• 969-976 yılları arasında hüküm süren bizans imparatoru.

    * en yüksek asalet sınıfına mensup bir kumandandı. anadolu menşeili.

    * bir zamanki dostu, silah arkadaşı imparator nikephoros pkohas'ı yatak odasında öldürttü ve imparator oldu (aralık 969).

    * ıı. romanos'dan iki küçük oğlu olan, dul kaldığı vakit mecburen nikephoros pkohas ile evlenen imparatoriçe theophano ile gizli ilişkisi oldu ve onun yardımıyla nikephoros pkohas'a suikast düzenledi.

    * patriğin talebiyle theophano'yu sürgüne gönderdi.

    * ıı. romanos'un küçük yaştaki iki oğlu basileios ve konstantinos'un hamisi rolünde imparator oldu.

    *zirai politikası asalet sınıfının çıkarları aleyhine gelişti. güçlülerin çiftliklerine baskınlar düzenletti. buralardaki eski asker ve devlete hizmetle mükellef köylüleri eski oturdukları yerlere gönderdi. böylece köylülerin elinden arazi mülklerini istedikleri gibi tasarruf etmek hakkını aldı, istedikleri yere serbestçe göç edip yerleşme imkanlarını da ortadan kaldırdı. sonuçta bir zamanlar bağımsız küçük arazi sahibi olan bu kimseleri devletin yarı kölesi haline getirdi.

    * balkanlarda rus hükümdarının oluşturduğu ciddi tehlikeyi bertaraf etti (971). böylece hazarlar devletini yıkıp ilhak eden, bulgaristan'ı yere serip ele geçiren bir düşmandan bizans'ı kurtardı. üstelik ruslara karşı silistire'de kazandığı zafer bulgaristan'ı bizans hakimiyeti altına soktu. bulgar devleti çöktü. çar boris esir sıfatı ile istanbul'a gönderildi ve bulgar patrikliği de kaldırıldı.

    *çimiskes 972'de doğuda araplara karşı savaşı yeniden ele aldı. silvan arazisine hücum başlattı. ancak esas savaşı suriye'de verdi. 971'de antakya üzerine bir taarruz gerçekleştiren fatımilerin yayılmak istediği suriye ve filistin'e 974 ve 975'de sefer düzenledi. suriye'de hıms ve baalbalk'ın ardından şam'a yöneldi. şam da çimiskes'e teslim oldu ve onun yüksek hakimiyetini tanıdı. buradan filistin içine girdi. tabariye, nazareth, akka ve mısırlı arapların ana üsü olan kaysariye'yi aldı. buradan kuzeye yönelip beyrut ve sayda dahil bir sıra önemli kıyı şehrini zaptetti. işgal olunan bütün şehirlere imparatorluk kumandanlarını atadı. sonuç olarak selefinin fetihlerini genişletip önasya'da bizans devletinin üstünlüğünü kuvvetle perçinledi.

    * öldürücü bir hastalıkla istanbul'a döndü ve 10 ocak 976'da öldü.

    kaynak: georg ostrogorsky, bizans devleti tarihi.
  • çemişgezek doğumlu olduğu tahmin edilen ermeni asıllı doğu roma imparatoru.

    game of thrones ve aşk-ı memnu'yu harmanladığı muazzam bir hamleyle ii.nikephoros phokas'ı öldürtüp m.s. 969 senesinde imparator olmuştur. ilkin kayınbiraderi bardas skleros'u görevlendirerek kuzeni bardas phocas'ın kendisine teşkil ettiği tehdidi ortadan kaldırmış ve daha sonra da bir dizi askeri operasyona girişmiştir.

    m.s. 971 senesinde arcadiopolis savaşı'nda kievan rus ordularını yine kayınbiraderiyle birlikte*mağlup etmek suretiyle kuzey trakya'yı ve tuna sınırını güvence altına almış, rus prensi sviatoslav'ı silistre'de yenilgiye uğratarak kışa konstantinopolis'e dönmüştür. bu zaferini takiben, başkentte belki de eşine birkaç yüzyıldır rastlanmayan devasa bir zafer alayı ve kutlama* imparatorun onuruna düzenlenmiştir.

    m.s. 975 senesinde ise abbasi topraklarına yıldırım gibi girmiş ve kudüs haricinde yahudiye ve suriye'deki tüm kayda değer kentleri******* fethetmiştir.

    bu sefer dönüşünde bir hayli şüpheli bir şekilde son nefesini vermiştir. kimi kaynaklara göre güneş çarpması sonucu yüksek ateş nedeniyle ölmüştür. bazı kaynaklara göre ise eski imparator birinci romanos'un piçi olan parakoimomenos lekapenos tarafından zehirlenmiştir.

    kendisi nazarımda mavrikios ile beraber erken ve orta dönem doğu roma imparatorları arasında "asker-imparator"ların şahıdır. kendisinin askeri becerisini, ikinci basileios'un bile önünde gördüğümü eklemeden geçmeyeyim.
  • "yahya çemişgezek" ya da "çemişgezekli yahya" gibi bir ismi olan imparator. çemişgezek adının etimolojisine ve tarihine de bir bakmak lazım.

    (bkz: john'un türkçesinin yahya olması/@metonymics)
  • ioannes tzimiskes imparatorluğun doğu sınırında görev yapan parlak bir general idi. 958'de raban savaşı'nda halep emirliğinin ordusunu yenerek imparatorluktaki popülaritesini arttırdı. imparator'un gözünden düşünce imparator olan dayısı ii. nikephoros'u öldürerek tahta geçti. 971'de kiev prensi svyatoslav'ı yendi, 972'de abbasilere sefer düzenledi. 975'te bir kere daha abbasilere sefer düzenledi ve şam'a kadar kıyı şeridini ele geçirdi. kudüs'ü almayı planlıyordu ama ömrü buna yetmedi.

    --- spoiler ---

    975'de bazı hamdani şehirleri bizans yönetimine isyan etti ve imparator yeniden suriye'ye yürüyerek suriye'nin kıyıdaki şehirlerini dize getirdi ve sonunda kendisine boyun eğen şam'a ilerledi. ermeni kralı iii. ashot'a bir mektup yazan john, kudüs'ü geri alacağına dair yüksekten konuştu. gerçekten de bağdat'taki müslüman halifesi titremekteydi - john'un ve bizans ordularının karşısında hiçbir müslüman gücü duramazdı. john 10 ocak 976'da - hastalık veya zehirlenme nedeniyle - muhtemelen elli yaşında öldü. onun ölümüyle birlikte, bizans'ın doğuda yayılma umutları kayboldu.

    *michael j. decker, bizans savaş sanatı, s. 88
    --- spoiler ---
hesabın var mı? giriş yap