uzay yarışı

• soğuk savaş döneminde silahlanma yarışına paralel olarak sürdürülen müsabaka. ilk olarak ekim 1957'de rusların sputnik'i uzaya göndermesiyle başlayan ve ay'a ayak basılmasıyla abd'nin kazandığı bu yarışa şimdilerde avrupa, çin ve japonya da dahil olmak istemekte...
• hindistan'ın da katıldığı çok uluslu yarış.
  
  büyük bir oyundur. çünkü oyuncular, harcamalar, yatırımlar büyük olmak zorunda. gençleri uzaya inandırmak, bir ulusa "bu kadar para gidiyor, hastanemiz yok ama bu harcamalar gerçekten bir gün işime yarayacak" güvenini sağlamak gerekir.
  
  ilk fırlatışta başarılı olmayan bir uzay aracı olması durumunda şalterleri indirmek yerine 100 tane daha üretebilmek, bu güdülere sahip olmaktır ilk kuralı.
  
  (bkz: aya yolculuk)
• (bkz: baba yarısı)
• efendim cokca bilinen bir $ehir efsanesidir : derler ki, vakti zamaninda uzaya ilk cikan millet olabilmek icin deli gibi ugra$an ruslar ve amerikalilar arasinda, sonradan amerikalilarin icine fena $ekilde oturan bir olay ya$anmi$. 60li yillarin ba$larinda her iki millet de ilk uzay yolculugunu ba$arabilmek icin butun hazirliklarini artik nihayete erdirmi$ler. roket sistemleri, yakit, uzay giyisileri, yorungede yapilacaklar, donu$ yolculugu...her biri en ince ayrintisina kadar planlanmi$. ama amerikalilar birden farketmi$ ki uzayda yazabilecek kadar geli$mi$ teknolojide bir kalem yok ellerinde. neyse efendim, bu "uzayda kullanilacak kalem"i icat edebilmek icin yuzlerce bin dolar yatirip ara$tirmalar ba$latmi$lar. ne de olsa basinc farki var, ne bileyim yercekimi problemi var, ısı problemi var. bu kadar degi$ken bir ortamda i$leyecek kalemin di$ cevredeki degi$ikliklere aninda uyum saglamasi lazim. icine konulacak murekkep cok mu aki$kan olacak, biraz kati mi olacak? kalem, murekkep akmasin diye di$ basinc ile kendi ic basincini otomatik mi dengeleyecek. bu kalemlere murekkep nasil konulacak? onun icin ayri bir murekkep haznesi mi geli$tirilsin? bu sivri zekali amerikali bilim adamlari bununla ugra$irken hepimizin de cok iyi bildigi gibi ruslar yuri gagarin ile 1961 yilinin 12 nisan gunu vırt diye amerikalilari atlatip uzaya ilk cikan millet olma $erefine nail oldular. amerikalilar $a$kin, amerikalilar uzgun, amerikalilar bitmi$...butun emekler, harcanan para, umutlar bir kalem ara$tirmasina takilip kaldiklari icin buhar olup gitmi$...neyse lafi fazla uzatmayalim arami$lar ruslari once tebrik etmi$ler(!), sonra sormu$lar : "yahu biz uzayda kullanilabilecek kalemi icat edebilmek icin bir suru para harcadik ara$tirmalar yaptik. siz bu sorunu nasil a$tiniz?" ruslar gayet sakin cevap vermi$ler : "kur$un kalem kullandik."
• baslangici her ne kadar sovyetler ve amerika arasindaki sidik yarisi olsa da baslangiç temellerini atan olay az biraz daha geriye, ikinci dünya savasinin sonlarina gitmektedir.
  
  anavatanına bomba üzerine bomba yiyen almanya, bu saldirilara karsi korkutucu ve kendi teknolojisinden baska hiçbir ülkenin teknolojisinin cevap veremeyecegi bir cevap vermek istiyordu.
  bu amaçla hitler, orta almanya dolaylarinda gizli yer alti fabrikalarinda v2 roketleri üretmeye baslamis, bugün için son derece ilkel de olsa 1940'larin dünyasinda inanilmaz bir etki yaratmisti (düşün ki günlük hayatinizda lambali radyodan daha teknolojik bir alet olmayan bir dönemde havada uçusan füzeler halk üzerinde nasil bir dehset yaratmistir).
  
  her neyse, bu tür "süper" silahlari kullanmak için epeyce geç kalan almanya en nihayetinde düsmüs ve müttefikler ve sovyetler almanya'ya girmisti ve haliyle v2 üretim tesislerini bulmakta gecikmemisti. derhal fabrikalarda çalisanlar ve roket örnekleri ülkelere götürüldü, teknoloji konusunda bir sene içinde belki de 10 senelik ilerleme katedildi bu sayede.
  
  dünyadaki belki de son destansi savas olan ikinci dünya savasinin hemen bitimiyle baslayan "soguk savas"ın en önemli sidik müsabakası olan uzay yarışı işte ikinci dünya savaşının bu ilginç etkileri ile başladı.
  
  haa bu arada ruslar uzaya sputnik isimli siktiriboktan metal topu niye fırlattı? insanlık adına bir adım atmış olmak için mi fırlattı?
  uzaydaki ziktirizopları^* incelemek için mi fırlattı? tabi ki hayır, çok da sikindeydi sanki sovyetlerin uzayla yüz göz olmak! o sputnik denen zımbırtının uzaya gidiş amacı "bakın sovyet amcalar beni buraya kadar şutlayabiliyorsa sizin göbeğinize de atom bombalarını şutlayabilirler" mesajını amerikalılara iletmekti.
  
  ayrıca benim hiç de çakamadığım başka bir olay da şudur ki, uzaya ilk uyduyu gönderen (1957) sovyetler, ilk insanı çıkaran (bkz: yuri gagarin) da sovyetler, ilk kalıcı ve insanlı uzay platformunu kuran ruslar (bkz: mir) ama nedense uzay yarışını kazanan amerikalılar oldu aya giderek... tamam ufak bir olay değil elbette ama finiş çizgisi ay mı oluyordu? bence en iyi ihtimalle kafa kafayaydı uzay yarışı o dönemler, elbette bugün uydu yok eden uydular üretmiş olan amerikalıların rakibi kalmamış durumda ama... bilmiyorum, ben kıl oluyorum lan bu işe...
• (bkz: kaputnik)
• (bkz: lunik1)
  (bkz: lunik2)
• (bkz: nikita kruscev/#10217127)
• (bkz: oban)
• (bkz: sergei korolev)