mavri mira
-
-
mondros'tan sonra kurulan en önemli rum terör örgütlerinden biri olan mari mira, yunan hükümetinin maddi ve manevi yardımlarını görüyordu. patrikhane'nin bünyesinde kurulan ve doğrudan doğruya venizelos'tan direktif alan bu örgütün rumların silahlandırılmasında ve çete faaliyetlerinde bulunmasında önemli payı vardır. mavri mira örgütü, çeteler kurmuş ve yönetmiş, mitingler ve propagandalar organize etmiştir (1).
1919 yılında istanbul patrikhanesi'nin desteğiyle kurulan mavri mira, "etniki eterya"nın varisi ve onun programının uygulayıcısı görünümündedir.
mavri mira ile ilgili olarak dikkati çeken en önemli konu, bu örgütün ingiliz korumasında bulunuyor olmasıdır. bu örgüt, maddi ve manevi kudretini ingiliz dostlarına dayandırıyor ve ingilizlerin istanbul'da şeklen bir "hayır cemiyeti başkanı" olan, esas itibariyle ingiliz gizli servisine bağlı bulunan, papaz "fru" ile işbirliği yaparak çalışmalarını yürütüyordu.
papaz fru'nun patrikhane ve mavri mira ile ortak çalışmaları sonucunda anadolu'da büyük bir istihbarat örgütü kurulmuştur. merkezi istanbul'da olan bu örgütün, bursa, adapazarı, ankara, konya, karaman, kayseri, maraş, urfa, diyarbakır ve siirt bölgelerinde çeşitli kod numaraları ile görev yapan ajanları vardı(2).
mavri mira örgütünün, istanbul'daki rum örgütlenmesinin yeniden düzenlenmesi ve desteklenmesi çalışmaları sırasında yunan siyasi temsilcisi kanelopulos ve askeri temsilci katehakis'in katılımıyla kurulduğu bilinmektedir. eski bursa metropoliti ve patrik vekili olan doroteos bu örgütün başkanlığına getirilmiştir.
atatürk'ün nutuk'unda yer alan bir belgede, mavri mira'nın kurucuları, maddi durumu, görevleri ve diğer rum örgütleriyle ilgisi hakkında çarpıcı bilgiler vardır:
"22 ağustos 1919 tarihli ve "gayet mahrem tutulacaktır" başlıklı "tamim"den öğrenildiğine göre, patrikhane bünyesinde kurulan mavri mira'nın başkanı patrik vekili doroteos, üyeleri de, atenagoros, enez metropoliti, yunan yarbayı giritli katehakis, katelopulos, diposimos, ayinpa, polimitis, siyari ismindeki şahıslardır.
doğrudan doğruya venizelos'tan direktif alan örgüt, yunan hükümeti'nin yaptığı yardımlarla büyük bir sermayeye sahip olmuştur.
mavri mira'nın görevi, osmanlı topraklarında çeteler teşkil ve idare etmek, mitingler düzenleyip propaganda yapmaktı. resmi muhacirin komisyonu ile yunan salib-i ahmer cemiyeti de zaman zaman mavri mira'ya bağlı çalışıyor, ermeni patriği zaven efendi ile rum izci teşkilatları da mavri mira tarafından kontrol ediliyordu(3)."
celal bayar, bu "tamim"in 11 ağustos 1919 harbiye nezareti çıkışlı ve daha ayrıntılısını yayınlamıştır(4). fakat, mavri mira ile doğrudan ilgili olanlar atatürk'ün verdiği bu bilgilerden ibarettir.
yönetim ve mali örgütlenmesini bu şekilde sağlanan mavri mira, çete faaliyetleri başta olmak üzere çalışmalarına başlamıştır. özellikle, istanbul ve çevresindeki çete faaliyetleri bu örgüt tarafından yürütülmüştür. örgütün çete faaliyetleri buralardan başka marmara ve ege kıyıları ile trakya'da kırklareli dolaylarına kadar uzanmıştır(5).
mavri mira örgütü'nün kocaeli'deki çetelerini, şile'de bakkallık yapan todori adında -yunanlı kurmay subay olduğu söylenmektedir- birisi idare etmekteydi. bu nedenle, istanbul ve çevresindeki rum - yunan çete faaliyetleri ve katliamlarının en çok yoğunlaştığı bölge şile'ydi. bakkal todori, ingiliz ve yunanlılar tarafından, bakkal eşyası adı altında gönderilen cephane, silah ve bombaları gerekli yerlere gönderiyordu. -
adı geçen cvemiyet ile ilgili olarak söylevde şu belgeler bulunmaktadır:
söylev-belgeler
nutuk-vesikalar kemal atatürk
çok gizli tutulacaktır
erzurum, 22/8/1919
genelge
pek sağlam kaynaklardan elde edilen bilgilere göre istanbul rum patrikhanesinde mavri mira adında bir kurul oluşmuştur. bunun başkanı patrik vekili droteos, üyeleri: atinegora, inoz metropolidi, yunan kaymakamı giritli katehakis, katelopolos, dipasimas, ayinpa, polimitis, siyari adındaki kişilerdir.
kurul doğrudan doğruya venizelos'tan talimat alıyor. rumların ve yunan hükümetinin parasal yardımıyla pek büyük bir sermayesi vardır.
görevi, osmanlı illeri içinde çeteler oluşturmak ve yönetmek, açık hava toplantıları ve propaganda yapmaktır. yunan kızılhacı da bu mavri mira kuruluna bağlıdır. görevi görünüşte göçmenlere bakmak gibi insani bir perde altında çete örgütlemek, ihtilal düzenini hazırlamaktır. bu yolla tıbbi ilaçlar ve sağlık gereçleri adı altında silah, cephane ve donatıyı osmanlı ülkesine sokmaktır. hatta resmi göçmenler komisyonu da mavri mira kuruluna bağlıdır.
istanbul patrikhanesi ve yunan konsolosluğu silah ve cephane deposu durumunu almıştır ve hatta kiliseler tapınma yerinden çok askeri ambarlar gibi kullanılmaktadır.
ermeni patriği zaven efendi de mavri mira kurulu tarafından satın alınmıştır.
rum okullarının önceden bizim yapıp da şimdi sırası iken ne yazık ki terkettiğimiz izci örgütleri bütünüyle mavri mira kurulu tarafından yönetilmektedir. istanbul, bursa, bandırma, kırklareli, tekirdağ ve bunlara bağlı yerlerde izci örgütlenmesi tamamlanmıştır. izciler yalnız çocuklar değildir. yirmi yaşını aşkın gençler de içindedir. anadolu'da samsun ve trabzon cephane dağıtma yeridir. uygun bir durumda bir yelkenli yunan gemisi durmuş olarak cephane ve silahlarla yüklü bu yerlerde bulundurulacaktır. ermeni hazırlığı da rum hazırlığı gibidir.
mustafa kemal
1. kırklareli'nin eski adı
kaynak: atatürk söylev; belgeler -
kara talih anlamina geldigi söylenen yunanca sözcuk ikilisi
-
istanbul rum patrikhanesinde kurulan "mavri mira cemiyeti" yunan hükümetinden yardım görüyordu. vazifesi, muhtelif illerde çeteler kurmak, yunanlılar lehine mitingler ve propagandalar yapmaktı. bu cemiyet bilhassa istanbul, marmara havzası ve trakya'da faaliyette bulunuyordu. buradaki rumlara silah dağıttı. yunan kızılhaçı, resmi göçmenler cemiyeti ve rum okullarındaki izci teşkilatı mavri mira cemiyetinin emrinde çalışıyordu.
-
amacı istanbul,trakya ve batı anadolu'yu yunanistan'a ilhak etmek olan cemiyet *
patrikhane,din adamları ve yunan hükümeti destekli bu cemiyet; silahlı çeteleriyle yaptığı katliam,baskı,hırsızlık gibi eylemlerle türkleri başka yere göçe zorlamak suretiyle amacına ulaşmaya çalışmıştır. -
umut sarıkaya'dan;
- olm niye uyarmıyorsunuz ibneler? iki haftadır yararlı diye zararlı cemiyette takılıyomuşum! insan bi uyarır!
- abi valla bizim de haberimiz olmadı. zararlı cemiyetlerden bir tek mavri mira'yı biliyorduk, biz de mi zararlıymışız? -
(bkz: patrik athenagoras)
-
-
-olum biz yararlı mıydık zararlı mıydık lan
+zararlıyız lan manyak mısın
-hep unutuyorum ya, taam saolasın
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap