değişim değeri ^*

• değişim değeri, bir metanın üretilmesi için gerekli olan ortalama toplumsal emek zamanı miktarıdır. metanın değeri yanlızca değişim işlemi ile gerçekleşebilir. bu nedenle değişim olmadığında, ne kadar emek zamanı harcanırsa harcansın, ya da ürün ne kadar kullanışlı olursa olsun, üretilen bir değer olmayacaktır.
  
  karl marx ücretli emek ve sermaye'de değişim değerini şöyle açıklar:
  
  "işçiler, metalarını, yani işgüçlerini kapitalistin metası ile, yani para ile değişirler, ve bu değişim, belirli bir oranda olur. şu kadar paraya, işgücünün şu kadar süreyle kullanılması. oniki saatlik dokuma karşılığında 2 mark. peki bu 2 mark, 2 mark karşılığında satın alabileceğim bütün öteki metaları da temsil etmez mi? şu halde işçi, kendi metasını, yani işgücünü, her türden öteki metalarla değişmiştir ve bu, belirli bir orana göre olmuştur. kapitalist, işçiye 2 mark vermekle, günlük emeği karşılığında ona şu kadar et, şu kadar giyecek, şu kadar yakacak, ışık vb vermiştir. buna göre, bu 2 mark, işgücünün öteki metalarla değişilme oranını, yani işgücünün değişim-değerini ifade eder. bir metanın para olarak hesaplanan değişim-değeri, onun fiyatı denen şeydir."
• (bkz: kullanım değeri)
• (bkz: trampa)
• bir malin ya da hizmetin gercek degerinin aksine, alinip satilabilecegi teorik degerdir. meta'nin nicel degeridir.
• herhangi bir ürünü alırken ya da satarken, onun değerini ayrıştırmayız. kullanım değeri ile değişim değeri bir ürünün içinde birbirinden ayrılmaz bir bütündür. peki o zaman bunu niye ayrıştırıyoruz? çünkü ürünün/metanın kapitalist bir toplumdaki işlevsel analizi ancak böyle bir ayrıştırmaya mümkün. bu ayrıştırma sonucunda ürünün fiyatının değişim değerine, kullanım amacının/yararlılığının da kullanım değerine tekabül ettiğini görüyoruz. böylece somu tikel bir üründe bir ve aynı şey demek olan bu iki farklı değer, analize yönelik bir soyutlama düzeyinde birbirinden ayrıştırılabilmekte. bu yapıldığında ise somut emeğin kullanım değerine, soyut emeğin ise değişim değerine yol verdiğini görüyoruz.
• "çocuk, amaçsız etkinliği içinde, her şeyi tersyüz eden bir atlatmayla, mübadele değerine karşı kullanım değerinin yanında yer alır. tam da oynadığı şeyleri dolayımlanmış yararlılıklarından yoksun bıraktığı için, hem insanları hem de şeyleri eşit ölçüden çarpıtan mübadele ilişkisini değil, insanlara karşı iyicil olanı kurtarmaya yönelir bu oyuncaklarda." theodor w. adorno- minima moralia
  
  "metaın iki yanı diye bahsettiği şey kullanım değeri ve değişim değeridir. meta bu iki yanı ile kendini gösterebilmek için yalıtık olmaktan çıkmalı ve bir değişim ilişkisi içine girmelidir. yalıtık haldeyken o sadece bir yararlılık nesnesi ve bir değer olarak kalır." suat kamil aksoy - artı kapital değerin ve rantın doğası
  
  "değer, insana bağımsız biçimi olan değişim değeri biçimi dışında açıkça görünmediği için, marx'ın tüm çabalarına rağmen, marksistlere de bu biçim dışında var olmayan bir şey olarak görünmektedir." suat kamil aksoy - artı kapital değerin ve rantın doğası
  
  "değerli nesne, metayı, değer ise değişim değerini hem mantıksal hem tarihsel hem de maddi olarak önceler." suat kamil aksoy - artı kapital değerin ve rantın doğası
  
  "toplumsal bir ilişki olarak değişim değerinin aksine değer, insanın doğayla kurduğu ilişki olan emekten doğar." suat kamil aksoy - artı kapital değerin ve rantın doğası
  
  (ilk giri tarihi: 29.4.2020)