maraş

• anadolu'daki bir çok kent ismi gibi türkçe olmayan, muhtemelen luvice olan bir yer ismi.
  
  maraş’ın adı hakkında ulaşabildiğimiz en eski kaynaklar, m.ö. 9. ve 7. yüzyıllar arasındaki asur yıllıkları ve m.ö. 14. yüzyıla tarihlenen hitit çivi yazılı tabletleridir. asur yıllıklarında maraş bölgesi için markasi (veya marqas, maraj) ve gurgum isimlerine rastlanmaktadır. markasi ismi, tahmin edileceği gibi bugünkü maraş isminin kökenidir. ancak gurgum (veya kur-a-kuma) ismi büyük olasılıkla markasi isminden daha eskidir. ya da en azından yazılı metinlere daha erken kaydedilmiştir. hitit kralı i.suppiluliuma zamanına (1370–1335) ait bir metinde geçen “kar-kum-ma” ismi, asurca gurgum şeklinde yazılmıştır. gurgum daha sonra ii. assur-nasir-apli dönemi asur yıllığında -ki bu asur kaynaklarında bahsedildiği ilk dönemdir- bir devlet ismi olarak geçer. assur-nasir-apli döneminden sonra gurgum ismi 7. yüzyıla dek asur yıllıklarında sıkça görülür.
  
  maraş isminin asurca söyleniş şekli olan markasi adı ise ilk olarak asur kralı ii. sarrukin’in 711 tarihli yıllığında geçer. arada gördüğünz k sert ünsüzünün niçin türediğini bilemiyoruz. ancak yine de bu önemli farklılık sebebiyle maraş isminin en eski hali olan luvice marassa ile markasi'yi ayrı ayrı değerlendirmek gerekiyor. ii. sarrukin gurgum krallığı’nı fethetmiş, kral mutallu’yu tahtından indirmiş ve burayı bir eyalet haline getirmişti. üstelik eyaletin ismini de markasi olarak değiştirdi. yine son yıllarda maraş civarından ele geçmiş çivi yazılı geç asur tabletlerinin birinde de markasi adına rastlanmıştır. bu tablet markasi adının geçtiği ikinci metindir.
  
  öyle anlaşılıyor ki markasi, gurgum krallığı’nın bir idare merkeziydi ve bu isim tek bir kenti anlatmak için kullanılmıştı. ancak sarrukin’in bu değişikliği ile resmi olarak bir eyaletin ismi oldu ve büyük bir bölgeyi kapsadı. bu geniş kullanım sayesinde bu isim bugüne dek yaşama fırsatı bulmuştur. ancak şunu da belirtmek gerekir ki markasi ismine hitit imparatorluk çağı arşivleri ile geç hitit hiyeroglif yazılı kaynaklarında sıkça rastlamak mümkün değildir.
  
  gurgum ve markasi isimlerinin anlamlarına gelecek olursak, doğrusu bu iki isme dair kaynakların yalnızca asur yıllıklarından ibaret olması sebebiyle bilgilerimiz çok kısıtlıdır. bunun bir sonucu olarak, bu konuda yapılan çalışmalar ne yazık ki tahminlerden öteye geçememiştir. gurgum ismi üzerinde, sümer çivi yazılı işaretlerinden kur (ülke, yüksek ülke) ve uru (kent) belirteçleri ile yazılmasından yola çıkılarak bu ismin “kent” veya “ülke” gibi anlamlar içerebileceği sonucuna varılabilir.
  
  markasi isminin ise bir hitit kumandanının adından türediği rivayeti vardır. fakat hitit kaynaklarında bu isme rastlanmamıştır, ayrıca bu iddia ayrıntılarıyla açıklanmamış olduğundan yeteri kadar tatmin edici de değildir.
  
  bilge umar, markasi isminin luvice “ma” (ana tanrıça) sözcüğünden türeyerek “ma-ra-(a)ssa” (yüce ma kenti) şeklinde oluşmuş olabileceğini öne sürmüştür. şimdi önemli bir noktayı belirtecek olursak, bahsettiğimiz bu marassa ismi markasi isminin, yani bugünkü maraş isminin en eski kökenidir. maalesef çok az sayıda hitit çivi yazılı belgesinde geçer. m.ö. 14. yüzyıla tarihlenen hitit metinlerinde “ma-ra-a-as” ve “marassa” olarak geçmektedir . bu durum da, şehrin roma döneminde de marassion olarak geçmesi nedeniyle maraş adının asurlularca markasi olarak farklı yazıldığını düşünmemize yol açmaktadır.
  
  sonuç olarak maraş ismi; daha çok asurlularca kullanılmış olan markasi şeklinde değil, hitit metinlerinde geçen maraas veya marassa şeklinde kullanılmıştır. en az ii. bin yılın ikinci yarısından itibaren bilinen bu isim, romalıların ve bizans’ın resmi işlemlerde kullandığı germanicia veya germanicia kaiseria yerine halk tarafından tercih edilen isim olarak kalmıştır.
• bir zamanlar egemenlerin kolayca karıştırabildiği, eğitim, kültür ve insanlık zayıflıkları dolayısıyla omurgalarından yönlendirilerek acımasız katillere dönüştürülebilen sakinleri olan anadolu ilimiz.
• kahramanmaraslilarin memleketlerine hitap sekli. hicbir marasli "nerelisin?" sorusuna kahramanmaras diye cevap vermez, en azindan ikinci soru "hangisi?" ya da "kahramanmaras mi?" olana kadar.
• http://sezayozbal.blogspot.com/…yan-kent-maras.html
• kıbrıs'ta bir yer adı.
  
  kıbrıs maraş'ının asıl adı varoşa'dır ve rumların macarca varoş kelimesini telaffuz etme şeklidir. magosa fethedildiginde sur dışındaki yerlere varoş denirmiş. türkler kelimeyi (1974'ten sonra) maraş şeklinde telaffuz etmişler.
  
  kaynak: ilber ortaylı, osmanlı'ya bakmak, s. 39.
• ibrahim tatlıses'in çok güzel yorumladığı bir uzun hava. maraş katliamı ile ilgili olabilir. haydi söyle adlı albümden.
  
  maras maras'ta derler
  bu nasil maras bu nasil maras
  al kizil kan içinde can veren kardes
  kardas kalk gidelim yoldas kal gidelim
  bizim iller kircillidir geçilmez yollar
  çamur kurusunda gidelim burdan gidelim
  ufak tasinan bina yapilmaz
  bir ben ölmeyinen maras yikilmaz
  valla bir ben ölmeyinen kardas maras yikilmaz
  yollar çamur kurusunda gidelim
  lale sümbül büyüsünde gidelim
  kardas gidelim ay ay
  
  anonim
• olayları ile meşhur ilimiz, türkiye galeyana gelme endeksinde açık ara önde görünüyor buradan
• maras adi altinda sectigi 3 milletvekili/senator, ilk 60 cumhuriyet hukumetinde, toplam 7 kez bakanlik koltuguna oturmus ilimiz. diger adi icin bkz: kahramanmaras.
  
  maras'in sectigi milletvekili/senatorlerin aldigi bakanliklar:
  
  - saglik ve sosyal yardim bakanligi
  - tarim bakanligi
  - maliye vekaleti
  - genclik ve spor bakanligi
  
  kadrosunda maras'tan secilmis bakan bulunan hukumetler:
  
  * 17.hukumet (ii.saka-1948)
  * 18.hukumet (gunaltay-1949)
  * 20.hukumet (ii.menderes-1951)
  * 21.hukumet (iii.menderes-1954)
  * 22.hukumet (iv.menderes-1955)
  * 34.hukumet (ii.erim-1971)
  * 35.hukumet (melen-1972)
  
  soz konusu bakanlarin adlari soyledir:
  
  1. kemali bayazit
  2. nedim okmen (gaziantep'ten de secilmisligi var)
  3. ali adnan karakucuk
  
  bunlarin partilere dagilimi:
  
  cumhuriyet halk partisi - 2
  demokrat parti - 3
  adalet partisi - 2 (senator)
  
  kistas olsun diye not: ilk 60 hukumetimizde, toplam 1865 bakan gorevlendirmesi olmus; 835 farkli insan bakanlik yapmistir. bu durumda maras'in payi sirasiyla %0.38 ve %0.36 olarak hesaplanabilir.
• kıbrıs'ta bulunanı "kapalı maraş" olarak adlandırılan hayalet şehir.
• kara maraş/karamaraş/gara maraş/garamaraş
  
  maraş senin yazın var
  çekilmez poyrazın var
  seni sevene karşı bir kız gibi nazın var
  
  elbistan'da çokbilmiş, büyümüş de küçülmüş çocuklara "eke toka" derlermiş.
  
  (bkz: maraş otu/@ibisile), maraşlı
  (bkz: kapalı maraş/@ibisile)
  (bkz: kahramanmaraş), k maras
  (bkz: ede), eke/@ibisile
  (bkz: elbistan)
  (bkz: andırın)
  (bkz: anacık), cela
  (bkz: deveme)
  (bkz: firik), maraş tarhanası
  (bkz: tarhana/@ibisile)
  (bkz: habbap)
  (bkz: mırtık), mırtıkçı
  (bkz: süllüm)
  (bkz: büyüksır)
  (bkz: uludaz)
  (bkz: bayağı bukalemun)
  (bkz: amanos dağları/@ibisile)
  (bkz: cahit zarifoğlu/@ibisile)
  (bkz: şan/@ibisile)
  (bkz: sümbülzade vehbi)
  (bkz: necip fazıl kısakürek)
  (bkz: kara maraş yıkıntılarında bir hacı ibrahim)
  (bkz: ökkeş)