sırbistan

• adamlarda turistin altına yatma kültürü yok, biraz da mizaçları sert olay bu. saçma sapan tavırlarla ben de karşılaştım, mc'donalds'ta bomboşken 15 dk sipariş almadılar önce buraları süpürecem diye, değişik bir kafa yapıları var ama bize özel bir şey olmadığını da net gördüm. aksine türk olduğumu öğrendiklerinde ekstra bir samimiyet gördüm herkesten.
  
  yerellerin takıldığı bir restoranda garson ben istemeden benim için içinde domuz olmayan yemekleri işaretleyip menüyü geri getirdi türk'üm diyince. toplu taşımada kaçak bilet kontrolü yapan görevli, türk'üm diyince yanıma oturup bodrum marmaris very good last year falan diyerek yarı sırpça yarı ingilizce 10 dk muhabbet etti benle. şehirlerarası otobüste en ön koltuktaki eşyaları boşaltıp yer açtılar arkası havasız diye.
  
  gözünüzü korkutmayın, gayet güzel bir tecrübe sırbistan.
• slavik tipim ve ukraynalı manitam ile montenegro'dan airserbia ile gidip 20 saniyede girdiğim ülke. tiflis ve tivat'tan sonra hala kyiv tadını yakalayamasam da, belgrad bir öncekilerden çok daha canlı ve güzel.
  
  burada kötü deneyim diyenlere bakmayın, üzücü ama muhtemelen fakir hepsi. mcdonalds'taki çocuk sana niye güleryüz göstersin kardeşim, adam bulsa kafasına sıkacak zaten.
  
  ana caddeler yerine ara sokaklardaki kafelere gidip %10 bahşiş vermeyi denediniz mi misal? 1 dolar herhalde 20 lira yapıyor, döviz kazanmayan kimse bırakmaz. 1 doları bırakamayan adama mı harcasınlar gülücükleri, yoksa lap diye bırakan avrupalılara mı? 2 gün 50 cent bahşiş bırak kahvaltıya, 3. gün zaten adam "beyim her zamankinden mi" diye yanaşacak seni görünce.
  
  ya da turiste doymuş old town restoranlarında ucuz pljeskavica gömmek yerine, klub knjizevnika, supreme steak gibi mekanlara 100 dolar gömmeyi dene.
  
  bir şey soruyorsun söylemiyorlar falan denmiş bir de. olm 4 dolara al simkart google maps'ten bak. kim adres falan soruyor 2022'de?
  
  kyiv kadar olmasa da olsa arap, mısırlı, hintli falan görüyorum. aga bu insanlar hep terlikle, götü göbeği dar şortlarından fırlamış pis duran tipler. 4lü 5li gezen, milletin götüne uzun uzun bakan, karı sikmeye gelmiş tipler. kıza baksın diye sokak ortasında arkadaşlarını bırakıp, uzun uzun göt kesen gördüm. iflah olmayacak ırklar.
  
  senin suriyelilerden tiksinmen gibi, bu herifler de bu tayfadan tiksiniyor olabilir. verdiğim örnekteki heriflere ne kadar az benzersen, deneyimin o kadar güzel olur. benziyorsan da dövmediklerine dua et. kirli sakallı 3 erkek yerine manitanla gez misal belgrad'ta.
• sırplar özellikle turizm ile uğraşanları birçok kez bizim ülkeye gelmiştir, burayı severler, burada tanıdıkları vardır bol bol anlatırlar.en azından türk tipi yapılan kahveye grek coffee demezler.
• iş için defalarca ziyaret ettiğim en az diğer balkan ülkeleri kadar doğası hoş, şehirlerinin kendine has bir güzelliği mevcut, gelişime açık, fakirliğin hissedildiği, merkezi yerlerde dilenciye çokça rastlanan, sokak köpeği olmayan ama sahipli köpekten geçilmeyen bir ülke. insanı tamamen enteresan sanki bizm 60-70 lerde doğan abiler-ablalar gibi naif ve klas insanlar.
  
  biraz örnek vermem gerekirse?
  
  - almanya'da aç mısınız diye soran olmazken ziyaret ettiğim müşteriler sırbistan'da yedirir-içirir bir de memnun kaldın mı başka ne getirelim diye samimiyetle sorarlar.
  hatta memnun kalmazsan üzülürler.
  - bir ziyarette ben türkiye'den bir diğer şirket yetkilisi fransız bir zat fransa'dan geldi; ziyaret boyunca fransız beni işin sonunda nasıl ekeceğinin yolunu yaptı (uçağı kaçarmış, çok işi varmış, trafik zart zurt); hayatımda ilk ve son kez gördüğüm müşteri bu duruma içerleyip "iş bitsin belgrad'a sizi ben götürüp gezdireceğim" dedi ve yaptı.
  - yine bir gün bir müşteri; iş uzadıkça uzuyor bana refakatle görevli olmayan biri mesai bitmesine rağmen saatlerce benle kaldı, akşam eğlenmem için arkadaşının canlı müzik yaptığı lokantaya bıraktı ve arkadaşı ile tanıştırdı
  - türk olduğumuzu öğrenen garsonların biz istemeden domuz içerikli ürünleri işaretlemesine tek bu ülkede rastladım
  - börek başta olmak üzere 1.000 e yakın türkçe kelime kullandıklarını pek çok kişi mutlulukla beyan etti
  - ve en önemlisi artık bizde olmayan sokakta insanlar gülümsüyor.
  
  (bkz: nikola tesla) nın ülkesinden de aslında pek kötü bir şey beklemiyordum ama hem avrupa'lılar seni rus yanlısı bilsin, hem yüzlerce yıl osmanlı egemenliği'nde kal, hem türk-müslüman dünya tarafından vahşi tanın, hem hollywood seni barbar-cani tanıtsın ana gerçekte de bir o kadar insancıl ol enteresan umarım bozulmazlar.
• sırbistan için anlatılan olumlu mesajların hepsi doğru, bire bir şahit oldum. türk olduğumuzu öğrenen herkes bize ekstra iyi davrandı. hayatımda yediğim en iyi börek de oradaydı. sadece börek yemeye giderim o kadar iyiydi. ancak 40 :) yaş üstü polisler türklerden nefret ediyor! onların gözünde boşnaklara yapılan katliamı görebilirsiniz. şu an gene kosova- sırbistan arasını kaşıyorlar. sonu hayrolsun ama iyiye gitmediği açık. balkanlarda polise işiniz düşmesin. aman dikkat edin.
• rus yanlisidir, her yer de putin fotolari, bibloari satilir. yarisi turkleri cok sever yarisi sevmez. bu arada parayi cok severler. bahsis birakan, mal alan turkler ki 2010larda cok vardi, bu yuzden hizmet ve turistlik esnaf tayfasi turkleri sever. ama ticaretle ilgisi olmayan kesim, amerikayi sevmedigi icin amerikan yanlisi turkleri de sevmez. sehrin gobeginde bombalanmis binalari hic bir sey yapmadan oylece birakmislardir. biz de olsa aninda avm veya residans olmustu oralar. toplum bilinci boyle bir sey.
• düşmanlık beslemiyorum sırplara. hep boşnaklardan dinledik savaşı ,hoş bosnalılara yapılanı asla hoş görmüyorum ama işte sırplarla ilgili iyi bir şey hissetmeye başlasam vicdan azabı çekiyorum. niye ya? zamanında bosna da sırbistan da karadağ da osmanlı toprağıydı.
  
  nefret ediyorum savaşlardan.
  
  avro biraz düşsün sırbistan, hırvatistan,bosna vs alayına gideceğim.
• debe’ye giren entryde “türk-müslüman dünya tarafından vahşi tanındığı” belirtilmiş ülke. niye acaba? (bkz: srebrenica)
  
  hiçbir şeyin siyah ve beyaz kadar keskin olmadığını biliyorum. insanın doğası gereği iyi ve kötü olması ve milliyetinin bu duruma eser miktarda etki etmesinden dolayı. ancak, sırpların kötü anılmasına şaşmak bana biraz tuhaf geldi. kötü bir nama sahipler ve bu çok normal.
• sırplar düşündüğümüz kadar kötü olsalardı sokullu gibi birçok sadrazam osmanlıda bu kadar çok görev yapmazdı.
• gün aşırı debe'de, karşıt fikirler beyan eden entryleri gördükten sonra hakkında tek bir "gözlemimi" paylaşmak istediğim ülke.
  
  kneza mihaila'daki avmde starbucks'ta oturuyorduk. mekandaki herkes kendi halinde, balkanların çoğunda tanık olabileceğiniz gibi, vakit geçiriyordu. ortamda yüksek sesle konuşan, hayvan gibi anıran ve kahkaha atan tek grup genç iki erkek ve bir kadından oluşan türklerdi. hepsi yurtdışına çıkmış olmanın verdiği elitlikle! çevresindekileri umursamadan ve küçümsercesine, güneş gözlükleriyle, etrafa rahatsızlık veriyordu. hoş, çok şaşırtmadı. hem balkanlar hem de orta ve batı avrupa'da, türkiye'den gelen çoğu turist benzer bir tavırda oluyor: "ben yurtdışına çıkabilecek kadar orta sınıfım, buradakiler fakir ya da ezik, hepsini paramla satın alabilirim, şimdi beni dinleyin ve benim için çalışın". az önce bahsettiğim hayvanlardan biri burada yazar bile olabilir. profil çok uyuyordu çünkü.
  
  sırbistan ve diğer ex-yu ülkelerinde gördüğüm en önemli insan özelliği, mütevazı olmalarıydı. zengini ya da fakiri hiç farketmiyor. türkiye'de büyükşehirlerde ya da tatil yerlerinde görebileceğiniz kendini beğenmişlik, tepeden bakma, karşıdakini küçümseme, en ufak bir obje ile hava atma vs. gibi çoğu davranış kalıbı buralardaki insanlarda yok. insanlar işinde gücünde, çalışıp hayatını devam ettirmenin derdinde. hatta özellikle kadınların iş hayatına katılma oranı çok yüksek seviyede, bu da takdir edilesi.