rusya ukrayna savaşı

• yakın gelecekte çok büyük değişikliklerin olmasını beklemediğim savaş.
  
  başlıkta bir süre önce bir suser "neden kimse savaşı yorumlamıyor" demişti. savaşı kimsenin yorumlamamasının sebebi insanların rezil olmak istememesi, zira şu ana kadar savaşı yorumlamaya çalışan, ben dahil, herkes rezil oldu. sadece amatörler değil, çoğu profesyonel emekli asker de rezil oldu. çok şükür benim savaşı yorumlama çabalarım çaylakken olmuştu da kimse görmedi.
  
  öncelikle profesyonel yorumculara bakalım. ilk "rusya kazanıyor"culardan douglas macgregor'a bakalım. macgregor'ı en az üç aydır hiç dinlemedim, zira insan "ukraine is finished" laflarını bir sene boyunca duymaktan yoruluyor. daha somut olarak, macgregor rusya'nın bir kış taarruzu yapacağı ve zaten çökmekte olan ukrayna ordusunun mahvolacağı kehanetinde bulunmuştu. şimdi sorulunca, "rusya kış taarruzu yapmadı, demek ki hazır değillermiş" diyor. o zaman sorarlar adama, "neden bu kadar kesin konuştun" diye.
  
  bu arada rusya bir kış taarruzu yaptı. ukrayna ordusu soledar'ı kaybettikten sonra rus ilerleyişini durdurmaya çalışırken rusya vugledar'a büyük bir operasyon gerçekleştirdi ve büyük kayıplara rağmen hiçbir şey elde edemedi. bunlara rağmen douglas macgregor, padawan'ı scott ritter ile birlikte 1.5 yıldır aynı şeyleri söylemekten geri durmuyor. şu ana kadar hiçbir tahminlerinin tuttuğunu görmedim. ha evet, bakhmut düştü. sekiz ay boyunca bakhmut düşecek demişlerdi. bak onu tutturdular^*.
  
  peki "ukrayna kazanıyor"cu profesyonel yorumcular çok mu başarılı? ben hodges'ın takvimine göre eylül ayında kırım düşecekti. nasıl olacak dediklerinde adam "işte himars'larla rus ikmal hatları tamamen yok edilecek, rus ordusunun morali bozulacak, ilk taarruzda da ruslar tahkimatları bırakıp kaçacaklar"^* diyordu. hiçbirisi olmadı. bugün "işte batı geç ekipman gönderdi, rus tahkimatları göründüğünden güçlülermiş, ukrayna'nın hava kuvvetleri çok zayıf uçak gönderirsek kırım bir kaç aya düşer" demekten geri kalmıyor. yukarıdaki kehaneti yaparken bilmiyor muydun rus tahkimatlarını, ukrayna'nın hava gücünü? o zaman neden öyle kesin konuşuyordun?
  
  aslında ben hodges, david petraeus hatta mark milley, nafo tayfası ile birbirlerini yalamakla meşgul. birisi "tahkimatlar onları savunan askerler kadar güçlüdür" der, nafo tayfası "ruslar tahkimatları kaçıp gidecek" der. bugün "tahkimatlar çok güçlü, o yüzden ukrayna ilerleyemiyor" diyen ben hodges ve nafocular altı ay önce "rus tahkimatları çok güçlü, ukrayna melitopol'e ulaşamaz, ulaşsa da aylar sürer" diyenlere "izium rustaparlara girsin" diyorlardı. tabii hodges biraz daha terbiyeli bit şekilde ifade ediyor bunu.
  
  hem "ukrayna kazanıyor"cular hem de "rusya kazanıyor"cular savaşı tahmin etmeye değil de kamuoyu oluşturmaya ve bu şekilde avanta toplamaya çalışıyorlar. o yüzden de ya aynı şeyleri tekrar etmeye başlıyorlar ya da basit tahminleri bile pek tutmamışken daha iddialı tahminlerde bulunarak kitlelerini konsolide etmeye çalışıyorlar. bu insanların yorumları kesinlikle savaşla alakalı değil, kendi pozisyonlarını haklı çıkartmaya yönelik.
  
  amatör yorumcuların durumu tabii ki daha içler acısı. "rusya kazanıyor"cular rusya'nın bakhmut'u almasının bu kadar uzun sürmesini "rusya bakhmut'u almak istemiyor abi" diyerek anlatıyorlardı. "ukrayna kazanıyor"cular ise daha yaratıcı. en ilginç "ukrayna kazanıyor" argümanı rusya'nın yeni yerleri ele geçirme hızının düştüğü ve bu yüzden de ukrayna'nın kazandığı argümanıydı. adam rusya'nın ukrayna'yı ele geçirmesinin ikinci türevini almış! bugün de mesela "rusya ukrayna'da savunmada olduğu için ukrayna kazanıyor" gibi argümanlar duyuyorsunuzdur. tabii rusya kazandığını kanıtlamak adına 1941'de stalin'in yaptırdığı gibi saçma karşı taarruzlar yapmalıydı değil mi?
  
  rus yorumcularla ilgili biraz daha spesifik bir olay anlatayım. soledar düştükten hemen sonra, ukrayna'nın hem soledar eksenindeki rus ilerlemesini durdurup hem de vugledar'ı koruyamayacağını düşünen ruslar vugledar taarruzunu başlatmıştı. bu taarruzu büyük başarısızlıkla sonuçlandı, hatta o taarruzu yöneten general görevden alındı ama ukrayna elindeki hazır birlikleri vugledar'a gönderince wagner dubovo-vasiliivka diye bakhmut'un kuzeybatısında küçük ama önemli bir köyü ele geçirdi. o noktada, rus yorumcular "khoromove ve krasno kasabaları da düşecek, bakhmut tamamen çevrelenecek. bakhmut'ta 3000-15000 arası ukrayna askeri var, azov teslim olmak istemeyecek bu yüzden diğer ukrayna askerleriyle çatışacak...." hikayeleri yazıyordu. bu kasabaların ikisi de düşmedi, ukrayna o bölgedeki askerlerinin tamamına yakınını, ekipmanının da önemli bir kısmını chasiv yar'a çekebildi. ukrayna haritaya bakıp bizim görebildiğimiz her şeyi görebiliyor sonuç olarak. kritik bölgelere de gereken takviyeyi yapıyor. öyle 1941 kiev kuşatması ya da bagration operasyonu tarzı hareketler beklememek lazım.
  
  bu olaydan sonra rus yanlısı yorumcuların gelecek tahminlerini dinlemeyi bıraktım, sadece günün gelişmelerini dinliyorum.
  
  kendi kişisel yorumum, yakın zamanda büyük değişikliklerin olmayacağı yönünde. bunun sebebi tarafların mükemmel bilgi ile hareket etmesi. iki taraf da bazı bölgelerde ilerlemek uğruna bazı bölgeleri kaybetmeye hazır. fakat o kayıp belli bir seviyenin üstüne çıkarsa, mesela rusya'nın jerebiets nehrinin diğer tarafına geçmesi gibi, taarruz için düşünülen kuvvetler savunma amacıyla kullanılıyor.
  
  rusya bölgedeki asker sayısını kabaca 2.5 katına çıkardığı için izium tarzı bir bozgun olmasını beklemiyorum. yine de büyük konuşmamak lazım.
  
  tarafların yakın zamanda ekipmanlarının bitmesini de beklemiyorum. savunmadaki taraf sadece atgm ve manpads ile düşmanın ilerleyişini yavaşlatabiliyor. tek bir tank, 4-5 tanklık düşman birliğini saldırıdan vazgeçirebiliyor. o yüzden de taraflardan birisi ekipman sorunu yaşayacak olursa savunmaya çekilebilir.
  
  büyük konuşmamak lazım ama rusya'nın ne kadar yaklaşırsa yaklaşsın kupyansk'ın batısını ele geçirmesini beklemiyorum. rusya kupyansk, lyman, izium bölgelerini kharkiv üzerinden de saldırarak, yani jerebiets nehrinin her iki tarafından da ilerleyerek ele geçirmişti. bugün rusya kharkiv tarafından bir taarruz yapma konusunda isteksiz zira eğer böyle bir taarruza başlarsa benim şu anda savaş hukukuna aykırı dediğim ukrayna'nın belgorod bölgesini topa tutması gayet savaş kuralları içine düşecek ve o anda ukrayna himars dahil bütün silahlarını bu bölgede kullanabilecek. oluşacak sivil kayıpları hem rusya'nın karizmasını iyice çizer hem de rusya'yı savaş kurallarının tamamen dışında kalan daha sert karşılıklar vermeye zorlayabilir. kimsenin istediği şeyler değil bunlar.
  
  bir de rusya'nın bir noktada tekrar seferberlik ilan edeceğini düşünüyorum. rusya klishiivka'da rotasyon yapamadığı için ukrayna köye bakan hakim tepeleri ele geçirmişti. ne ukrayna'nın ele geçirdiği yerler ne de rusya'nın rotasyon yapamaması kendine başlarına çok önemli değil ama bu durum rusya'nın yakın gelecekte sorun yaşayacağına işaret ediyor. yeni birliklerin cepheye ulaşması altı ay kadar alabildiği için de rusya'nın bu sorunlar çok netleşmeden yeni bir seferberlik yapmasını bekliyorum.
  
  ben bir süre önce savaşı günlük takip etmeyi bıraktım. daha ziyade politik olayları ve tarafların kullandığı teknolojileri incelemeye başladım. rybar'dan ve liveuamap'ten günün gelişmelerine bakıp bırakıyorum. genelde hiçbir şey olmuyor. bir şey olsa bile savaş hattı 15-20 km yer değiştirecektir ve taraflar savaşa aynen devam edecektir.
  
  bir de savaştaki hiçbir askeri gelişmenin 2024 abd seçimleri kadar etkili olmayacağını düşünüyorum. o yüzden de askeri gelişmeleri günü gününe takip edip yorumlamak da biraz gereksiz.