birinci inönü savaşı

• düzenli türk birliklerinin yunanlılara karşı savaştığı ve kazandığı ilk muharebedir. türk milleti için çok büyük bir öneme sahiptir. ancak savaşa katılan askerlerin sayısının az olması sebebiyle bazı çevrelerce küçümsenir. savaşın değerinin savaşa katılan asker sayısıyla ölçüldüğünü düşünenlere bedir savaşı hatırlatılmalıdır.
  savaşın yaşandığı tarih: ocak 1921
  yunanlıların amacı, çerkes ethem ile uğraşan zayıf türk birliklerini dağıtmak, eskişehir'i ele geçirmek, bu mümkün olamıyorsa da bozüyük demiryolunu tahrip etmektir.
  türklerin amacı, ankara'dan ve güneyden takviye gelene kadar düşmanı oyalamak, savaşı inönü mevziilerinde kabul etmek, geri çekilen düşmanı takip etmektir.
  savaşın birinci evresinde yunan sol kanadı yenişehir istikametine, yunan sağ kanadı inegöl istikametine taarruza başlamıştır. bölgeler kısa sürede ele geçirilmiş ve taarruza devam edilmiştir. ancak taarruzun ikinci günü yunan sağ kanadı nazifpaşa'yı ele geçirse de yunan sol kanadı incirli'de durdurulmuştur. nazifpaşa'yı ele geçiren yunanlılar zaman kaybetmeden pazaryeri'ne taarruz edip orayı ele geçirmiştir. böylece iki kanat arasında bir boşluk oluşmuş, buna tedbir için küplü ve bilecik'ten pazaryeri'ne türk taarruzu yapıldıysa da başarılı olunamamıştır. dolayısıyla türk birliklerinin ikiye bölünmemesi için incirli bölgesindeki birlikler söğüt istikametine geri çekilmeye başlamıştır. bir sonraki gün yani 9 ocak'ta yunan sağ kanadı bozüyük'ün güneyindeki mevziilere taarruza başlamıştır. türk topçusunun isabetli vuruşlarıyla yunan taarruzu püskürtülmüş ve türk karşı taarruzu başlamıştır. ancak havanın kararmasıyla mevzilerde bir değişiklik olmamıştır.
  savaşın en kanlı günü 10 ocak tarihinde yaşanmıştı. bir taraftan karaağaç mevzilerine şiddetli yunan taarruzu başlamış, diğer taraftan da metristepe ve civarında yunan keşif kolları faaliyet göstermiştir. tam bu esnada yeni kurulan türk ordusundaki iletişim noksanlığından yararlanan yunanlılar, merkezdeki demiryolu bölgesinden poyra'ya taarruza başlamışlar ve poyra'yı ele geçirmişlerdi. bu, türk ordusu için çok ciddi bir durumdu. buna güvenen yunanlılar sol kanada yönelip burada bazı mevzileri işgal etmeyi başarmışlardı. ancak savaşın asıl kaderi yunan sağ kanadında, karaağaç ve kovalca mevziilerindeydi. bununla birlikte yunanlılar burada hiçbir başarı gösteremiyorlardı. poyra'ya yapılan türk karşı taarruzu başarısız olmuş, türk birliklerinin ikiye bölünmesi tehlikesi baş göstermişti. bu tehlikeyi önlemek için türk sağ kanadı, büyük çoğunlukla geri çekilmişti. asıl mevzilerden de poyra güneyine takviye gönderilmiş savaş dengelenmişti. asıl mevzilerde çok az türk birliği kalmasına rağmen yunan taarruzu her defasında boşa çıkarıldı. hava karardığında ise çatışma sesleri durdu. işte inönü muharebelerinin en tartışma yaratan noktası burası oldu. batı cephesinin düşüncesi şuydu. "yunanlılar taarruza devam edecek, biz de inönü doğusunda güneyden gelen takviyelerle asıl muharebeyi kabul edeceğiz." bu yüzden türk ordusu rahat bir şekilde inönü'ye çekildi. ancak yunanlıların düşüncesi ise tamamen farklıydı. yunanlılar hiçbir şekilde kuşatma ve dağıtma hedeflerine ulaşamamıştı. az sayıdaki kovalca birliklerine taarruz başarısızlıkla sonuçlanmıştı. artık ne eskişehir'e taarruz yapılabilirdi ne de bölge türk taarruzuna karşı savunulabilirdi. yunanlılar savaşı kestiler ve 10/11 ocak gecesi usulca geri çekildiler. tabi yeni kurulan türk ordusundaki istihbarat ve iletişim noksanlığı sayesinde 11 ocak günü çekilmesi vukuatsız bir şekilde gerçekleşti. türkler, çekilmeyi 11 ocak öğle saatlerinde öğrenmiş ve o gün için yapılacak bir takip harekatına geç kalmıştı. türk takip harekatı 12-16 ocak arasında gerçekleşmiş ve yunanlılar hırpalanmadan eski mevzilerine kavuşmuşlardı.
  sonuç: düzenli türk ordusu için iyi bir başlangıç olmuştur.
  birinci inönü muharebelerinin harita üzerinde simülasyonu için birinci inönü muharebesi