haziranda ölmek zor

• bir grup yorum şarkısı
• bir hasan huseyin korkmazgil şiiridir, nazim hikmet ran'ın ölümü üzerine yazılmıştır.
• gece leylak ve tomurcuk kokuyor
  yaralı bir şahin olmuş yüregim
  uy anam anam, haziranda ölmek zor
  calışmışım onbeş saat
  tükenmişim onbeş saat
  yorulmuşum, acıkmışım, uykusamışım
  anama sövmüs patron
  sıkmışım dişlerimi
  islıkla söylemişim umutlarımı
  sıcak bir ev özlemişim
  sıcak bir yemek
  sıcacık bir yatakta unutturan öpücükler
  cıkmışım bir dalgadan, vurmuşum sokaklara
  sokakta tank paleti
  sokakta düdük sesi
  sarı sarı yapraklarla dallarda
  insan iskeletleri
  
  gece leylak ve tomurcuk kokuyor
  'uyarına gelirse tepemde bir de çınar' demiştin yıllar önce
  demek ki on yıl sonra
  demek ki sabah sabah
  demek ki manda gönü
  demek ki
  sile bezi
  bir de memedin yüzü
  bir de saman sarısı
  bir de özlem kırmızısı
  demek ki göçtü usta
  kaldı yürek sızısı
  yıllar var ter içinde taşıdım ben bu yükü
  bıraktım acının alkışlarına
  3 haziran 63u
  bir kırmızı gül dalı egilmiş üstüne
  bir kırmızı gül dalı şimdi uzakta
  okşar yanan alnını nazim ustanın
  bir kırmızı gül dalı egilmiş üstüne
  bir kırmızı gül dalı şimdi uzakta
  yatıyor oralarda
  bir eski gömütlükte
  yatıyor usta
  
  gece leylak ve tomurcuk kokuyor
  
  geçsem de gölgesinden tankların tomsonların
  suramda bir kuş ötüyor.
  haziranda ölmek zor....
• bildiğim kadarıyla hasan hüüseyin bu şiiri orhan kemalin ölümü üzerine yazmıştır, hatta şiirin başında orhan kemal'in güzel anısına yazar.
• haziranda ölmek zor
  
  orhan kemal'in güzel anısına
  
  işten çıktım
  sokaktayım
  elim yüzüm üstümbaşım gazete
  
  sokakta tank paleti
  sokakta düdük sesi
  sokakta tomson
  sokağa çıkmak yasak
  
  sokaktayım
  gece leylâk
  ve tomurcuk kokuyor
  yaralı bir şahin olmuş yüreğim
  uy anam anam
  haziranda ölmek zor!
  
  havada tüy
  havada kuş
  havada kuş soluğu kokusu
  hava leylâk
  ve tomurcuk kokuyor
  ne anlar acılardan/güzel haziran
  ne anlar güzel bahar!
  kopuk bir kol sokakta
  çırpınıp durur
  
  çalışmışım onbeş saat
  tükenmişim onbeş saat
  acıkmışım yorulmuşum uykusamışım
  anama sövmüş patron
  ter döktüğüm gazetede
  sıkmışım dişlerimi
  ıslıkla söylemişim umutlarımı
  susarak söylemişim
  sıcak bir ev özlemişim
  sıcak bir yemek
  ve sıcacık bir yatakta
  unutturan öpücükler
  çıkmışım bir kavgadan
  vurmuşum sokaklara
  
  sokakta tank paleti
  sokakta düdük sesi
  sarı sarı yapraklarla birlikte sanki
  dallarda insan iskeletleri
  
  asacaklar aydemir'i
  asacaklar gürcan'ı
  belki başkalarını
  pis bir ota değmiş gibi sızlıyor genzim
  dökülüyor etlerim
  sarı yapraklar gibi
  
  asmak neyi kurtarır
  sarı sarı yaprakları kuru dallara?
  yolunmuş yaprakları
  kırılmış dallarıyla
  ne anlatır bir ağaç
  hani rüzgâr
  hani kuş
  hani nerde rüzgârlı kuş sesleri?
  
  asılmak sorun değil
  asılmamak da değil
  kimin kimi astığı
  kimin kimi neden niçin astığı
  budur işte asıl sorun!
  
  sevdim gelin morunu
  sevdim şiir morunu
  moru sevdim tomurcukta
  moru sevdim memede
  ve öptüğüm dudakta
  ama sevmedim, hayır
  iğrendim insanoğlunun
  yağlı ipte sallanan morluğundan!
  
  neden böyle acılıyım
  neden böyle ağrılı
  neden niçin bu sokaklar böyle boş
  niçin neden bu evler böyle dolu?
  sokaklarla solur evler
  sokaklarla atar nabzı
  kentlerin
  sokaksız kent
  kentsiz ülke
  kahkahanın yanıbaşı gözyaşı
  
  işten çıktım
  elim yüzüm üstümbaşım gazete
  karanlıkta akan bir su
  gibi vurdum kendimi caddelere
  hava leylâk
  ve tomurcuk kokusu
  havada köryoluna
  havada suçsuz günahsız
  gitme korkusu
  ah desem
  eriyecek demirleri bu korkuluğun
  oh desem
  tutuşacak soluğum
  
  asmak neyi kurtarır
  öldürmek neyi
  yaşatmaktır önemlisi
  güzel yaşatmak
  abeceden geçirmek kıracın çekirgesini
  ekmeksiz yuvasız hekimsiz bırakmamak
  
  ah yavrum
  ah güzelim
  canım benim / sevdiceğim
  bitanem
  kısa sürdü bu yolculuk
  n'eylersin ki sonu yok!
  gece leylâk
  ve tomurcuk kokuyor
  uy anam anam
  haziranda ölmek zor!
  
  nerdeyim ben
  nerdeyim ben
  nerdeyim?
  kimsiniz siz
  kimsiniz siz
  kimsiniz?
  ne söyler bu radyolar
  gazeteler ne yazar
  kim ölmüş uzaklarda
  göçen kim dünyamızdan?
  
  asmak neyi kurtarır
  öldürmek neyi?
  yolunmuş yaprakları
  ve kırılmış dallarıyla bir ağaç
  söyler hangi güzelliği?
  
  kökü burda
  yüreğimde
  yaprakları uzaklarda bir çınar
  ıslık çala çala göçtü bir çınar
  göçtü memet diye diye
  şafak vakti bir çınar
  silkeledi kuşlarını
  güneşlerini:
  «oğlum sana sesleniyorum işitiyor musun, memet,
  memet!»
  
  gece leylâk
  ve tomurcuk kokuyor
  üstümbaşım elim yüzüm gazete
  vurmuşum sokaklara
  vurmuşum karanlığa
  uy anam anam
  haziranda ölmek zor!
  
  bu acılar
  bu ağrılar
  bu yürek
  neyi kimden esirgiyor bu buz gibi sokaklar
  bu ağaçlar niçin böyle yapraksız
  bu geceler niçin böyle insansız
  bu insanlar niçin böyle yarınsız
  bu niçinler niçin böyle yanıtsız?
  
  kim bu korku
  kim bu umut
  ne adına
  kim için?
  
  «uyarına gelirse
  tepemde bir de çınar»
  demişti on yıl önce
  demek ki on yıl sonra
  demek ki sabah sabah
  demek ki «manda gönü»
  demek ki «şile bezi»
  demek ki «yeşil biber»
  bir de memet'in yüzü
  bir de güzel istanbul
  bir de «saman sarısı»
  bir de özlem kırmızısı
  demek ki göçtü usta
  kaldı yürek sızısı
  geride kalanlara
  
  nerdeyim ben
  nerdeyim?
  kimsiniz siz
  kimsiniz?
  
  yıllar var ki ter içinde
  taşıdım ben bu yükü
  bıraktım acının alkışlarına
  3 haziran '63'ü
  
  bir kırmızı gül dalı
  şimdi uzakta
  bir kırmızı gül dalı
  iğilmiş üzerine
  yatıyor oralarda
  bir eski gömütlükte
  yatıyor usta
  bir kırmızı gül dalı
  iğilmiş üzerine
  okşar yanan alnını
  bir kırmızı gül dalı
  nâzım ustanın
  
  gece leylâk
  ve tomurcuk kokuyor
  bir basın işçisiyim
  elim yüzüm üstümbaşım gazete
  geçsem de gölgesinden tankların tomsonların
  şuramda bir çalıkuşu ötüyor
  uy anam anam
  haziranda ölmek zor!
  
  (1977)
  
  1963'lerde yaşanılanları ben, ancak böyle dökebildim 1976'larda şiire.
  onüç yılda özümsemişim o olayları, onüç yıl sonra damıtabilmişim. o günleri yaşayıp da ozanlığa soyunanlar, elbette ki benden daha iyi yapabileceklerdir bu işi. "el elden üstündür, taa arşa kadar" demiş eskiler. h.h.
• ayrıca ek bir bilgi olarak, grup yorum kasetinde haziranda düşenlere derken üç büyük türk yazarını kastetmiştir( hekesin sandığı gibi tek nazım'ı değil.) ahmed arif ve orhan kemal 2 haziranda ve nazım hikmet 3 haziranda ölmüşlerdir.
• ayrica hayatlarinin bir evresinde gurp yorum kasetleriyle büyümüş, eski solcu, şimdi (bkz: sabancı üniversitesi) , (bkz: bogazici üniversitesi) , (bkz: bilkent üniversitesi) gibi kurum ve kurluşlarda dirsek çürüten kişiler her rakı sofrasında hep bir ağızdan bu şarkıyı söylemeyi adet edinmişlerdir.
  ayrıca
  (bkz: meyhane sosyalistleri)
• $iiriyle ayni ismi ta$iyan kitabina^* hasan huseyin korkmazgil'in ekim 1976 tarihli giri$ yazisi.
  
  -e$ikte soyle$i-
  
  kocero vatan $iirinden sonra, i$te, "haziranda olmek zor" ile
  geliyorum.
  
  merhaba!
  
  "haziranda olmek zor"da, 1970 yazindan bu yana yazdiklarimin bir
  boluguyle ilk basimi 1971'de yapilmi$ olan kizilkugu ($iirin
  uyani$i)" adli kitabimdaki $iirlerin gozden gecirilmi$leri,
  geli$tirilmi$leri yeraldi. boylece, topraklari-bir $iirler biraraya
  gelmi$ ve yepyeni bir butunluge kavu$mu$ oldu. "kizilkugu ($iirin
  uyani$i)"nin yeni basimi da uygun bir zamanda yapilacaktir.
  
  $iiri ben, olu$um sureci icinde severim; yani i$ciligini severim
  $iirin. ozanlik, bence, $iirle bogu$maktir; yillar once yazilmi$
  birkac parca $iiri surukleyip gezmek degil! ozanligi $iirseverlikle
  iyice kari$tiranlar, $iirle bogu$acaklari, hergun yeni bir $iirle
  sokaga cikacaklari yerde sokaga, eski $iirlerin hafizligiyla yetinip
  avunmayi i$ sayiyorlar! $u makina, $u elektronik caginda bir ozanin, kendi $iirlerini ezberden okumak icin zorlanmasi, gomut ba$inda imamlik gibi gelir bana.
  
  gercekten de, bitmi$ $iir, yani kagida basilmi$ $iir, arenada kanlar
  icinde yatan boga ve onun ba$inda yapayalniz dikilip duran matador gibidir bende, devinim bitmi$, dongu kapanmi$tir. dongu, duralliktir; sevmem duralligi. havanin durgununu bile sevmem. olu boganin ba$ucunda kilici elinde, gozleri yerde, yasli yasli, suclu suclu dikilip duran $u yapayalniz, $u aglamakli genc adam da kim? ben miyim o?
  
  beni co$turan, yerde kanlar icnide yatan $u boga degil, bana $im$ekli boynuzlarla saldiran o bogadir. sevi$mek ve sevi$meyi bitirmek. biri co$kunluktur, biri bitmi$lik, tukenmi$lik. onun icindir ki, bana yenilen $iiri birakir kacarim ben; kacarim ve bogu$ulacak ba$ka $iir ararim. basilmi$ bitmi$ $iirlerimi cimdikleyip durmamin nedeni de budur.
  
  "haziranda olmek zor"u ellerinize birakiyorum.
  
  hasan huseyin
  
  ankara, ekim 1976
  
  ic. haziranda olmek zor, bilgi yayinlari, 1.b., ankara-1977, s.7-8.
  
  (bkz: kitaplara ismini veren $iirler)
• (bkz: 3 haziran 1963)
• "bu sarkiyi dinlediginde aglamayacak bir insan var midir acaba yeryuzunde?" diye dusunduren, bir hasan huseyin korkmazgil siirinden bestelenmis, grup yorum sarkisi.