deyip
-
doğrusu "diyip" olmasına rağmen "deyip" diye ısrar edilen sözcük.
türkçede "y" ünsüzünün daraltıcı etkisi vardır. bu etki -(i)yor ekini düz geniş ünlü ile biten bir sözcüğe eklediğinizde görülür.
bekle-yor > bekliyor
dinle-yor > dinliyor
ağla-yor > ağlıyor
sakla-yor > saklıyor
y'nin daraltıcı etkisi iki fiilimizde (de- ve ye-) yeni sözcük türetirken, fiil şimdiki zaman harici çekimlenirken bile görülür. yani sadece şimdiki zaman çekimi ile sınırlı kalmaz.
ye-y-ecek > yiyecek
ye-y-en > yiyen
de-y-e > diye
de-y-en > diyen
de-y-ecek > diyecek
ye-y-ip > yiyip
şimdi tdk'dekiler başta olmak üzere hiçbir insan bana "deyip" yazdıramaz. çünkü olması gereken "diyip"tir. bu nedenle de bu sözcüğü asla yazılı bir metinde kullanmam.
edit: bu arada -(i)yor ekinin daraltıcı etkisine olumsuzluk ekiyle de bir örnek verelim:
koş-ma-yor > koşmuyor
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap