narsisistik kişilik bozukluğu

• narsisistik kişilik bozukluğunun en ayrılmaz parçası istismardır. narsisist birini yüceltir, sonra da yücelttiği kişiyi acımasızca bir kenara atıverir. bu olgu, patolojik narsisizmin özüdür. narsisistik kişi, sömürerek, yalan söyleyerek, hakaret ederek, aşağılayarak, karşısındaki insanı yok farz ederek, manipüle ederek çevresini kontrol eder. bu davranışların ortak yanı istismardır.
  
  istismarın türleri saymakla bitmez. birini çok fazla seviyor olması bile istismarı içerir. çünkü onun için sevgi, o insana, kendisinin bir uzantısı, kendisine zevk vermekle yükümlü biri olarak davranma anlamına gelir. aşırı koruyuculuk, mahremiyete karşı saygılı olmamak, karşısındakini acıtırcasına dürüst olmak ya da ikide bir düşüncesizce davranmak istismardır. karşısından çok fazla şey beklemek ya da onu kale almamak da öyle. fiziksel, sözel, psikolojik ve cinsel istismarın her çeşidi söz konusu olabilir. narsistik kişilik bozukluğu özellikleri gösteren kişi, istismarı, açıkça ya da örtülü bir biçimde gerçekleştirir. örtülü istismar etrafını kontrolü altında tutmaya yöneliktir.
  
  narsisist tüm evreni kendi zihninde taşır, ona göre kendinden başka hiçbir şey yoktur. kendisi için anlamı olan insanlar onun uzantılarıdır, onları kendi benliklerine özümsemiş olduğu için bu insanlar dış dünyada varolan kişiler değil, iç dünyasına mal edilmiş nesnelerdir. dolayısıyla, onların üzerindeki kontrolünü kaybetmek, kolunu, bacağını, hatta beynini kaybetmekle eşdeğer bir dehşet yaşamasına neden olur. bağımsız davranan ya da laf dinlemeyen insanlar, narsisist kişinin dünya görüşünü ve dünyanın merkezi olduğu inancını fena halde sarsar. kontrolü kaybetmek, çevresindekileri, dolayısıyla aklını kaybetmek gibi yaşanan bir kabusa dönüşür. narsisist, etrafını manipüle ederek ya da zorlayarak "narsisistik desteği"ni sağlar. narsisistik desteğini sağlayan kaynaklar üzerindeki kontrolünü sürdürmek, onun için bir ölüm kalım meselesidir, devamını sağlamak için bir madde bağımlısı gibi her yola başvurabilir.
  
  narsisistin ne yapacağı kestirilemez, davranışları tutarsız, kaprisli ve mantık dışı olabilir. bu da çevresindeki insanların zihin düzeninin bozulmasına neden olur. dolayısıyla onlar da bir sonraki öfkesine, yok farzetmesine ya da gülümsemesine göre yaşar hale gelirler. narsisist, kendisinin çevresindekiler için tek güvenilir kaynak olarak kabul edildiğinden emin olana kadar uğraşır. kendisini onların hayatının temel direği haline getirirken, onların hayat dengesini altüst eder. narsisist, çocukluk döneminde istismar ve travmaya maruz kalmış olması sonucu sürekli teyakkuzdadır. yetişmesinde etkili olan insanların taleplerine göre hareket etmiş olması nedeniyle gerçek benliğini yadsıyıp, beklentiler doğrultusunda farklı bir benlik geliştirmeye şartlanmıştır. kendi olmayan bir benliği oluşturma durumunda kalmış olduğu için sürekli yeni benlikler oluşturmada hiçbir sakınca görmez. aynı nedenle, çeşitli kalıplara girebilir, usta bir taklitçi gibi. hiçbir zaman bir bütün olamaz, aynı zamanda da tüm bütünlerin karışımıdır. narsisisti belki de en iyi tanımlayan heidegger'in şu ifadesidir: "varlık ve hiçlik."
  
  narsisistin vaadleri kendisi tarafından kolayca yok farz edilebilir. yaptığı planlar kısa sürelidir, kolay vazgeçer. duygusal bağlantıları sığdır. hayatlarında genellikle tek bir tutunma alanı vardır; eş, aile, meslek, dini inanç ya da bir idol ki onlarla olan bağı da fırtınalarla sürdürülür. narsisist için hergün yeni bir başlangıçtır, yeni bir yüceltme ve değersizleştirme döngüsü, yeniden oluşturulan bir benlik. kendisine yapılmış olan iyilikler onda iz bırakmaz, çünkü geçmişi ve geleceği yoktur, yalnızca zamansız bir şimdi."
  
  (engin geçtan, hayat syf: 60-63)