multiplier effect

• keynesyen ekonomi anlayışı, buhranlı dönemlerde devletin ekonomiye müdahale etmesi gerektiğini savunmuştur. toplam talepte meydana gelen azalış sonucunda ortaya çıkan tasarruflar hemen yeni sermaye yatırımına dönüşmezler. ayrıca ücretlerdeki düşüşü ne işverenler ne de işçiler kolayca kabul eder. dolayısıyla üretim azalır, işsizlik artar. işte keynesyen teori böyle durgunluk dönemlerde devletin toplam talebi teşvik etmek amacıyla kamu harcamalarını arttırmasını, gelir vergilerini düşürmesini ve devletin bütçe açığı vermeye razı olması gerektiğini savunur. bu anlayışın temelinde yatan en önemli kavramlardan bir tanesi de çarpan etkisidir.
  
  temel mantığı şu şekilde işlemektedir: gelirin tüketim ve tasarruf şeklinde iki farklı fonksiyonu vardır. bu doğrultuda gelir sahiplerinin yapacakları bir harcama, yine başka bir kişinin gelirini oluşturacağı için elde edilen gelir tekrar aynı aşamalardan geçecektir ve bu bir döngü haline gelecektir. sonuçta ilk kişinin yaptığı harcama katlanarak devam edecektir.
  
  örnek vermek gerekirse türk halkının gelirinin %80'inin harcayıp %20'sini tasarruf ettiğini varsayarsak durgunluk döneminde devletin yapacağı 50 milyar liralık harcama başka birinin geliri olacak ve bu gelir sahibi de parası'nın %80'lik kısmını yani 40 milyar lirayı harcayacaktır. 40 milyar liralık gelirin sahibi yine parasının %80'lik kısmını yani 32 milyar lirasını harcayacaktır. bu işlem sırasıyla döngüsel olarak 50, 40, 32, 25... olarak devam edecek ve nihayet devletin yaptığı 50 milyar liralık harcama toplamda 400 milyar liralık bir harcamaya eşit olacaktır. bu yöntemle ekonomik durgunluk çok daha az bir maliyetle giderilicektir.