full stack developer

• zamanında bir yazılım işi yapılacağı zaman çalışılacak alanların genel domaini belirlenir ve esas hedef onu işleri halledecek araçları inşa etmek olurdu. web geliştiricisi olmak demek, html/css yazıp aynı zamanda apache server'da siteyi deploy edebilmek demekti. bu adam weble alakalı bütün işleri yapan kişiydi, ister beğenin ister beğenmeyin bu adama mecburdunuz.
  
  sonra programcılığın akışı webe doğru kaydı ve masaüstü uygulama bile web teknolojileri üzerinden hazırlanır oldu. yeni yazılımcılar da webe doğru döndü ve şöyle bir şey yaşandı: akıllı telefonlarla herkes daha çok bilgisayar/internet kullanmaya başladı! eskiden birkaç ilgilinin ya da işi olanın kullandığı bilgisayarlar artık cebimize girdi. daha çok insan bilgisayar kullanmaya başladı, daha çok uygulamalar parladı ve abuk subuk yazılımlardan daha çok para kazanılmaya başlandı. bu kültür dönüşümü artık yazılımcılığı da merkezine çekti.
  
  artık talebe yetişemeyen web piyasası kendisini iki ayrı alana ayırdı: backend ve frontend. bu işlerin tanımları oldukça dengesiz işin özü. bütün business logic backend yazılımcısına yüklenirken frontend yazılımcısı dediğimiz şeyin nihai görevi verilen tasarıyı javascriptle yazmak oldu.
  
  neticesi bu ikilik kendi içerisinde farklı kültürler yarattı. bol bol framework çıktı, bol bol araç inşa edildi ve para akışı bu yönde olduğu için bu çok da aman aman özellikleri olmayan frameworkler merkeze yerleşti. her gün yeni bir backend ve frontend frameworkü duyuyorum. bir endpoint oluşturup sonra oradan gelen veriye göre kullanıcıya mesaj oluşturmanın nesi karmaşıktır bir anlasam. çoğu uygulamaya, siteye girip baktığım zaman tek gördüğüm bol özellikli bir "todo aplikasyonu" olduğu. crud mantığının ötesine çıkan bir şey yok, ama işte bunun üzerine kıyamet kopuyor.
  
  "hem backend hem frontend yapabilen" kişi anlamında kullanılan full stack tanımı, kendi tanımı gereğince talihsizdir. ihtiyaç olan şey çoğu zaman "backend ve frontend" ikiliğinden ziyade, eskisi gibi mvc uygulamalardır. ama hiçbir şeye yaramayacak ve "abi parayı kıracaz bu sefer" mantığıyla geliştirilen bir uygulamayı düşünürken "abi backend express.js olsun, frontendi de react ile çözeriz olur biter" diye hızlıca kestirip geçiyor. hâlbuki koca github basit bir rails uygulaması ile dönüyor, ne ilginç.