melamet hırkası

• haydar haydar olarak da adlandırılan bu nefesi söyleyenler arasında müslüm gürses de vardır. bir talk show programında şovmen babadan bu parçayı istemiş, baba da haklı olarak hangi haydar diye sorarak, şovmenin ve izleyicilerin alaylı gülüşlerine maruz kalmıştır. oysa alevi kaynaklı müzikte belki onlarca haydar geçen deyiş, nefes, semah vardır, çünkü pir sultan abdalın adı ya da lakabı koca haydardır. müslüm baba da söz konusu eserden başka ali ekber çiçekin yazdığı haydar haydarı da yorumlamış, o sebepten hangi haydar diye sormuş ancak şovmen ve işbirlikçilerine kendi cahillikleri yerine, babanın sorusu gülünç gelmiştir.
• bundan 20 yıl kadar önce, ilkokul birinci sınıftayken, öğretmen "herkes bir şarkı öğrenip gelsin bakalım" demişti
  ben eve gelip "baba bana bi şarkı öğret, öğretmen istedi" dediğimde; okul okumamış, yörük cocuğu babam, arabasındaki neşet kasetlerinden pek sevdiği "haydar haydar"ı öğretmişti bana
  
  ertesi gün herkes sırayla, "mini mini bir kuş doğmuştu", "küçük kurbağa kuyruğun nerede" minvalinde şarkılar söylerken, ben melamet hırkası okumuştum.
  bu bağlamda, hayatımda öğrendiğim ilk şarkı/türküdür.
• erciyes üniversitesine söyleşi için gelen cem karaca sürenin sonuna geldiğinde kalkmadan evvel "gençler başka sorunuz yoksa sanırım bu kadar" veya buna benzer bir cümle sarfeder. belki de ilk ve tek kez böyle bir üstadı karşısında gören gençler heyecanlanır ve neyse ki o sırada mikrofonu kapan genç herkese tercüman olarak "bir parça birşeyler mırıldanır mısınız" veya buna benzer birşey der. cem karaca gülümser, yerinden kalkıp sahnenin önlerine doğru yaklaşır, kendisine uzatılan mikrofonu elini "gerek yok" anlamında uzatarak kibarca geri çevirir. gözlerini kapatıp başını hafifçe yana eğer ve akar...
  
  ben melamet hırkasını
  kendim giydim eğnime
  ar ü namus şişesini
  taşa çaldım kime ne
  haydar haydar taşa çaldım kime ne
  
  .....
  
  nesimi'yi sorsalar kim
  yarin ile hoş musun
  hoş olam ya olmayayım
  o yar benim kime ne
  haydar haydar o yar benim kime ne
  
  el hareketleri, salonu titreten bas sesi enstrümansız dinlemek...
  
  sanırım o salonda tüyleri diken diken olup ta olduğu yere çakılan tek ben değildim.
  hayatının sonuna kadar unutamayacak olan da...
  
  10 yıl sonra gelen edit:
  oolonthegreat sağolsun bu yıl youtube a konulan bir kaydı gönderdi. bu parçayı bir daha o sesten duyamayacağımı düşünüyordum, tüylerim diken diken oldu.
  (bkz: #55032338)
• melanet kelimesi lanet kelimesinden türetilmiş, "lanetleme, laneti gerektiren davranış" anlamındadır. melamet ise levmden köken alır "azarlanma,aşağılanma,kınanma" demektir, ayrıca tasavvufi bir anlayışın da adıdır. bu anlayışta olanlar, kendilerini halk nazarında küçülterek nefislerini terbiye etmek amacındadırlar; nefislerini aşağılayarak yücelirler.
  şarkıda adı geçen hırka "melanet hırkası" değil melamet hirkasidır.
  yoruldum yahu sözlerini copy paste edeyim:
  
  ben melamet hırkasını
  kendim giydim eğnime
  ar ü namus şişesini
  taşa çaldım kime ne
  haydar haydar taşa çaldım kime ne
  
  sofular haram demişler
  aşkımın şarabına
  ben doldurur ben içerim
  günah benim kime ne
  haydar haydar günah benim kime ne
  
  gah çıkarım gökyüzüne
  seyrederim alemi
  gah inerim yeryüzüne
  seyreder alem beni
  haydar haydar seyreder alem beni
  
  gah giderim medreseye
  ders okurum hak için
  gah giderim meygedeye
  dem çekerim aşk için
  haydar haydar dem çekerim aşk için
  
  nesimi'yi sorsalar kim
  yarin ile hoş musun
  hoş olam ya olmayayım
  o yar benim kime ne
  haydar haydar o yar benim kime ne
  aşık nesimi
  
  edit: popüler adıyla bulmak da mümkünmüş sözlerini. akılsız başın cezasını parmaklar çekti.
  
  (bkz: #3617610)
• melâmilik yolunu seçenleri tanımlamak için kullanılan bir tanımdır. yoktur öyle bir hırka. mecazî bir hırkadır kendileri.
• (bkz: depresyon hırkası)
• erci adlı yazarın bahsettiği cem karaca yorumu, şu linkten dinlenebilir :
  "https://www.youtube.com/watch?v=nocucytjbjy"
• başkalaşma seansı gibi bir şey bu türkü. gregor samsa bir sabah kendini devcileyin bir böceğe dönüşmüş olarak bulduğunda radyoda bu şarkı çalıyordu belki. selim ışık intiharına yürürken, rauf bey almanya'dan dönen trene binerken ya da aylak adam yakalarını kaldırıp kalabalığa karışırken hep bu türkü vardı belki zihinlerinde, inanırım.
• melamilerin abası,
  dokuması kumaşların en kabası, hırkaların ise en babası.
  giymeye bir yürek, taşımaya bin yürek ister.
  bırak istemeyi^*, havas koyması bile zor, ağırlığı da cabası.
• ben melamet hirkasini kendim giydim eynime
  ar namus sisesini tasa caldim kime ne
  haydar haydar
  tasa caldim kime ne
  kah cikarim gokyuzune seyrederim alemi
  kah inerim yeryuzune seyreder alem beni
  haydar haydar
  seyreder alem beni
  nesimiye sormuslar
  o yar ilen hos musun
  hos olayim olmayayim
  o yar benim kime ne
  haydar haydar
  o yar benim kime ne
  
  seklinde sozleri olan bir baska haydar haydar turkusudur. muslum gurses sahane soyler