andrzej wajda

• maalesef ki vefat etmiş; bu 2016'yı hiç sevmedim.
  özellikle kanal, küller ve elmas ve mermer adam filmleriyle beni büyülemişti. polonya'nın vicdanıydı, tarihçisiydi, sinemadaki sesiydi.
  
  dün scognamillo, bugün wajda. bir daha böyle güzel insanlar gelir mi bilinmez...
• yurttaşı kieslowski'nin popüler olmuş, meşhur bir sözü vardır. "dünyayı değiştirecek olan filmler değil, o filmleri izleyenlerdir" der. onun içindir ki; demir adam denildiği zaman akla marvel yerine wajda gelenler için "yaşayan en iyi yönetmenler.." kategorisinden birisi daha "tüm zamanların.." kategorisine geçiş yaptı.
• en güzel filmlerinden birisi de 1975 yapımı vaatler ülkesi'dir.
  
  ayrıca (bkz: lodz film okulu).
• yüksek lisanstayken sinema tarih ilişkisi dersi kapsamında andrzej wajda ile ilgili bir proje hazırlamıştım. gönül ister ki sunum dosyasını paylaşayım ancak dosya 400 küsür mb olduğundan sadece projeyi paylaşıyorum.
  
  belki birilerine yararı dokunur. bildiğim kadarıyla wetransfer bir süre sonra dosyayı siliyor. yarın bir gün dosya silinirse ve projeye ulaşmak isterseniz mesaj atın lütfen, güncellerim.
  
  https://we.tl/mugkuogeu0
• savaş üçlemesi:
  
  (bkz: pokolenie /@hanging rock)
  (bkz: kanal /@hanging rock)
  (bkz: popiol i diament /@hanging rock)
  
  edit: imla
• bugün vefat ettiği duyurulan 1926 doğumlu ünlü polonyalı yönetmen. 2000 yılı oscar ödül töreninde onur ödülü kazanmış önemli bir sinema adaymıydı. ecinniler'in sinema uyarlaması les possédés'de de gerçekten güzel bir iş çıkarmıştı.
  
  imdb.com - http://www.imdb.com/name/nm0906667/
  
  wikipedia - https://en.wikipedia.org/wiki/andrzej_wajda
• popiol i diament'i daha yeni izlemiş, ekstralardaki röportajinda wajda'yı, filmi cekme surecini anlatışıni sevmiştim.
  
  gule gule polonyal sinemanin tezenesi!
• polonya'yı 'boşuna yapılmış özveriler ve aldanışlar ülkesi' olarak gösterirdi filmlerinde. sinema dünyası adına gerçekten çok büyük bir kayıp. hatta bazılarının kieslowski'den de üstün gördüğü bir yönetmendi.
  
  ruhun şâd olsun, ışıklar içinde uyu.
• ölümü çok üzücü. derler ya, sinemayı sinema yapan adamlardan idi.
• 20.yy'da ikinci dünya savaşı sonrası polonya'nın kargaşalı dönemine filmleriyle ışık tutan ve insanların özgürlüğünü, cesaretini, onurunu tasvir eden bir yönetmenden çok daha fazlasıdır wajda.
  
  bir yönetmenden fazlasıdır çünkü ülkesi polonya'da, insan onuruna ve özgür insan ruhunun yükselmesine güçlü bir şekilde hitap eden çok sayıda muhteşem filmleriyle, tiyatro oyunlarıyla, resimleriyle ve uluslararası sinema başarılarıyla insanlar üzerinde büyük bir etki yaratmıştır.
  
  savaşın acılarını ve stalinizmin ülkesi üzerindeki dehşetini gençlik yıllarında o kadar derinden hissetmiştir ki henüz 13 yaşında nazi istilasını yaşaması akabinde 16 yaşında nazi karşıtı direniş hareketine katılması kendisinin özgürlükçü ruhunu, hümanist bakış açısını filmlerinde bize yansıtmasını sağlamıştır.
  
  öyle derinden bir histir ki wajda'nın hissettikleri o karanlık dönemler hakkında şunları söyler:
  
  ''polonya'nın özgür bir ülke olacağı anı görecek kadar yaşayacağımı hiç düşünmemiştim. mevcut sistemde öleceğimi düşündüm. hayatım o kadar şaşırtıcı ve olağandışıydı ki özgürlüğü görmek için yaşadım diyebilirim."
  
  wajda filmleriyle tüm insanlığın tek bir noktada dostça ve insanca yaşayabileceğine inanıyordu ki bu güçlü duygularını çok güzel bir şekilde ifade eder; "farklı ülkelerden, farklı ırklardan ve farklı kıtalardan insanların birbirlerini film sanatıyla öğreneceklerine, birbirlerini daha iyi tanımanın onları dost ve müttefik yapacağına inandık."
  
  filmlerinin çoğu, çağdaş polonya tarihi ile ilgilidir ki kendisinin bizzat yaşadığı olayları sinematize ederek sunar bizlere. döneminde büyük zorluklarla yüzleşen ve bunlara meydan okuyan wajda, böylelikle insan doğasının derinliklerine nüfuz ederek bu duyguları tüm çıplaklığıyla ortaya döker. entelektüel karakteriyle uyumlu filmlerinde özellikle polonya edebiyatından adam mickiewiczve tadeusz rozewicz haricinde dostoyevski ve shakespeare'e kadar polonya ve avrupa edebiyatının büyük isimlerinin izlerini muhakkak görürüz.
  
  pokolenie , kanal ve popiol i diament filmleri savaştan sonra yaptığı direniş üçlemesini oluşturur. gençliğin acılarını ve sevinçlerini niewinni czarodzieje , brzezina ve panny z wilka filmleriyle ifade ederken; popioly , la croisade maudite, ziemia obiecana ve danton gibi filmlerde, insan özlemlerini ve hayal kırıklıklarını mükemmel bir şekilde tasvir eder. czlowiek z marmuru (cannes altın palmiye ödülü) ve czlowiek z zelaza filmleri, polonya'daki siyasi ve sosyal reform altında insanların yaşama biçimlerinin güçlü ifadeleridir.
  
  wajda, filmografisiyle belki de izlenmesi elzem olan nadir yönetmenlerdendir. güçlü duygular, insani gerçeklikler ve muhteşem tasvir yeteneği ile wajda nazarımda hep farklı bir noktada olacak. 2016 yılında 90 yaşında aramızdan ayrıldığında dönemin polonya eski başbakanı donald franciszek tusk wajda'nın ölümünün ülkede yarattığı boşluk hissini şöyle ifade ediyor:
  
  ''hepimiz wajda'dan geliyoruz. onun aracılığıyla polonya'ya ve kendimize baktık. ve şüphesiz ki daha iyi anladık fakat şimdi bu çok daha zor olacak."