cosmic latte

• debe'ye giren entry'nin sahibi benim ve uzay boşluğunun rengi için kozmik latte demedim. bakalım ne demişim:
  
  "evren, uzay boşluğu falan siyah değil, bu renk."
  
  burada iki ayrı cümle var.
  
  1. evren bu renk.
  2. uzay boşluğu falan siyah değil.
  
  ***
  
  1. burada "ortalama" diye belirtmemiş olmak benim hatam. koskoca evren tek bi' renk olabilir mi? adamlar bildikleri tüm galaksilerden gelen ışıkların spektrumlarına bakmışlar. mavi yıldızlar, sarı yıldızlar, kırmızı yıldızlar var. galaksilerin yaydığı ışık da barındırdığı tüm yıldızların yaydığı ışıkların toplamı oluyor hâliyle. hatta adamlar direkt olarak "durun bi' bakalım andromeda ne renk ışık yayıyor?" diye bile bakmamış. andromeda'nın ışık enerjisine bakarak tayftan renk tahmini yapmışlar. kozmik latte de işte tüm galaksilerin ışık renklerinin ortalaması oluyor.
  
  2. uzay boşluğu siyah değil demişim. evet değil. boşluğun rengi mi olur? herhangi bi'şeyin renginden bahsedebilmemiz için bi' yüzeyden yansıma olması lazım. mesela tuttuğumuz lazerin duvardaki kırmızı nokta hâlini görüyoruz ama ışık kaynağıyla duvar arasındaki ışığı görmüyoruz. yani ışık kaynağı olan yıldızların renginden ya da ışık kaynağı olan yıldızların ışığının vurduğu gezegen, uydu, asteroit gibi uzay cisimlerinin renginden falan bahsedebiliriz ama uzay boşluğunun rengi diye bi'şey yok.
  
  ***
  
  o kısmı "evrendeki tüm ışınımların karışımı, yani evrenin ortalama rengi bu renk." olarak düzelttim. ve uzay boşluğu hâlâ siyah değil. yine de yanlış bilgilenmesine sebep olduğum birileri varsa çok üzgünüm.
  
  ***
  
  cosmic latte: araştırma sahibi johns hopkins üniversitesi astronomi ekibi tarafından evren'in ortalama rengine verilen isim. evren'in, hâliyle evren'deki yıldızların orta yaşlı olmasından ötürü sarı ve beyaza daha yakın bi' renk. evren ve yıldızlar yaşlandıkça "evren'in ortalama rengi" pembeleşecek. 7 milyar yıl sonra da evren'in ortalama rengi için çilekli frappuccino diyeceğiz.