materyalizm ve ampiryokritisizm

• tam adı "materyalizm ve ampiryokritisizm: gerici bir felsefe üzerine eleştirel notlar" olan, vladimir ilyiç lenin'in 1909'da yayımladığı, marksizm ve/veya bilimsel sosyalizm üzerine yazdığı temel eseridir. daha ziyade pratiğe yönelik bir lider olan, ve marksist düşünceyi, dönemin rusyasının koşullarına göre uygulayarak yarattığı, daha sonra leninizm olarak adlandırılacak öz pratiği ve -akabinde- praksisi çevresinde eserler veren lenin'in, marksizme ne denli hakim olduğunun en açık ve tartışmasız göstergesidir de aynı zamanda.
  
  1905 devriminin başarısızlığa uğramasının ardından rus machçıları "biz neyi yanlış yaptık?" diye tartışırken, marksist felsefeyi, bilimsel sosyalizmi, tarihsel ve diyalektik materyalizmi yeniden ele aldığı ve üzerine kayda değer incelemeler yaptığı, "neyin yanlış yapılmadığını" gösterdiği, ve o yıl içerisinde baş gösteren bu revizyonist anlayışa karşı marksist felsefenin bilimsel temellerini ve doğruluğunu ispatladığı, kilit bir dönemin çalışmasıdır.
  
  bu yapıt, revizyonistlerin ağızlarına pelesenk ettikleri, subjektif ve idealist ampiryokritisizm felsefesini kökten eleştirir ve diyalektik materyalizme neden ters düştüğünü açıkça gösterir. lenin bu kitabında; machçıların, marksizmi "yarım kalmış bir ideoloji" olarak nitelemeleri ve onu tamamlama niyetlerinin, sadece birer reaksiyoner, subjektif idealizmin ve agnostisizmin fikirlerinin ifadelerinden başka bir şey olmadığını ispatlar ve bu icat çabalarını bütünüyle çürütür.
  
  bu eser ayrıca, ampiryokritisizmin köklerini ve burjuva felsefesi içindeki yerlerini, kant'tan başlayarak hume'a ve berkeley'e uzanan bir çerçevede de ele almış, ve bilimsel düşünce ile girdiği tezatları ortaya koyarak, dini güçlere nasıl hizmet ettiğini, bilim ve ilerlemenin düşmanı olduğunu açıkça göstermiştir.
  
  o yıllarda bilimsel düşüncenin girdiği buhran sonucu bazı fizikçilerin idealist sapmalarını da bu anlayış çerçevesinde değerlendirmiş ve bu yaklaşımın, bilimsellik üzerine nasıl ters bir etki yaptığını da başarıyla vurgulamıştır. oldukça farklı bir açıdan olayı ele alarak, fizikteki bu idealizmin, materyalizmi çürütmek bir yana, onların felsefi, sınıfsal ve epistemolojik kökenlerini ortaya koyarak materyalizmi doğruladığını açık bir şekilde göstermiştir.
  
  lenin yine bu eserde; madde, mekan, zaman, nedensellik, özgürlük, zorunluluk gibi bilimsel sosyalizmin ve felsefenin temel meselelerini ele alarak, neredeyse marx'ı ve engels'i aratmayacak bir düzeyde, fevkalade başarılı tahlillerini yapmış, marksizmin yansıma teorisini, bilginin pratik ve pratiğin bilgi üzerindeki rollerini, objektif, mutlak ve izafi gerçeklikler aralarındaki ilişkileri ve tarihsel materyalizmin temel anlayışını kayda değer bir şekilde geliştirmiştir.
  
  bu kitabın tüm sosyalistler için önemi, marksist felsefeye getirdiği tüm katkılarıyla, bilimin gelişim düzeyi çerçevesinde, materyalizme yeni bir biçim vermiş olmasındadır. idealist felsefeye ve revizyonizme karşı girişilecek mücadelelerde, temel bilimlerdeki ilerlemelere yönelik yapılacak fikri genellemelere karşı her zaman kullanılacak ideolojik bir silahtır.
  
  materyalizm ve ampiryokritisizm, marksist felsefenin, yaratıcı ve temeli sağlam bir tarzda nasıl geliştirilmesi gerektiğini gösteren bir baş yapıttır; ve lenin'in marksist teoriye yaptığı en büyük, eşsiz katkısının adıdır.