ilkyapıt

• debut sözcüğü/teriminin karşılığı olmanın yanı sıra, türkçede bileşik sözcüklerin terim olarak yeniden kullanıma sokulması, yeniden işlevlendirilmesine iyi örnek yapma/uydurma sözcüklerden biri. terim tam da dilin olanaklarıyla özel alanlara, mesleklere, bilime yeni kavramlar kazandırdığımız bir alan. yapma bir alan sonuçta. hiçbir anlamı olmayan sözcük ilk harflerinden bileşik sözcük haline getirerek nasıl terimler veya isim üretiyoruz. alın tipik örnek aids'i.
  
  debut daha çok müzik terimi olduğundan ilkyapıt daha genel anlamıyla her alana uyan, yapma olduğu halde genel, kapsayıcı kavram olma şansı taşıyor. müzikteki ilkyapıt için çıkış albümü, ilk albüm denilebilir ama onların tekil sözcük olmama dezavantajı var. ayrı yazılan "ilk yapıt" bu anlamın bir kısmını karşılar, ama ayrıntı vermeye yetmez. bileşik yani terim olan ile çoğul sözcük olan kavramlara ayrı alanlar tanımlamak zamanla bizlerin ve dilin kendi macerası olur.
  
  şimdi "ilkyapıt" ile "ilk yapıt" sözcüklerinin farklı alanlara ve gereksinimlere yerleşmesine yönelik google kaynaklı örnekler oluşturayım:
  
  "derler ki her ilkyapıt, yaratıcısı için bir tür kanat alıştırmasıdır. konusal yönden de özyaşamöyküsel nitelikler içerir."
  
  "nurullah ataç'ın 1 ocak 1953'ten başlayarak günce başlığıyla yazdığı günlüklerin son havadis gazetesinde yayımlanması, türe duyulan ilgiyi artırdı. günlük adını taşıyan ilk yapıt, salâh birsel'indir (1955)."