lucius sergius catilina

• bir tarafta marcus tullius cicero bir tarafta lucius sergius catilina... aman aman. rocky balboa - ivan drago, river plate boca juniors rekabeti gibi bir mücadelenin mavi köşedeki kişisidir catilina. mö 63'te caesar'ın desteğiyle ve antonius'un gazlamasıyla cicero'ya karşı seçimlerde yarışmıştır. bu yarışta rüşvet ilişkilerinin ön planda olması, o tarihlerde değerlerin yitirildiğinden dem vuran, ahlakın çürümesinden ve cumhuriyetin tehlikede olmasından rahatsız olan cicero'nun sinirlerini bozmuş, aynı tarihte cicero senatoda catilina nutkunu vermiştir. bu nutukta darbe girişimlerinden haberi olan cicero, senatoya "uyumayın sayın vekiller, keyfi irade üstün geliyor, silah zoruyla özgürlüklerimiz elimizden alınıyor" uyarısını yapmıştır. tabi o tarihlerde henüz kendisine doğru yaklaşmakta olan kılıcın gölgesini bile fark edecek durumda değildir cicero. hayatını "ne olacak bu memleketin hali" sorusuna cevap arayarak rakı sofralarında geçiren cicero, catilina'nın hamlelerinin, ileride gerçekleşecek değişikliklerin işareti olduğundan habersizdir. ufka bakar, orada bir ışık görür ve bunun yeni günün ilk ışıkları olduğunu zanneder. lakin bu ışık, yeni günün habercisi değil onun dünyasını karartacak bir yangının alevleridir.
  
  bu rekabetin tarihsel ayrıntılarının bir başka bahara burada yer almasını diledikten sonra catilina nutkundan bir kuple okuyarak sözlerime son veriyorum sayın romalılar:
  
  "ne yapıyorsun catilina? ne düşünüyorsun? senin büyük suçlarını ve tuzaklarını farkettik. ey çağlar! ey töreler! senato bunları anlıyor, konsül görüyor. o [catilina] buna rağmen yaşıyor. yaşamak ne kelime? senatoya bile geliyor; hatta şimdi konsüle yol göstermeye cesaret ediyor; gözleriyle bizi ölüme yolluyor! ve biz, iyi adamlar, hiçbir şey yapmıyoruz! senato ve konsül seni ölüme mahkum etmek zorunda. bir kararımız var be bunu uygulamak zorundayız. eğer şimdi uygulamazsak, biz, biz -açık söylüyorum- hata yaparız. kaç şimdi catilina, ve kendinle arkadaşlarını da götür. bizimle kalamazsın; sana da, şu adamlarına da, planlarınıza da katlanmayacağım."
  
  [cicero, in catilinam, 1.1. ff] (çevirideki yardımı ve katkısı için ekin öyken'e teşekkürü borç bilirim.)
  
  "cicero rahatsız" manşetiyle duyurulan bu konuşmadan sonra hayat catilina'ya zindan olmuş, kabuğuna çekilmiş, cicero da "oh nası koydum çocuğu" edasıyla ortamlarda gezinmeye devam etmiştir. lakin senatoya karşı silahlı mücadelede bulunan 5 kişinin yargılanmadan öldürülmesi cicero'nun başını ağrıtmış, muhtemelen sokakta her yürüyüşünde "hani eşitlik, hani cumhuriyet" yakınmalarıyla karşılaşmıştır.