moka pot ^*

• moka kahvesi yapan aletin^* adı.
  
  öncelikle isim karışıklıklarına değinmek istiyorum. kahve dünyasında kullanılan aletlerin birden çok ismi olabiliyor. bu da onlardan biri.
  
  (bkz: moka express/@ridefort)
  (bkz: stovetop coffee maker/@ridefort)
  (bkz: macchinetta/@ridefort)
  (bkz: moka makinesi/@ridefort)
  
  tarzında isimler ile anılıyor. aslında işi bulandıran daha çok yanlış konan isimler. içinde espresso geçen isimlere itibar etmeyiniz. hatta geçen bi sitede percolator olarak anıldığına bile şahit oldum. aman diyeyim, öyle bir şey yok.
  
  benim bu başlık altına yazmamın sebebine gelirsek bence moka pot ismi, yapılan işi ve aleti oldukça güzel anlatıyor. bunun yanında gözlemlediğim kadarıyla diğerlerine göre kullanılma oranı daha fazla olduğu için bu başlık altına yazmak istedim.
  
  isim çeşitliliğini açıkladık ama bi moka aşağı moka yukarı gidiyor. nedir bu moka? kısaca açıklamak gerekirse moka dediğimiz şey mocha kahve çekirdeğinden yapılan kahvenin adıdır. tabii zamanla moka kelimesi literatüre yoğun ve koyu bir kahve olarak geçmiştir. burada dikkatinizi çekmek isterim ki moka ve espresso birbirinden tamamen fark-lı-dır. sadece benzerlikleri, yüksek yoğunluğa ve koyuluğa sahip kahve çeşitleri oluşlarıdır.
  
  (bkz: moka/@ridefort)
  
  bu harika alet klasik görünümü, kolaylığı, ucuzluğu, lezzetli bir kahve ortaya çıkarması gibi sebeplerden dolayı çok sevilen ve kullanılan bir kahve yapma aleti. moka pot, tabiiki espressonun ana vatanı olan italya'dan çıkmıştır. güzel bir espresso yapmak için kullanılması gereken makineler oldukça pahalıydı.^** bay bialetti ise bu işe kısmen çözüm getirecek olan moka potu tasarladı. ortaya çıkan ürün hem ucuz, hem kullanışlı, hem de tat olarak yoğun yani espressoya yakın bir tat oluşturduğu için çok sevildi. böylece yıllar içinde dünyanın dört bir yanına dağılarak popülerleşti.
  
  izninizle işin hikaye kısmını bitirip daha derinlere dalmak istiyorum.^*
  
  aynı kullanımı gibi tasarımı da bir o kadar basit ve şahane. ayrıntılı incelendiğinde 10 parçası olsa da temel olarak 3 ana parçadan oluştuğunu söyleyebiliriz. alt bölme, kahve sepeti, üst bölme. kahve sepeti aynı zamanda öğütülmüş kahve çekirdeklerinin alt bölmeye dökülmemesi için delikli bir yapıya sahiptir, filtre görevi de görür. üst bölmenin de en alt kısmında yine filtre bulunur. yani kahve tam ortada, 2 filtre arasında bulunur.
  
  alt bölme yani su haznemiz kapalı bir sistemdir. ısı verildikçe içerideki basınç sürekli artar. gerekli basınca ulaştıktan sonra su yukarıya doğru hareket etmeye başlar. basınçlı su kahvenin içinden geçerek tepe noktaya ulaşıp üst bölmeye akmaya, birikmeye başlar. wikipedia'da bu olayı anlatan güzel bir gif buldum, olayı kavramaya yardımcı olacaktır.
  
  moka pot alırken cup sayısı kullanıcı için önemli. çünkü moka pot bu konuda özgür bırakmıyor. kullanılan moka pot kaç cuplık ise her seferinde o kadar kahve ortaya çıkıyor. çünkü kahve sepeti her zaman silme bir şekilde doldurulmalı. ancak bu şekilde istenilen moka elde edilebiliyor.
  
  moka pot ile kahve yaparken bence dikkat edilmesi gereken tek şey alt bölmeye su koyarken basınç valfini su altında bırakmamak. onun dışında her şey de özgürsünüz.
  
  öğütme inceliği olarak genelde fine önerilir. espresso için kullanılandan biraz kalın olmalı gibi bir kanı olsa da ben katılmıyorum. böyle önerilmesinin sebebi, ne kadar ince öğütülürse, sonuçta o kadar koyu bir kahve elde edilecektir. ama tercihe göre medium-fine da kullanılabilir^*. tamamen kişinin zevkine kalmış bir şey.
  
  oda sıcaklığındaki bir suyu kullanmak ile ısıtılmış bir suyu kullanmak arasında zamansal fark dışında, kahvenin tadını etkileyecek bir fark bulunmamaktadır. 60-70 santigrat derecede kullanacağınız su ile demleme süreniz 1-2 dakikanızı alacaktır.
  
  yine yabancı forumlarda çok ilginç şeyler konuşulduğunu gördüm. tamp işlemi yapılmalı mı yapılmamalı mı diye. aslında konu tamamen espresso algısından kaynaklanmaktadır. tekrar hatırlatmakta fayda var, bu işin sonunda espresso elde etmeyeceksiniz. yeri değil ama tamp işlemi pürüzsüz bir yüzey elde etme amacı ile yapılmaktadır. moka pot kullanırken dümdüz, pürüzsüz bir yüzeye ihtiyaç yoktur. illa ben sıkıştıracağım diyorsanız, sıkıştırdığınız için daha fazla kahve kullanılması gerekecektir. bunun sonucunda da normalden bi tık daha koyu bir moka elde edersiniz. kişinin zevkine kalmış bir şey. ^*
  
  aynı tamp işlemi gibi insanlar gereksiz bir konu olan kahve cremasını^* konuşuyorlar.^* hatta bu olay o kadar büyüdü ki bialetti firması brikka isimli bir model çıkarttı. kahvenin çıkış noktasına bir mekanizma yerleştirilmiş, bu mekanizma fake bir köpük üretiyor. köpüğü gören kullanıcı da mutlu oluyor. ne gerek var böyle şeylere ya hu? sen sonuçta çıkan kahvenin lezzetinden memnunsan ne yapacaksın köpüğü? aylarca önceden öğütülmüş, tazelikten eser kalmamış, dünyanın en kalitesiz kahve çekirdekleriyle yapılan türk kahvelerinde bolca köpük oluyor da ne oluyor? boş verin cremayı falan siz güzel, taze kahve çekirdeklerinin peşinden koşmaya bakın.
  
  eğer buraya kadar okumaya dayanabildiysen küçük bir trick hak ettin demektir. kahve sepetine bağlı olan boru tam olarak tabana kadar uzanmadığı için alt bölmede bir miktar su her zaman kalacaktır. kahve akışı bittikten sonra bile bu en altta kalan sıcak su yerinde duramaz fıkır fıkır eder. kahve sıçramasına da yol açabilir. çözüm ise akış bittikten sonra alt bölmeyi musluktan akan suyun altında 4-5 saniye bekletmek. böylece alt kısım soğuduğu için rahatlıkla bardaklara servis yapılabilir.
  
  afiyet olsun!