tahtaboş

• osmanli doneminde , istanbul'da evlerin cati katinda bulunan tabani ahsap , üzeri cinko kapli , camasir asilan , saksi konan , yazin oturulabilen bir cesit teras. tahtapus : tahta ortülü demektir
• bülent ortaçgil'in şarkısı değirmenler'de geçen bir kelime.
• "zaman düşer ellerimden yere
  oradan tahtaboşa."
• isim farsça ta¬te-p°ş
  
  damın, en fazla çamaşır sermeye yarayan ve çinko ile döşeli bulunan düz bölümü, taraça:
  "gençler ve çocuklar, birbirinin peşi sıra, konağın dördüncü katındaki tahtaboşa çıktılar."- r. n. güntekin.
  
  (kaynak: tdk)
• temmuz 2003'ten rollarsak, tabut diyen çuvallıyor:
  
  "değirmenlerdeki tahtaboş kelimesi çok ilginç gelmişti o yıllar:"zaman düşer ellerimden yere/ oradan tahtaboşa."
  ortaçgil: ankara'da doğduğum evde, merdiven altı bölgeye tahtaboş denirdi. son turnede, yanımızda kamera götürerekten bayağı döküman çektik. doğduğum eve de gittik. ulus'un korunan bir bölümünde hala duruyor. karyağdı türbesi'nin yakınında, doğanbey sokak'ta. kagir bir yapıydı. ikinci katında oturuyorduk, çinko kaplı çıkmaları vardı, arkada bir taşlık... tahta boş lafını anneannemdem duymuşumdur en çok.
  
  o şarkıya nasıl girdi bu kelima?
  ortaçgil: bazen geçmişim karanlığından bir kelimeyi bulup çıkarıyorsun; rastgele kullansan da psikolojik dünyanda çok önemli bir yer kaplıyor olabilir. tahtaboşun gizemli bir bölme olduğu belli. ayrıca kendine bir özgü müziği var. bana çekici gelen, hem gizli-kapaklı bir yer olması, hem de kelimenin sesiydi. bazı masallarda duyduğumu da hatırlıyorum bu kelimeyi."
• ortaçgil şarkısında "tabut"u ifade etmektedir..
• yıllardır merak ettiğim anlamını yeni öğrendiğim kelime. artık değirmenler'i daha rahat dinleyebilirim.
• yörelere göre kullanımı çokça değişmiş. tdk'ya göre tahtabaş, tahtaboş, tahtapoş, tahtapuş ve hatta tahtambeç benzer anlamlara gelmekte. ama tabii değirmenler olmasa böyle bir kelimeden büyük ihtimalle haberimiz dahi olmayacaktı.
• bırakıp gidiyor anılarımı rüzgar
  denize bırakılmış çöpler gibi
  yol kenarlarında birikmiş gereksiz eşyalar gibi
  geri veriyor ve çekip gidiyor usulca.
  
  bulanık bir havuzun yanında buluyorum kendimi
  bakımsız, taşları kırık bir havuzun yanında
  içinden koyu yeşil bir çocuğun baktığı
  çürümeye yüz tutmuş yaprak renginde
  ağlaması yağmurlu bir sundurmaya benzeyen
  kırık iskemleleri, çatlamış mermer masasıyla
  yağmurlu bir sundurmaya
  ve pencerelerde belli belirsiz bir kadın
  pencerelerde ve her yanda.
  
  bir çocukta bir kadın hayaleti mi
  bir kadında bir çocuk hayaleti mi
  yalnızca bir hayalet mi yoksa.
  
  (nerdeyim
  kelebeklerden dokunuşlar alan bir yaprak gibi inceyim
  para bozduranların az çok bildiği
  adres soranların gene bildiği
  bir sokakta bir aşağı bir yukarı
  saatlerce dolaşanların hemen hemen bildiği
  amansız bir güceniğim.)
  
  geri getiriyor bunları rüzgar
  geri getiriyor anılması kırmızı bir konağı da
  iniltili, hasta bir konağı da
  çatısında baykuşların tünediği
  birtakım iplerin düğümlendiği tahtaboslarda
  ve bütün konuşmaların tek bir cümlede toplanıp
  suskunluğu bir anıt gibi yükselttiği
  bir konağı ve konağın olanca görkemini
  geri getiriyor rüzgar.
  
  (konaksa yandı çoktan
  tertemiz bir asfalt ezip geçti onu
  iyi biliyorum tertemiz bir asfalt
  ezip geçti onu
  kırmızı bir konak mezarı gölgesi bırakarak.)
  
  ve yıllar ve günler ve saatler ayarlandı
  caddeler, işhanları kahveler ayarlandı
  meyhaneler, genelevler
  pasajlar, dar sokaklar, geçitler
  soğuk biralar ayarlandı, soğuk her şey
  ve bütün ilişkiler
  birden yerini aldı.
  
  ve her şey yetişti gene
  sarı bir çarşambadan
  kahverengi bir cumartesiye.
• "kurbağalara bakmaktan geliyorum
  dedi yakup, bunu kendine üç kere söyledi
  telaşlı, açgözlü kurbağalara
  bakmaktan geliyorum. ben sanki yusuf
  ve yusuf değil
  her gün bir tahtaboşta asılı duruyorum
  ve durmuyorum. ben işte yakup
  yok artık karıştırmıyorum." edip cansever/çağrılmayan yakup