çobanpüskülü

• çogunlukla çali, bâzan da, 10-15 metreye kadar boyu uzayabilen bir agaç. yapraklar kalici, derimsi, oval, kenarlari genis disli ve dislerin tepesi dikenlidir. çiçekler iki evcikli olup, kurullar hâlinde bulunur. meyvesi yuvarlak ve parlak kirmizidir. kuzey afrika, bati ve güney avrupa ve bati asya’dan çin’e kadar olan bölgelerde yetisir.
• 300 kadar türü olan ,hekimlikte yaprakları kullanılan bir bitki
• ulkemiz fidanlıklarinda ilex olarak bilinir.
• latince adı: ilex aquifolium
• (bkz: #8899627)
• avrupa ve anadolu'da tür adı ilex aquifolium^* olanlarına sıkça rastlanan; karadeniz kıyıları ve kafkaslarda ilex colchica olarak adlandırılan türü orman altı örtüsü olarak yayılış gösteren bitki cinsinin türkçe adı. genelde çalı formunda olur ancak 15 metre boya kadar büyüyüp ağaç olanları da vardır. kışın yaprak dökmez. avrupa'da parklarda bolca yetiştirilir, çit olarak kullanılır.
  
  kenarları dikenli yaprakları noel dekorasyonlarının olmazsa olmazıdır^**. ancak bu tür sadece dikenli yapraklara sahip değildir. çobanpüskülü, aynı bireye ait yapılarda farklı fenotip gözlenmesine, heterophylly, güzel bir örnektir. türün yapraklarının kenarları görselde görülebileceği üzere dümdüz de olabilir. genelde alt dallardaki yapraklar dikenliyken, üst dallardaki yaprakların düz olmasından yola çıkılarak bu durumu otçul baskısının şekillendirdiği yıllardır bilinmekteyken bu durumun altında yatan mekanizma görece yeni keşfedilmiş durumda. günümüzde, fenotipteki esnekliğin^* arkasında metilasyon adı verilen moleküler mekanizmanın büyük rol oynamakta olduğu düşünülmekte.
  
  çobanpüskülündeki fenotip çeşitliliğe odaklanmış bir araştırmada aynı genetik koda sahip yapraklarda^* otlama baskısına bağlantılı olarak farklı metilasyon oranları ve örüntüleri gözlenmiş. çalışma sonuçları, çevresel etkenlere göre bazı gen gruplarının sitozine metil eklenmesiyle ya da metilin ayrılmasıyla^* açılıp/kapatılmakta olduğunu önermekte. bu bulgu, ilgili gen gruplarının hangileri olduğu; bitkinin çevresel etkileri nasıl algıladığı; bu mekanizmanın uzun vadede genetik çeşitlilik ve türleşmeye etkisinin ne olduğu gibi bir sürü ilginç soru ortaya çıkarıyor. bazı kültürlerin önemli bir parçası haline gelmiş, belki de her gün karşılaştığımız bir bitki türünde ekoloji ve evrim alanında oldukça önemli sorulara yanıt olacak ve bir sürü başka soru sorduracak ilginç mekanizmaların keşfi oldukça heyecan verici.
  
  ayrıca (bkz: epigenetik)
  
  not: entryde kullandığım görsel beni durduk yere meraklandırıp söz konusu araştırmanın makalesine^* ulaşmamı sağlayan tweetten; twit kaybolur bişey olur diye görseli indirip buraya yükledim.