sabetay sevi

• birkac yuzyil once izmir'de yasamis bir yahudi. kendini mesih olarak ilan etmis, padisahin bir ultimatomu sonrasinda dinini degistirirek musluman olmustur. bunu takiben tarafcilari da musluman olmustur, fakat 'sabetayci' kalmistir. sonradan bir nevi mezhebe donusmustur. bu insanlarin bir kismi ozellikle sabetayci kimliklerini saklayarak istanbulda yasamaktadir, ve kendilerini yahudi olarak gorurler.
  
  ataturk'un annesi zubeyde hanimin sabetayci oldugunu soylerler bircok yerde ama sanmiyorum.
• 17. yy'da yasamis en onemli sahte yahudi mesihi. ustun zekasi, yakısıklılıgı ve kurnazligiyla dogru zamani anlamis, kurtarici bekleyen bircok yahudiyi cevresine toplamistir. daha sonra bir yandasi tarafindan padisaha ispiyonlanmis, ve "ya musluman ol ya da öl" teklifi karsisinda "bu can bu bedenden cikana dek muslumanim" cevabini vermistir. saraydan cikmasiyla gogsunden bir guvercin havalanmis ve boylece can bedenden cikmistir. gunumuzde sabetaycilar uc kola ayrilmistir. yakubiler, kapancilar ve karakaslar. ilginc yasami hakkinda yazilan eserlerden bir kaci gövsa - sabatay sevi, ılgaz zorlu - evet, ben selanikliyim
• kendisi izmirli olmakla beraber mesihliğinide izmirde ilan etmiştir ayrıca cemil ipekçi bu elemanın bilmemkaçıncı kuşaktan öz bea öz torunudur.
• (bkz: sabetaycılık)
• selanik in bir helen sehrinden daha cok bir yahudi sehrine benzemesinin asıl nedenlerinden biridir. aslında selanigin izmire benzemesinin nedenlerinden biridir de denebilir. zorunlu olarak selanige goc ettirilmistir.
• yüzüncü ad adlı romanda çıkardığı isyanın dünyanın sonuna delalet olduğu sanılmıştır.
• bircok yazili belgesini buyuk yanginda kaybeden, 50'li yillardan itibaren asimile olup kati kurallarindan uzaklasmis olan, halen 3 ayri grubu bulunan, terakki ve fevziye mekteplerini kurmus olan bir cemaat'in kurucusu. yahudilige donme ve israil vatandasligi talepleri 2 sefer israil tarafindan reddedilmistir. yakubiler kolu bircok yahudiden daha sadıktır geleneklere.
  sabetaycilar ise maşiah'lari sevi'nin zahiren de olsa islam'i kabul etmesi uzerine onunla ebraber muslumanligi gorunurde kabul edip yasamlarini yahudi gibi devam ettiren 200 aile'dir.
  su andaki sabetaycilarin tamami turkiyede degildir, polonyada bulgaristanda da sabetaycilar vardir. gocmen mubadelesinde turkiyeye gelenlerden sabetayci olanlar genellikle yahudi mahallelerine yerlesmistir. asimile olana kadar sadece kendi iclerinde kiz alip-vermislerdir.
• (bkz: dönme)
• (bkz: sabetay sevi nin onsekiz emri)
• sabatay sevi, mesihligini ilan ettikten sonra dünyadaki tüm yahudiler arasinda büyük bir yanki uyandirmis ve yahudi din adamlari yogun tepki göstermislerdi. osmanli yönetimi basgösteren kargasayi gidermek için sabatay sevi’nin önüne iki tercih koydu; ya hayati ya da müslüman olup kurtulmasi. sevi, müslüman olmayi kabul ettigini açikladi ve mehmed efendi ismini alarak sarayda bir süre maasli memur olarak çalismaya basladi. bu dönem ve daha sonra taraftarlari ile birlikte selanik ve diger birtakim sehirlerdeki ikameti boyunca zahiren müslüman görünmekle birlikte, gizlice kendi yorumuyla yahudilikten evirme yeni bir inanç sistemini dar bir taraftar toplulugu arasinda yaydi.