galactic civilizations 2 dread lords

• sıra tabanlı galaksi stratejisi. vakti zamanında galakside precursor adı verilen bilimde aşmış bir ırk yaşarmış. sonra bu ırk iç savaşa tutuşmuş ve iki taraf birbirini yoketmiş(strateji bu rpg değil senaryo zenginliği aranmaz). aradan geçen binlerce yıl içinde galakside yaşayan diğer ırklar belli bir zeka düzeyine erişmişler ve uzaya açılmışlar. tabi çok ilkel teknolojilerle uzayda seyahat gayet zormuş. derken terranlar(insanlar) hyper drive adlı motor teknolojisini geliştirip, uzayda uzak mesafelere gitmenin yolunu bulmuşlar. ve galaksi ırkları(genç ırklar diye geçiyor) daha fazla ilişkiye girmişler. oyun tam burda başlıyor. yeni bir oyuna başlanmadan önce galaksi ayarları ekranında gerekli ayarlar yapılıyor(galaksi büyüklüğü, gezegen sayısı, yıldız kümelenmeleri vs.), sonra ırk seçimi yapılıyor. ırk seçimi önemli, çünkü seçilen ırka göre bir zafer stratejisi geliştirmek lazım ayrıca temel ırklar kesmezse custom bir ırk yaratılabiliyor ki gerçekten çok güzel bir özellik. son olarak rakip ırklar ve zorluk seviyesi(leri) seçilip oyuna akılıyor. başlangıçta bir adet homeworld, bir adet koloni gemisi ve bir adet araştırma gemisi var. araştırma gemisinin asıl amacı precursorlardan kalan anomalileri(galakside dağınık halde) çözüp, yönetilen ırka bonus sağlamak. koloni gemisi adından da anlaşılacağı üzere yeni gezegenleri kolonize etmeye yarıyor. fakat her gezegen kolonize edilmiyor(minimapte içi boş olanlar edilemez) yani kolonize edilebilecek gezegenler classı 0'dan büyük olanlar kısaca. bir gezegen ilk kolonize edildiğinde, gezegenin büyüklüğüne göre belli miktarda boş alan içermekte. bu alanlar gezegenin kullanım amacına göre dolduruluyor(üretim gezegeni için fabrikalar, bilim gezegeni için akademiler, para gezegeni için tarla -ki para için nüfus lazım, nüfus için tarla lazım-). galakside yaşanılabilir gezegenler haricinde, faydalı nesneler anomaliler ve kaynaklar. anomaliler kısaca precursor kalıntıları, bunları flagshipler çözerek birtakım kalıcı bonuslar sağlıyor. kaynaklar(resource) ise üzerine mining starbase kurularak çeşitli bonuslar kazandırıyor(askeri, iktisadi, moral ve kültür). yalnız kaynak bonusları starbasein varlığı süresince geçerli, yani biri gelip starbasei patlatırsa bonus falan kalmıyor haliyle. oyunda çeşitli amaçlara yönelik gemiler var(askeri, inşaat, koloni vs.). bir gezegende gemi üretmek için öncelikle o gezegende bir shipyarda ihtiyaç var. inşaat gemileri starbase kurmak(kaynak, askeri, ekonomi, kültür-influence-) ve geliştirmeye(bonus artırımı ve savunma) yarıyor. koloni gemileri zaten belli. taşıma gemileri askeri işgal için asker taşımaya yarıyor. ticaret gemileri başka ırklarla ticaret yapmaya yarıyor. askeri gemiler ise savaşmaya yarıyor. her geminin belli bir lojistik götürüsü var. lojistik seviyesine göre gemiler biraraya toplanıp filolar oluşturulabiliniyor. lojistik götürü geminin büyüklüğüne göre değişmekte. hafif gemiler daha az götürüye sahipken, ağır gemiler daha fazla götürüye sahip. lojistik destek teknoloji vesilesiyle artıyor. savaş gemilerinin üç farklı saldırı değeri var. missile, mass driver ve beam. bunlara karşı da üç farklı savunma değerleri var. gemiler haricinde yine gemi sınıfında olan sabit starbaseler var. starbaseler inşaat gemileri sayesinde kurulup geliştiriliyor(constructer). kaynak için olanları, üzerine kurulduğu kaynağın cinsine göre bonus vermekte. askeri kaynak gemilerin saldırı ve savunma değerlerine bonus vermekte. moral kaynağı halkın mutluluğunu artırıyor. ekonomi kaynağı alınan vergiye bonus ekliyor. influence(etki,kültür) kaynağı ise influence bonusu veriyor. askeri starbaseler menzil içindeki askeri gemilere çeşitli savaş bonusları katmaktayken, ekonomik starbaseler menzili dahilindeki gezegenlere ve ticaret yollarına bonus vermekte. influence starbaseleri ise kültürün eriştiği sınırı artırarak galaksideki sınırları genişletiyor. starbaseler iki yönde geliştirilebiliyor, bonus artırımı ve savunma brimleri. bu geliştirmeleri yapmak için ekstradan inşaat gemileri gerekmekte. starbase savunması çok önemli çünkü ilk kuruldukları zaman tamamen savunmasız durumdalar ayrıca olası savaş durumlarında düşmanın ilk hedefi starbaseler oluyor. ırklara değinmek gerekirse, ırkların bir sürü bonusu var ama bunlardan en önemlisi ırkın tuttuğu yol(aligment). yani iyi, kötü, nötral. iyi ırklar birbiriyle iyi anlaşırken, kötü ırklar birbiriyle iyi anlaşıyor. kötü ırklar ve iyi ırklar anlaşamıyor. nötral ırkların da oyun içinde çeşitli olaylarla izledikleri yol değişebiliyor. gerekli teknoloji araştırıldıktan dönüşü olmaz bir şekilde kesin aligment seçiliyor. seçilen aligmentın ırk üzerine ayrıca bonusları da mevcut. diplomasi ekranı civ gibi. ai den birşeyler istenirken, aradaki samimiyet, askeri güç, teknolojik seviye önemli. ekonomi ekranında vergiler ve harcamalar ayarlanıyor, ticaret işleri kontrol ediliyor. ayrıca bu ekranda approval rating de gözlenebilmekte. approval rating yani halkın mutluluğu vergiler ve moral bonusuyla birebir alakalı. yüksek vergiler mutluluğu düşürürken, moral bonusları artırmakta. bunu artırmanın bir diğer yolu da ortalamayı düşüren gezegenlere eğlence binaları yapmak. uygarlık ekranında koloniler ve genel yönetim şekilleriyle ilgili ayarlar var. oyunda ayrıca bir galaksi birliği bulunmakta, ve belli aralıklarla toplanıp oy birliğiyle çeşitli kararlar almakta. bir uygarlığın verebileceği oy onun sınırlarıyla doğrudan alakalı. bu galaksi birliğinden ayrılmak mümkün ama geri dönmek mümkün değil. kolonilerin yoğunlaşabileceği üç adet üretim şekli var. bunlar sosyal üretim(binaları üretmek için), askeri üretim(gemileri üretmek için) ve bilim(bilim puanı üretmek için). burda tavsiyem spesifik koloniler geliştirmek. tarım için ayrı, bilim için ayrı, askeri üretim için ayrı. tarım kolonilerinde nüfus fazla olduğundan moral çok düşük oluyor ve artırmak için ekstradan eğlence binaları gerekiyor, arta kalan alanlara fabrika kurulsa bile üretim yeterli olmamakta. tarım harici kolonilerde nüfus 5 milyarda sabitlenirken moral sorunu yaşanmıyor. tarım gezegenlerinde ise gezegenin büyüklüğüne göre üç haneli milyarları görmek mümkün. tarım gezegenlerinin başlıca amacı nüfusu artırıp, daha çok vergi toplamak ki para bu oyunda herşey demek. koloniler ayrıca nüfusa bağlı olarak belli bir influence yaymakta. influence galaksideki sınırları belirlemekle beraber, morali düşük olan ve sınırlar dahilinde olan rakip gezegenlerin isyan edip taraf değiştirmesine yarıyor. ayrıca galaksi birliğinde daha fazla söz sahibi yapıyor. oyundaki teknoloji ağacı çok büyük ve birsürü kategoriye ayrılmış durumda. teknolojiler sayesinde başta influence, moral, ekonomi, askerlik, lojistik ve diplomasi olmak üzere pek çok bonus kazanılabiliniyor. tabi yeni gemiler, silahlar ve starbase savunma sistemleri de. hatta oyunu bilimsel zaferle sonlandırmak için uzunca bir dal da var. teknoloji dalalrından biri de ticaretle ilgili. bu dalda araştırılan teknolojiler ekstradan ticaret kapasitesi sağlamakta. ticaret yapmak için bir ticaret gemisini rakibin bir gezegenine yollamak yeterli, sonra ticaret gemisi otomatik olarak gidip geliyor ve izlediği rotanın uzunluğuna göre ek gelir sağlıyor. ticaretin ek geliri yanında, ticaret yapılan uygarlıkla olan diplomatik ilişkiyi güçlendirmesi gibi durum da söz konusu. ek gelirlerden biri de turizm geliri. sahip olunan sınırların büyüklüğüne göre belli miktarda turizm geliri de söz konusu. oyunda ana uygarlıkların yanında ayrıca küçük uygarlıklar da var. bunlar tek bir gezegende yaşayan ufak tefek uygarlıkçıklar, gezegenleri genelde cillop gibi olmakta ve işgal edilmeleri farz. gezegenlere standart binaların yanında çeşitli bonuslar veren süper projeler(uygarlık başına sadece bir adet), galaktik projeler(wonder hesabı galakside sadece bir adet) ve iyi, kötü, nötral ırklar için bir adet temple gibi ekstradan pahalı binalar da inşaa edilebilir. bu arada oyunun ai aşmış. ilerlyen zorluk seviyelerinde hile yapmadan oyuncuları zorluyor. tavsiyem beginnerda öğrenip, kademe kademe zorluğu artırmak. oyunun dört farklı bitiş şekli var. bunlardan ilki bilimsel. bilimde belli raddeye gelince artık galaksi falan hikaye oluyor, uygarlık aşıyor ve oyun bitiyor. ikincisi diplomatik, var olan bütün uygarlıklarla kurulacak bir ittifak oyunu sonlandırıyor ya da ittifağın dışında kalan uygarlıkların tarumar edilmesiyle zafer geliyor. üçüncüsü influence. kültür emperyalizmi kısaca. influence galaksinin belli bir yüzdesine yayılınca kültür zaferi kaçınılmaz. ve son olarak askeri zafer. canlı herhangibir uygarlık kalmayana kadar uzay işgal ediliyor. oyun hakkında daha anlatılacak veya atladığım pek çok şey var. stardock çok iyi iş yapmış. gerçekten bir klasik master of orion sevdalılarının özellikler edinmesi gerek. ilk başlarda biraz itici gelse de(moo2'den sonra) zamanla ısınmak, sevmek ve dahası aşık olmak olası.