bitcoin

• öncelikle, aşağıda yazmış olduklarım asla yatırım tavsiyesi değildir. yatırım yapacak kişi, yatırım yapacağı şeyle ilgili kendi araştırmasını yapmalı ve tüm sorumluluğu kendisi üstlenmelidir. yazdıklarım sadece şahsi düşüncelerimdir.
  
  elon musk aldığı bitcoin'leri isterse götüne soksun. bitcoin ortaya çıktığı günden bu yana varoluş amacından sapmadı. şu an para olarak kullanılamayacak kadar dengesiz olduğu için "balon" diyenler var. bir soru sorsan, gerçekliklerden ve istatistiklerden bahsedemeyecek kadar cahillerdir ki ellerinin altında internet var böylelerinin. buralarda beyni olmadan fikir sıçıyorlar. bilgi kaynağı denilen platformda tek kelime söyleyip, "balon" yazıp gönder tuşuna basıyorlar. işte bunlar hep cahil cesareti. herkesin eline internet verince maalesef böyle oluyor. sorsan ingilizce de bilmezler ama asıl sıkıntı; öğrenmeye tenezzül de etmezler. milletin cebindeki parayı nasıl harcaması gerektiği konusunda hep bir fikirleri vardır.
  
  bakalım altın kaç dolar ediyordu son 100 yılda. tıkla. ne kadar ilginçmiş değil mi? meydana gelen krizler, salgınlar, devlet politikaları, köklü finansal değişiklikler, vs. gibi bir çok nedenle dalgalı seyretmiş. tutup da şimdi altın balondur mu diyeceğiz? şu an dünyada kimse dolar trilyoneri olmadığından, altın tek bir tweet ile %10 değer kazanmaz ya da kaybetmez. altın; 5000 senedir ayakta ve öyle de kalmaya devam edecektir. altının yatırım aracı olmasının dışında, gerçek anlamda kullanım alanları vardır ve çok nadir bir yer altı kaynağıdır. alın bakın, tıkla. bu nedenle altın, en kötü durumda bile her zaman diğer metallere nazaran daha değerli kalacaktır. mücevher söz konusu olduğunda insanoğlu her zaman kullanacaktır. zenginliğin ve refahın simgesi olması konusunda bir numaradır. her kesimden insan az da olsa alıp cebine koyabilir. işte insanların yarın başka bir yer altı kaynağına parasını gömmeyeceklerinin garantisi budur. tabii bu sonsuza kadar devam eder mi göreceğiz.
  
  gelelim bitcoin ve altın karşılaştırmasına.
  
  bitcoin ve altının ortak yanlarından biriyle başlayalım. ikisi de sınırlıdır. altını ağırlığı ile ölçerken, bitcoin'i adet olarak sayabiliyoruz. altının kıt olduğunu bilsek bile, daha ne kadar süre boyunca kazılacağı konusu muammadır. teknolojinin ilerlemesi ile, belki insanoğlu okyanusların altındaki altına bile el atabilir çünkü okyanus altındaki altın miktarının çok yüksek olduğu tahmin ediliyor. teknolojinin ilerlemesiyle beraber, altını çıkaracak kuruluşlar bu işten kar edebileceklerse, o altın elbet çıkarılacaktır.
  
  5 bin yıllık altın eğer bir 5 bin yıl daha ayakta kalabilir derseniz, karşımıza uzay madenciliği çıkacaktır. çok sevilen elon musk mars'a neden gitmeye çalışıyor? onu motive eden şey ne? mars'ı kolonize etmek istiyor bunu biliyoruz. temelinde yatan şey ise, eğer insanoğlu varlığını sürdürecekse, bunun yolunun diğer gezegenleri kolonileştirmekten geçtiğine inanıyor. diğer gezegenlerden ya da gök taşlarından çıkarılma ihtimali olan altın miktarını ya da altının yerini alabilecek başka bir değerli madeni düşünün bakalım. tabii ki altını başka gezegenlerden çıkarmak çok maliyetli olabilir, o zamana kadar altın değerini katlayacaktır ve ancak o zaman insanoğlu gök taşından altın çıkaracak kadar gözü dönmüş olacaktır. aksi halde zaten kimse çıkarmaya uğraşmaz ve günümüzde böyle bir sıkıntı hali hazırda ufak bir örnek olarak mevcuttur. çin'de bulunan altın madenleri diğer ülkelerin maden rezervlerine göre daha ufakça olduğundan, kazması daha maliyetli olmakta. çin demişken; 2019 yılında dünyanın en büyük altın üreticisiydi bu ülke. 2019 yılında çıkarılan altının %11'i çin'de çıkarılıyordu. çıkarılan altın miktarı 383 ton altındı. türkiye ise 37 ton altın çıkarabilmiş 2019 yılında. kaynak.
  
  neyse, istatistiklere geçelim. günümüzde dünya üzerindeki altın miktarının, eldeki verilere dayanılarak, 201.300 ton olduğu tahmin ediliyor. kaynak. senede ortalama 3.500 ton altın ise yeraltından çıkarılıyor. kaynak. yerin üzerindeki tüm altınların %80'i, 1910 yılından itibaren kazılarak çıkarılan altınlardan oluşuyor. kazılmayı bekleyen altın miktarının ise 54.000 ton olduğu tahmin ediliyor. kısacası, 20 sene sonra çıkarılacak altın kalmayacak. kaynak. yukarıdaki veriler ile hesaplama yaparsak, yer üstündeki altınların arasına, yer üstündeki tüm altınların %1.73'i oranında yeni altın miktarı ekleniyor. bu oran her sene düşecektir. hem yeni rezervleri bulmak zorlaşacak, hem de yer üstündeki altın miktarı arttığından dolayı az önceki hesaplamadaki oranımız düşecektir.
  
  altının, bitcoin'in aksine, fiziksel bir formu olduğu için dikkat etmek gerekiyor. altın diye aldığınız madenin içine daha ucuz madenler karıştırılmış olabilir.(bkz: tungsten ve renyum ile sahte ceyrek altin yapmak). diğer bir kaynak. bunu altının hanesine eksi puan olarak yazabiliriz. yukarıdaki duruma ek olarak, tutup da külçe altınınızla ülke değiştiremezsiniz. adama "hayırdır" derler. bitcoin ile bu durumu aşabilirsiniz. refahınızı da, olması gereken şekilde, kimseye güvenmek zorunda kalmadan yanınızda taşıyabilirsiniz, ya da farklı yöntemlerle saklayabilirsiniz.
  
  bitcoin'e gelirsek; bitcoin'in toplam adetinin 21.000.000 ile sınırlı olduğunu artık bilmeyen kalmamıştır. bu sayıya bitcoin madenciliği ile sahip olunan ya da olunacak olanların hepsi de dahildir. altın gibi fiziksel formu olmaması bir yana, taklit edilmesi dijital olarak da imkansızdır. size şu an dünyada toplam kazılan bitcoin miktarını söyleyebilirim, peki bunu altın için net olarak söyleyebilir miyiz? az önce altının geleceği ile ilgili bir çok olasılık saymıştık. peki altının 5 bin yıldır değerini kaybetmemiş olması, ileride de kaybetmeyeceğinin garantisi midir? bitcoin’i 1 milyon parçaya eşit olarak kolayca bölebiliriz. peki aynısını altın için yapmaya çalışırsak bu işlem ne derece mümkündür ya da kolaydır. artık altını türkiye’de insanlar gram ile alıyor fakirlikten. ileride büyüteçle mi bakacağız altınlara?
  
  diğer bir konu, elektrik ya da iletişimler koparsa bitcoin’ler yok olacak düşüncesine gelelim. böyle bir durumda ne bankaları, ne de visa card’ı kullanabiliriz. bu derece büyük bir çöküş olması demek sadece bankacılık sektörünün değil, tüm dünyanın durması demek olur. bitcoin ise kaybolmaz. sadece elektriğin gelmesini bekleriz bitcoin'leri tekrar görebilmek için.
  
  biraz da insanoğlunun hayatına giren değişimlerden bahsedelim. internet, motorlu taşıtlar, seyahat ettiğimiz uçaklar hayatımıza girdiğinde ne denli büyük değişimler gerçekleşti bir düşünün. binlerce yıldır kullanılan atların yerini araçlar aldı. yıl 1908 idi. atların tarihten hızlıca silinmesi için ford firması araba fiyatlarını çeşitli yollarla bayağı bir düşürdü. düşürmeyi başarabilmesinin en önemli nedeni de seri üretimdi. kaynak. mühendisliğin ve teknolojinin atları nasıl yok ettiğini görmüş olduk. geri kafalı birisi gibi düşünürsek, ford'un ilelebet başarılı kalması gerekirdi çünkü günümüzde bile vatandaşlar için hızlı ulaşımı sağlayan şey hala 4 tekerlerdir. ancak öyle olmadı ve general motors her kesimi düşünüp araç fiyatlarında farklı fiyat seçenekleri sundu ve ford'un sadece siyah renkli araç satışlarının aksine, farklı renkte araçlar satmaya başladı. yeniliklere ve müşterilerin geri dönüşlerine daha çok kulak astılar. general motors’a neden yer verdim?
  
  bugün elindeki visa card sayesinde alış-veriş yaptığını söyleyen birisi farkında değil ama visa card bundan binlerce yıl önce yoktu ve yerine başka bir şeyin geçme ihtimali her zaman var. bu da teknolojiyle ve insanların o yeniliğe adapte olmasıyla gerçekleşecektir. adapte olmaları ise zorunda olduklarından değil, şu anki sistemin kendilerine sunamadığı avantajların, o yenilikte yer aldığını fark ettiklerinde olacaktır. insanlar, devletlerin bastığı paradan ve sonuç olarak fakirleşmekten, paralarını harcarken devletin ve bankaların regülasyonlarına takılmaktan zaten muzdarip. geçen senenin kışında başıma şu geldi; 5 kere üst üste 40 dolarlık alış-veriş yaptım ve hooop, kart güvenlik nedeniyle kapandı. sonrasında arayıp kartı açtırmak için uğraşan ben oldum ve bu durum başıma tekrar gelecektir çünkü bunu kapatmanın bir yolu yok. dünyanın bir ucuna para göndereceksin diyelim. önce bir bakmak lazım bugün günlerden ne? mesai saatlerinde miyiz? ne kadar süre içinde ulaşacak bu para? masrafı ne olacak? eğer bir insan para gönderirken bu kadar soru soruyorsa; bu sistem zaten yok olmaya mahkumdur. yolladığın para bir de masak’ın dikkatini falan çekerse kendine bir tabut siparişi ver.
  
  devletler ya da bankalar işleyişi değiştirmek istemiyor olsa da, bitcoin sayesinde artık insanlar ipleri kendi eline aldığını yavaştan fark ediyor. devletlerin yapabileceği hiçbir şey yok. en fazla sözde yasak koyabilirler ki zaten koyuyorlar. insanların parasıyla neyi yapıp yapamayacaklarına devletler karışıyorsa, düşünün bir bakalım sistem kimin istikbali uğruna işliyor. bitcoin'in güzel tarafı da bu. herkes kendi parasına sahip çıkabilir ve saklayabilir. hem de altını saklamaktan bile daha kolay bir şekilde. şu an bitcoin’in tek rakibini altın olarak görüyorum. insanlar, hele ki gençler, altın yerine bitcoin almanın daha avantajlı olduğunu ilk elden gördüklerinde, bitcoin’in asıl yükselişi o zaman başlayacaktır.
  
  bitcoin ve arkasındaki blockchain teknolojisi, repütasyonu, kod yığını olduğundan dolayı herhangi işe yarar bir yeniliği bünyesine katabilecek esneklikte olması ve ayrıca her türlü kötü aktörlerden de uzak kalabiliyor olması onun her zaman var olmasını sağlayacak özelliklerdendir. artık para dediğimiz şey bile kodlanabilir oldu. herhangi bir aracıya bulaşmadan dünyanın öbür ucuna birisinin para gönderebilmesi ilk kez mümkün oldu. insanlar, güvenli ve ayrıca değişimlere de adapte olabilecek bir liman isteyeceklerdir. dünyanın en parlak beyinleri bitcoin’in geliştirilmesi için gönüllü olarak para almadan katkı sunuyor (zannediyorum ki ücret alarak çalışanlar da mevcut). dünyadaki hiç bir coin’in market hacmi bitcoin kadar yüksek değil. bitcoin kolay ulaşılabilirdir. firmalar bitcoin’in çevresinde toplanıyor. artık insanlar portföyünde yer vermeye başlıyor. diğer altcoin’ler için bunların hepsini söyleyemeyiz ve hiç bir coin, değer saklama aracı olarak bitcoin’e şu ana kadar rakip ol(a)madı ve olabileceğini de sanmıyorum. olsa bile, rakip coin’in özellikleri, bitcoin’e entegre edilebilir, çünkü dediğimiz gibi, bir kod yığınından oluşmasının avantajı budur. harcama yaparken gizli kalmak isteyen zaten monero kullanıyor. “meme” peşinde koşan dogecoin alıyor, vs. bunlarda herhangi bir sakınca zaten yok çünkü bitcoin günümüzün dijital altını. ileride market hacmi arttıkça dolar karşısında daha az inişli çıkışlı olacağına inanıyorum. bir ihtimal, çok yaygın olmasıyla beraber, artık dolar kelimesini değil, satoshi kelimesini kullanıyor olacağız, kim bilir?
  
  gelelim enerji tüketimine. bitcoin sayesinde, insanoğlu daha önce hiç sahip olmadığı imkanlara sahip oldu. yukarıda bitcoin için sayılan tüm artı özellikler, beraberinde enerji tüketimini de getiriyor. tıpkı dünyada milyonlarca insan için inşa edilen evlerden tutun, kullanılan araçlara kadar. kağıt para için ne kadar ağaç kesildiğini düşünün. %50’sini yer altından alıp, yastığın altına koymak için 100 yıldır yapılan altın madenciliğine harcanan enerjiyi ve yapılacak madenciliği düşünün. araçlar, trenler, vapurlar için harcanmış mazotu, kömürü, vs. düşünün. savaşlar için hazır bekletilen binlerce tankı, tüfeği, vs. düşünün. harcanan ve hala harcanmaya devam edilen tüm enerji ve tüm diğer saydığım masraflar; insanların çalışması, üretmesi, insanlığı ileri götürmesi ve iyi bir yaşama sahip olmaları içindi. peki tüm bu harcanan elektriğin karşılığında insanlara yaptıkları iş için verilen ücret, yani “para”, değerini koruyabildi mi? o kadar çalışıp didinen milyarlarca insanın elindeki parayı kötü yönetimler ve basılan paralar piç ederken, tutup da bitcoin için harcanan elektriğe vurgu yapmak ahmaklıktır. eğer insanlar paralarını en güvenli şekilde bitcoin ile saklayabileceklerse, o enerjiyi harcamayıp da böyle bir fırsatı insanlara sunmamak, dünyanın en büyük yavşaklığı olurdu. türkiye’deki ya da zimbamwe’deki insanlarla bir konuşalım bakalım geçen sene aldığı ürünün fiyatı şimdi ne kadar olmuş. gidip altın alın diyebilirsiniz fakat şöyle bir durum var, tıkla. günümüzde artık değerli madenler de manipülasyona uğruyor. bireysel emeklilik için her ay para yatıran insan, devlet teşviklerine rağmen 20 sene sonra kendisine verilecek paradan büyük ihtimal memnun kalmayacak. 10 sene sonunda memnun kalan var mı şu başlıkta görebilirsiniz. (bkz: bireysel emeklilik sisteminin enayilik olması).
  
  yazdıkça konu bayağı dallandı. daha da yazmak isterdim fakat işin özünü anladınız. teknolojiye, ekonomiye, tarihe yön veren değişimlere merakı olan insanlardan biriyseniz zaten daha önce ya araştırmışsınızdır ya da bu yazdıklarım size bir başlangıç olmuştur ve devamını kendi araştırmanızla sürdürebilirsiniz. bitcoin ile ilgili yapılan bir müzakereyi şuradan izleyebilirsiniz. tıkla. gelecekte bitcoin’in değeri en iyi ihtimalle ne olabilir derseniz de şuna göz atabilirsiniz. tıkla.