ittihat ve terakki cemiyeti

• "şu halde, ahmet kerim, nasıl oluyordu da, bütün bu acı gerçekleri görmesine ve bilmesine rağmen, itilaf ve hürriyet'in organı olduğu şüphe götürmeyen bir gazetede çalışmak gibi fikri ve vicdani bir tezada düşmüş bulunuyordu?
  
  bunun sebebini, genç adam kendince şöyle izah etmekte idi: her şeyden önce ittihat ve terakki zindanının yıkılması ve hür düşünceye yol açması lazımdı ve o, itiraf ve hürriyet'le ancak bu noktada birleşmişti. bunun dışında, fırkanın program diye ortaya attığı siyasi görüşlerin hiçbirini benimsemiş değildi; bunlar ha olmuş ha olmamış addetmekte idi.
  
  evet, ittihat ve terakki adlı zindanın bir an yıkılması, yerle bir olması lazımdı. zira, bütün memleketi içine alan bu zindanda hiçbir delikten soluk almak, hiçbir delikten azıcık nur yüzü görmek imkanı kalmamıştı. bütün millet eski roma imparatorluğu devrinde, katakomplarda yaşamak zorunda kalan zavallı insanları andırıyordu.
  
  ittihat ve terakki'nin ettiği kötülükler yerine ahmet kerim'e göre, yalnız bundan ibaret değildi. gençlikte ideal namına bir şey bırakmamıştı. mekteplerde, daha küçükken bel kemiği kırılmış ve beyni uyuşturulmuş çocuklardan bir nesil yetiştirmeye çalışılıyordu. bu gidişle, vatan ve hürriyet aşkı bie nevi ittihatçılık taassubu alacak, vatanperverlikle komitacılık aynı manayı ifade edecekti."
  
  yakup kadri karaosmanoğlu, hüküm gecesi