homo economicus

• insanın ekonomik dusunen ve davranan bir varlık oldugunu ifade eden kavramdır. klasik iktisadın ve tabiki onun uzantısı sayabilecegimiz liberal iktisadi ekolun temel ilkelerinden biridir. ekonomik dusunce ve davranışdan kasıt asıl itibarıyla "rasyonel" dusunebilme yetenegidir ve buna gore her insan karsısına cıkan alternatifler arasında kendisine en fazla fayda saglayan secenegi tercih etme egilimindedir, bu onun dogasında varolan karakteristik bir ozelliktir. zaman içinde egitim, kultur, sosyal yapı gibi faktorler bu ana özelligi torpuleyip yonlendirse de veyahut ustunu kapatsa bile insanoglu bu ozelligini ekonomik faaliyetlerinde one cıkarır, hatta cıkarması gerekliliktir.
  ayrıca bu dogal oldugu kadar ahlaki/toplumsal olandır zira her insan en iyi ve faydalı secenegi tercih ederse, toplumsal fayda da otomatik olarak artar, tıpkı bir sokakta yasayan her ailenin evinin onunu temiz tuması halinde sokagında temiz kalması gibi.
  ancak kapitalizm/serbest piyasa/tam rekabetin temel postulatı olarak kabul edilen bu kavram yukarıda özetle ifadelendirmeye calıstıgımız anlamını ancak gibi diger temel umdelerle birlikte dusunuldugunde kazanabilir zira serbest rekabet, serbest girişim, özel mulkiyet gibi ilkelerin olmadıgı yada tam olarak olusamadıgı sistemlerde homo ekonomicus un varolması pek de kolay degildir. buradan hareketle aslında teorik bir varlık sayabilecegimiz bu “ekonomik insan”, gercek hayatta sadece bazı bireyler ve olaylar için karsılık bulabilir genel bir tip olmaktan uzaktır.