yumurta

• yumurta özelinde değilde, tavuk-yumurta hakkında genel bilgi vereyim. 60m2 kümeste salma tavuk besliyoruz, şu anda 75 civarı tavuk ve 5 horoz var. biz koyun işi yapıyoruz, mandıracıyız, tavukları kendi tüketimimiz ve konaklamaya gelen misafirlere satış amaçlı besliyoruz. ataks, lohman brown ve plymouth rock cinslerini besliyoruz.
  
  tavuklar 100'e yakın kişinin yüzünü hatırlayabilirler.
  
  renkli görüşe sahiplerdir, acı hissederler, ölen kümes arkadaşlarının yasını tutarlar.
  
  tavukların yumurtlamak için kümeste bir horoza ihtiyacı yoktur. sıcaklık, mevsim ve aydınlanma süresi gibi kriterler sağlandığı sürece yumurtlama gerçekleşir. yumurtalar dölsüz olacağı için tavuk yatsa bile civciv çıkmaz. içgüdüsel olarak horoz olmayan ortamda tavuk gurka gelmez zaten.
  
  hepçil hayvanlardır. böcek, et, ot, solucan, akrep, yılan, rakip tavukların yavruları ile bile beslenebilirler. aç kalırlarsa leş yerler. küçükbaş ve büyükbaş gübresi onlar için ziyafettir.
  
  vücutlarının %80'e yakını sudur. tatlı tatları alamazlar fakat tuzlu ve ekşi tadları alabilirler. bu sebeple sebze ve yeşillik favorileridir. meyve de yerler ama çok sevdiklerini sanmıyorum. fazla şeker öldürür, bizzat şahidim.
  
  gurk bir tavuk günde 40-50 kere kalkar, yer değiştirir, yumurta çevirir. 18-19 civciv birden çıkaran iri cüsseli türler vardır. tavuklar yavrularına 30-40 gün müthiş bir ilgiyle bakarlar. yavru 40-45 gün daha anayı takip eder, sonrasında kendi başınadır. doğada gurk bir tavuk yumurtlamaya devam etmeyeceği için bu miktarda yavru çıkması ancak folluğa başka bir tavuğun da eş zamanlı yumurtlaması ile mümkündür.
  
  3-4 tavuğun aynı yuvaya içinde gurk tavuk varken yumurtladığını gördük, müdahale etmek gerekir zira 10'dan fazla yumurta her tavuğun yönetebileceği şey değil. fazla civciv çıksın derken tüm yavrular ölebilir. aynı şekilde folluğa sanki başka tavuk yumurtlamış gibi gece yumurta da eklenebilir.
  
  oldukça hiyerarşik hayvanlardır. horozlar kendi içinde, tavuklar kendi içinde kümesin alfa-beta liderlerini seçer. alfa horoz sürüyü döllerken beta horoz alfa horozun da üstüne çıkarak yumurta döllemeye çalışır. 3 hayvan üst üst görürseniz tanıklık ettiğiniz olay hem alfa hem beta horozun dölleme yarışıdır. sonunda genelde beta horoz dayak yer.
  
  ortalama 20. haftada klavuz yumurta ile yumurtlama başlar, cinsine göre yılda 320 yumurtaya kadar yumurtlama mümkündür. yumurtaları 18 gün oda sıcaklığında bozulmadan saklayabilirsiniz. sonrasında 10 gün daha buzdolabında saklanabilir. soğutulmuş yumurta ısınırsa kullanılmalıdır, tekrar soğutmayın.
  
  tavuklar, türüne göre 6-18 yıl yaşayabilirler. genelde yumurta verimleri 4 yıldan sonra fizibil değildir, yumurtacı ırkların yumurtadan kesilmeleri 6 yılı bulur.
  
  vücut ısıları 40-42 derece arasındadır, rüzgarda kalmadıkları sürece -30 derece havada hayatta kalabilirler. 45 derece üzeri sıcaklıklarda fazla yaşayamazlar.
  
  gurk tavuk yumurtalarını 38 derece civarında sabit ısıda ve %55 gibi bir nemde tutar. çevirir, her yumurtayı karnının her bölgesine sırayla getirir. ısı transferi için basan, yani gurk bir tavuk alt kısımdaki tüylerini yolar. civciv gelişimi 31,5 dereceden sonra başlar. yumurta sıcaklığı 34 derece altına düşerse gelişim durur, devamında yavru ölür.
  
  edit: doğaya bu kadar ilgi beklemiyordum, bazı ek bilgi ve sorulan soruların cevapları eklendi.
• yumurtanın bayat olduğunu anlamanın yollarından biri de, soyulurken nasıl bir davranış sergilediğidir. eğer yumurta çok kolay, bütün halde soyuluyorsa bayattır, eğer zor soyuluyorsa, kabuğuna yapışıyorsa tazedir.
  
  kusura bakmayın ama bu çok orospu çocuğu bir bilgidir. lan ibnenin evladı yumurtayı misler gibi, iki hamlede cascavlak soymuşum, belki günümün en güzel gelişmesi bu olacak, belki sabah yaşadığım bu mutluluk ile günüm güzelleşecek, insanlara daha iyi davranacağım, onlar da çevrelerini iyi davranacak ve belki o gün dünya biraz daha iyi bir yer olacak. ama sen ne yapıyorsun; “dur bakalım arkadaş hemen sevinme, öyle güzel güzel soydun ama o yumurta bayat” diyorsun. yani anasını s.kiyorsun şu güzel ortamın.
  
  şimdi bana lütfen söyleyin, pişirdiği yumurtayı “bu çok temiz soyuldu lan” diyerek yemeyen, çöpe atan kaç kişi var aramızda? yok değil mi? o halde bu bilgi niye? niye benim yaşadığım küçücük mutluluğa bile tahammül edemiyorsun lan orospu çocuğu?
  
  bi de yumurtanın sarısı yeşil gibiyse siki var, arkadaşım yumurta kokmuyorsa yenir tamam mı. yok kolay soyuluyor, yok yeşil diye kafa sikme. biliyorum yumurta üreticileri ile ahbapsınız, istiyorsunuz ki aldığımız 15’li yumurtanın 5’ini atalım ki daha çabuk çabuk yumurta alalım. siktir git lan almıyoruz yumurta falan, yeşil yeşil yiyeceğiz biz.
• 1. sarısında kükürt vardır, "tatlıdaki yumurta kokusu" denilen şey bu kükürtün yüksek sıcaklıkta gaz formuna dönüşüp kokması oluyor, yani krem karameli 120 dereceden falan daha yüksek olmayan sıcaklıklarda uzun sürede pişirmek lazım kokmasın diye.
  
  2. kabuğu yıkanmamalıdır, yüzeyinde gözle görülemeyen ama ufak delikler olduğu için suyu ve dahi deterjanı içine çekecek ve bozulacaktır.
  
  3. kabuğu kalsiyum açısından zengin olduğu için haşlandıktan (ve üzerindeki bakterilerin öldüğünden emin olduktan) sonra toz haline getirilip içeceklere, köpek mamalarına ve bitkilerin topraklarına katılabilir.
  
  4. albumen, yani yumurta beyazının iki formu vardır, biri daha koyu ötekisi daha akışkan bir sıvı, poşe yumurta yaparken iplik iplik dağılan kısım bu akışkan kısımdır. poşe yumurta yapmadan önce yumurtanızı bir süzgecin üzerine kırıp bu ince sıvıyı akıtırsanız poşe yumurtanız iplik iplik olmaz.
  
  5. sarısı 65, beyazı 62 derecelerde katılaşmaya başlar.
  
  6. tazeliğini anlamak için bir bardak suyun içine bırakabilirsiniz. batıyorsa tazedir, batmıyor ve yüzüyorsa bayattır.
  
  7. pastörize edilmemiş yumurtada salmonella bakterisi bulunur, sadece kabuğunda değil beyazında da bulunma ihtimali vardır, o yüzden pastörize edilmemiş yumurtaları çiğ tüketmeyiniz.
  
  8. yumurtanın kabuk ve sarısının rengi tavuğun beslenmesi ve türüne göre değişiklik gösterir. mavi yumurta diye bir şey vardır mesela :')
  
  9. hindi, kaz, ördek ve benzeri hayvanların yumurtaları yerine tavuk yumurtasının bu kadar sık rastlanır bir ürün olması, diğer mevzubahis hayvanların tavuklar kadar sık ve çok sayıda yumurtlamamasından kaynaklanır.
  
  10. bayatlamaya yakın ya da bayat yumurta kabukla beyaz arasında oluşacak hava kabarcıklarının miktarı dolayısıyla daha rahat soyulur.
  
  11. yumurtada d vitamini vardır, d vitamini çoğu diğer yiyecekte bulunmadığı için ilginç bir bilgi.
  
  12. yumurta beyazı şeffaf değil de hafif pusluysa yumurtanız bayaaaa taze demektir. o kadar taze ki içerisindeki karbondioksit yumurtayı terk edecek vakit bulamamış, o puslu görüntüyo yaratıyor. ama tabii beyaz değil de başka bir renk pusluluk varsa yemeyin o yumurtayı, atın.
  
  13. yumurtanın üzerine basılan rakamlar gerçek kalitesini göstermekte. 00 ise organik, yani üf hiç hormonsuz çok kaliteli yumurta, 01 ise gezen tavuk yumurtası (ama yemlerinin organik olduğu şaibeli), 02 ise kümes tavuğu, 03 ise kafes tavuğu yumurtası anlamına geliyor. 03'leri tüketmeyin, tükettirmeyin, ürettirmeyin, yazık hayvanlara. neyse yani kanmayın her paketin üzerinde yazan "a sınıfı yumurta" yazısına.
  
  14. süpermarketten aldığınız yumurtalardan asla civciv çıkmaz, yumurtadan civciv çıkması için döllenmesi gerekir, o da ancak köyde möyde başı boş tavuklarda olacak olan durum, süpermarkette satılan seri üretim yumurtalarda öyle bir risk yok.
  
  15. yumurta buzdolabında saklanmalıdır. 1 gün dışarıda kalan yumurta 1 hafta buzdolabında kalan yumurtadan daha hızlı bir şekilde bozulur.
• yumurtalar boyutlarına göre fiyatlandırılır, en büyük boy en yüksek fiyata satılır, bu yüzden en büyük boy tercih etmeyin çünkü sirkülasyonu az olduğundan büyük yumurtalar satıcının elinde daha uzun süre bekleyen yumurtadır.
• insanların yumurtaları, henüz anne karnındayken oluşmaya başlıyor. bu şu demek, mesela benim bir parçam, anneannem henüz anneme hamileyken oluştu ve ben aslında 1951 yılından beri varım.
  
  bilim mikemmel bir şey ^_^
• çürük olanı, bu dünyadaki en kötü kokularda başa oynar.
• (bkz: yumurta) başlığı zaten yumurta hakkında bir bilgi bırakmak için kullanıldığından, bu başlık gereksiz ve formata aykırıdır, nerede o eski ekşi sözlük dedirtir.
  
  bu da kanıt: görsel
  
  edit: sözlük yönetimi sağolsun beni duymuş, teşekkürler: görsel
  başlığın ilk hali : (bkz: yumurta hakkında bir bilgi bırak)
• “bir yumurta dışarıdan gelen bir güçle kırılırsa hayat sona erer; bir yumurta içeriden gelen bir güçle kırılırsa hayat başlar. muhteşem şeyler her zaman içeriden başlar!” jim kwik
• güliver'in gezileri kitabında bir ülkedeki siyasi partiler şöyledir; yumurtayı sivri tarafından kıranlar partisi ve yumurtayı yuvarlak tarafından kıranlar partisi.
  yazar bu şekilde siyasi partilerin boş kavramlar olduğunu hicveder.
• bir kafa çeşidi.