çöp dna

• olmayan sey. son 5-10 yilda gorulen odur ki, protein kodlamayan dna dizilerine yapilan "cop" yakistirmasi son derece abartili ve hatta yanlistir. bu dizilerin simdilerde cop olmak bir yana, cok hucreli canlilarin karmasikliginda onemli roller oynadigi ortaya cikmakta yavas yavas. daha fazla ayrinti icin (bkz: encode).
• ismi baki kalmıştır fakat çöp olmaktan ziyade makina görevi gören, canlının genetik özelliklerini kendine has bir şekilde yöneten, kontrol eden dizilerdir, genetik materyali ekspresyon sırasında, korunur haldeyken ve ekspresyona geçerken sirke dönüştüren etrafta akrobasi yapan proteinlere ve birbirinin üzerine atlayan dizilerle dolduran dizilerdir (olmadı).
• bilimsel terimlerin türkçe'ye çevrilme çabasının ne kadar komik durduğunu gösteren tamlama. değişmez ve dünyanın kabul ettiği terimler vardır be; ortalarda background, spesifik diye dolanırken intron demek o kadar zor olmasa gerek. kaldı ki dnanın hiç bir kısmı çöp değil.
  çöp dna. ha ha evet, pis tü kaka dna. allah belanı versin dna. çıkışa gel çıkışa dna.
• crossover'dan dolayı varlığı şart olan şey. çünkü crossover genetik çeşitlilik için gerekli. ancak bunun kromozom üzerinde gerçekleştiği yerler rastgele. yani çöp dna'ya rastlayıp herhangi bir hasar vermeden gerçekleşebildiği gibi, bir genin ortasına rastlayıp onu kullanılmaz hale de getirebiliyor. hatta bu nedenle kısa genlerin, hayatta kalma bakımından uzun genlerden daha avantajlı olduğu söyleniyor.
• (not asagida sanki bu gun oluyor bu gun bulunuyormus agizi ile yazacagim hedeler aslinda son 10 yil ile ilgili)
  
  cop dna nin gercekten cop olma ihtimali var.
  
  konuya yabanci iseniz bu ne bicim cumle diyebilirsiniz, hemen aciklayayim. simdi her canlinin dna sinda (her hucrenin icinde olan canlinin insa plani diyelim), gozle gorulur bir ise yaramayan parcalar vardir. yani bu parcalar insa sirasinda asla kullanilmaz ve sadece orada oylece dururlar. (bir model ucagin yapim semasinda ucagin yapimi ile ilgili olmayan sayfalar olmasi gibi dusunebilirsiniz bu durumu, ya da bir bilgisayar programinda bilgisayar tarafindan asla kullanilmayan satirlar olmasi gibi) kimi canlilarda canlinin dnasinin %95 ini kapsayan bu bolgeler akademik ortamlarda non-coding dna (kodlama yapmayan dna), akademik + alkollu ortamlarda da junk dna (cop dna) olarak isimlendirilir.
  
  akademi cevrelerinde, bu bolgelerin aslinda cop olmadigina, sadece bizim bunlarin ne oldugunu bilmedigimize dair cok guclu bir inanc vardir (vardi), kisisel olarak ben de bu fikre inaniyor idim.
  
  http://praciencia.files.wordpress.com/…-series2.gif
  
  gereksiz ek: biyologlar arasindaki bu fikrin fizik camiyasindaki esdeger izdusumu karanlik madde ve karanlik enerji sebebi ile evrenin %95 i hakkinda hicbirsey bilmiyor olusumuza dair olan inanctir. ki bunun da boyle olmama ihtimali vardir ancak bu hede baska bir girdinin konusudur.
  
  hah simdi elimizde bu durumun boyle olmadigini gosteren iki adet calisma var, bu calismalarda yuksek yapili canlilarin henuz tek hucreli olduklari donemde iclerindeki dna dan cop olarak kabul edilen kisimlari cikariliyor ve canlilarin gelismesine izin veriliyor; beklenti ise su; eger bu canlilar icin bu 'cop' dna nin bir anlami varsa bu canlilar bir sekilde gelisirken ariza cikarak meme yapacak biz de bir sorun oldugunu gorecegiz. ancak gozlemler bunun tam tersini gosteriyor ve bu canlilar saglikli bir sekilde yasamlarina devam ediyor, sonucta 'cop' dna nin gercekten cop olduguna dair fikirler gucleniyor. (biyoloji icin yapilacak en buyuk hata onlarca kez tekrarlanmamis calismalar ile sonuca varmaktir; ihtiyati elden birakmamakta fayda var)
  
  bu birinci calisma (calismada bir farenin cop dna si yapay yollarla cikarilmis ve canlida yasamsal bir sorun olusmadigi gozlenmis)
  http://www.nature.com/…41018/full/news041018-7.html
  http://www.nature.com/…/n7011/full/nature03022.html
  
  bu da ikinci calisma (calismada dogal olarak junk dnasindan kurtulmus bir canli turu, yakin akrabasi olan canli turleri ile kiyaslanmis)
  http://www.natureworldnews.com/…nsight-junk-dna.htm
  http://www.nature.com/…/n7452/full/nature12132.html
  
  peki bu bilgi gercek hayatta ne isimize yarayacak? "bu mukkemmel sistem" diye baslayan cumleler kurmadan once durup dusunecegiz bir kez daha, o ise yarayacak.
  
  tez editlene, cumle dusuklukleri ve taypolar.
• şifrelenmemis görünen bu % 96 lik kisim, çok boyutlu işlevinden dolayi burada ve simdi dört boyutlu algimiza hitap etmiyor olabilir mi?
• (bkz: kodlamayan dna)
  
  birçok otizm vakasının, kodlanmayan dna'daki mutasyonlarla, yani proteinlerin sentezinde doğrudan bir rol oynamayan genomun bir parçası olduğu ortaya çıktı.
  
  kaynak
• https://evrimagaci.org/…dnamizin-cogu-hurda-mi-5391