kroisos

• kroisos ya da karun lidya kralı. mö 560-546 yılları arasında tahtın sahibiymiş. kroisos, perslerle savaşa girmeden önce delfi tapınağı'na çok zengin hediyelerle birlikte habercilerini yollar ve savaşla ilgili kehanetleri istemiş. delfi tapınağı'na gelen cevap "çok büyük bir devletin sonu olacak"tır. ve perslerle savaşa tutuşulur. daha ne olduğu anlaşılamadan lidya, persler tarafından yerle bir edilir ve kroisos kendini yanmakta olan odun yığınlarının üstünden yine pers kralı kyros'un affetmesiyle kurtarmıştır. ve kyrosa yalvarmış delfiye bir elçi daha göndermiş
  ve demiş ki : "ben size kilolarca altın gönderdim, bir dediğinizi iki etmedim niçin beni aldattınız?" gelen cevap nettir;" büyük bir devletin sonu olacak dedik, olmadı mı?"
• pers kralı kyros: "kroisos, kim sana söyledi benim topraklarıma saldırmayı ve benimle dost yerine düşman olarak karşılaşmayı?"
  
  lydia kralı kroisos: +"kral", dedi. "bunu yapan, senin iyi talihin ve benim kötü talihimdir. kabahat, senin üstüne yürümek gibi kendini beğenmişliği bana veren yunanların tanrısındadır. çünkü kimse barış dururken savaşı seçecek kadar deli değildir; barışta oğulları babalarını gömerler, savaşta babalardır oğullarını mezara indiren. ama şüphesiz böyle olması hoşuna gidiyordu tanrıların."
  
  kaynak: heredotos, tarih, s. 51.
• (bkz: karun)
  (bkz: krezüs)
• ilginç bir hikayesi olan lidya kralı.
  
  pers ülkesini ele geçireceğim diye yola çıkıp, düşman ordusu karşısındayken sayımız yetersiz diye başkente dönüp destek toplama kararı alıyor. (destek taa sparta'dan gelecek)
  
  bu sırada pers ordusunun peşinden gelebileceğini hesap edemiyor. haberi yokken başkent kuşatılıyor ve kroisos esir düşüyor.
  
  tam yakılarak infaz edilecek iken tanrı yağmur yağdırarak ateşi söndürüyor, kroisos kurtuluyor ve pers kralı kiros'un akıl hocası oluyor.
  
  zamanın inek şaban'ı gibi bir şeymiş hakikaten.
• uçmuş bir yazar.
  (bkz: sourlines)
• (bkz: kroyum ama para bende)
  
  madeni para ilk kez kroisos zamanında basılmış.
  
  pers ülkesini fethetme düşüncesini danışmak üzere delphoi kahinine temsilciler göndermiş.
  temsilciler kroisos adına şu soruyu sormuş : "kroisos perslere savaş açarsa sonuç ne olur?"
  el cevap : "haşmetli bir imparatorlugu yok eder!"
  
  bundan kroisos'un çıkardığı : "tanrılar bizimle; işgale girişebiliriz."
  
  sonuç : kroisos onur kırıcı bir yenilgiye ugradı.
  lidya yıkıldı.
  kroisos ömür boyu pers sarayında tırışka yöneticilere tavsiyelerde bulunarak göt yaladı.
  
  ders : duymak istedigini duyar, gerçeği ögrenmek için daha fazla soru sormazsan çanak yalarsın.
  
  kroisos ikinci kez kahinlere temsilci gönderseydi bi daha ütülür yine savaşı kaybeder miydi? (jdlabsllajs)
• dillere destan zenginliğine rağmen arzusuna yenik düşüp büyük kyros'a savaş açar ve hiç beklemediği şekilde yenilir.
  odunlar dizilir ve diri diri yakılmak üzere ölüme götürülür.
  ancak, feryat eder ve bir şekilde büyük kyros'un vicdanına dokunur. ne kadar garip. binlerce insanı öldür, köleleştir ve sonra en büyük düşmanını affet.
  lydia'yı yağmalayanları gören kroisos şu sözleri söyler
  +kral, bunlar ne yapıyorlar ?
  -senin kentini yağmalıyorlar, varını yoğunu paylaşıyorlar
  +yağma ettikleri ne benim kentim ne de benim malım. onlar artık bana ait değiller. yağma ettiklerinin, alıp götürdüklerinin hepsi senin malın.
• lidya'da mö. 560- 545 yılları arasında hüküm sürmüş kral. sıklıkla kuran'da adı geçen karun ve tevrat'ta korah olarak anılan tarihi kişilikle karıştırılır. bu karışıklığın sebebi olarak geniş ve dillerden düşmeyen hazineleri gösterilebilir. ancak zamansal açıdan bu mümkün değildir zira tevrat'ta musa'ya ilk karşı gelenlerden biri olarak gösterilen karun onunla eş zamanlı yaşamış olmalıdır. ^*
  ayrıca birçok ulusu egemenliği altına alıp kocaman bir alanda hüküm sürse bile mısır'a gittiğine dair herhangi bir kanıt yoktur.
  
  sonunun nasıl olduğunu kesin olarak bilemesek de zamanın pers kralı büyük kyros ile olan münasabeti de ilginç. kapadokya'da karşı karşıya geldiğinde iki büyük imparatorluk, savaşı son anda kaybeden kroisos, kyros'a esir düşüyor. onu yakarak öldürmek isteyen kyros'a yalvar yakar kararından vazgeçiriyor, kyros da affediyor. bu olaydan sonra kroisos'u danışmanı olarak atıyor. hatta denilir ki tomris hatun 'un oğlunu öldüren kyros'a bu planı kroisos hazırladı. (tabii daha sonra kanı yerde kalmadı oğlunun.)
  
  ayrıca bizdeki (bkz: karun kadar zengin) deyimi ingilizce'de de kroisos ile özdeşleşmiş ve "kroisos kadar zengin" ya da "kroisos'tan zengin" olarak yer bulmuş.
• kyros'a yenildikten sonra kölesi gibi ardından gidip bir de ülkesini yıkan adama akıl hocalığı yapan zamanının zengin kralı ve benim gerçekten acıdığım bir adamdır. nereden nereye.
• solomus kendisini kibrine karsi uyarir fakat kroisos onu dinlemez ve perslere savas avar, savasi kaybedip atese atilmak uzereyken off solomus off der, bunu duyan apollon (delphi tapinaginin kurucusu ve tanrisi) simdi akillandin iste kroisos der ve bir firtina gonsererek atesi sondurur ve onu olumden kurtarir.