması gerektiğini biliyoruz çünkü her 7-8 saatlik periyotta parlaklığı çarpıcı biçimde değişiyordu. tam uzunluğu, dünya'ya dönük olduğu zaman en net şekliyle görüldü , ancak dünya'nın karşısına geldiğinde çarpıcı bir şekilde soluklaştı. nesne uzayda yuvarlanırken parlaklık değişimleri defalarca kez kendini tekrarladı.

    görsel

    + ince uzun bir şekle sahip olmalı
    oumuamua'nın yakın plan fotoğrafını çekmek imkansız olsa da, zaman içindeki dramatik parlaklık değişimleri, oldukça uzun olduğunu gösteriyor. bilim adamları, ne tür bir nesnenin bu şekilde kararıp aydınlanabileceğini hesaplayarak, nesnenin boyunun genişliğinin 10 katına kadar olması gerektiğini fark ettiler. şu anda, oumuamua'nın yaklaşık yarım mil (800 metre) uzunluğunda olduğu tahmin edilmektedir. gökbilimciler daha önce güneş sisteminde bu kadar aşırı oranlara sahip doğal bir nesne görmemişlerdi.

    + uzayda yuvarlanıyor
    olağandışı parlaklık varyasyonları, nesnenin yalnızca bir eksen etrafında dönmediğini de gösteriyor. bunun yerine, yuvarlanıyor - sadece uçtan uca değil, aynı zamanda farklı bir dönemde ikinci bir eksende de. küçük bir nesnenin dönüş durumu, özellikle de gaz çıkışı oluyorsa, kolayca değişebilir, bu nedenle bu yuvarlanma davranışı yakın zamanda başlamış olabilir. nesne her 7.3 saatte bir tam bir rotasyon yapıyor gibi görünüyor.

    ne bilmiyoruz?

    - tam olarak nasıl görünüyor
    gökbilimcilerin oumuamua'ya dair tek gördükleri tek bir ışık noktası. ancak yörüngesi ve küçük ölçekli ivmeleri nedeniyle, güneş'ten yaklaşık 186 milyar mil (300 milyar kilometre) uzaklıkta güneş sisteminin yörüngesinde dönen dev buzul cisimler grubu olan oort bulutu'ndaki tipik nesnelerden daha küçük olmalıdır. oort bulutu nesneleri kendi güneş sistemimizde oluştu, ancak jüpiter'in muazzam yerçekimi tarafından gezegenlerin çok ötesine fırlatıldı. bu nesneler oumuamua'dan daha yavaş hareket ederler ve sonsuza kadar güneşin yerçekimine bağlıdırlar. ancak uzun doğasının yanı sıra, bilim adamları, varsa oumuamua'nın yüzeyinde ne tür özellikler olduğunu bilmiyorlar. uzunca bir şekil, dönme davranışını açıklayabilir, ancak kesin görünümü bilinmemektedir.

    - hangi maddelerden meydana gelmiştir
    güneş sistemimizdeki kuyruklu yıldızlar çok fazla toza sahip, ancak hiçbiri görünmediği için oumuamua, bilim adamları çok fazla toz içermeyebileceği sonucuna varıyorlar. hangi malzemelerin oumuamua'yı oluşturduğunu bilmek imkansız, ancak yüzeyden çıkan karbonmonoksit veya karbondioksit gibi gazların görünür bir kuyruk oluşturması daha az olasıdır.

    - nereden geldi
    oumuamua, galaksideki başka bir yıldız sisteminden güneş sistemimize geldi, ama hangisi? bilim adamları, nesnenin gelme hızının, bizim yakınımızdaki yıldızların ortalama hareketine yakın olduğunu gözlemliyorlar ve daha genç yıldızların hızı, yaşlı yıldızlardan daha kararlı olduğu için, oumuamua nispeten genç bir sistemden gelmiş olabilir. ancak bu yine de sadece bir tahmin - nesnenin galakside milyarlarca yıldır dolaşıyor olması da mümkün.

    - şimdi ne yapıyor
    ocak 2018'den sonra, oumuamua artık uzayda teleskoplar tarafından dahi görülemedi. ancak bilim adamları bunu analiz etmeye devam ediyor ve bu eşsiz yıldızlararası ziyaretçi hakkında daha fazla gizemi çözmeye çalışıyor.

    (bkz: nasa)

    benim için bu nesnenin ayrıca önemi ve özelliği var. #117374845 entrymde bahsettiğim yakın arkadaşım coğrafyaya ve uzaya ekstra meraklı, bu alanlarda bilgili. oumuamua'dan onun sayesinde haberdar olmuştum. sonrasında aramızda ciddi bir sohbet konusu olmaya, hayali gizli mekanımıza dönüşmeye başladı. hatta burası için seçtiğim bir şarkı da var:

    `sleeping at least` - venus
hesabın var mı? giriş yap