pascal'ın kumarı
-
pascal's wager. blaise pascal'in ortaya attigi du$unce.
tanri olabilir veya olmayabilir, (a) tanri var (b) tanri yok diyelim.
bir insan tanriya inanmayabilir, (x) inaniyor, (y) inanmiyor diyelim.
$imdi, tanriya inanmayan bir insanin kazancinin "n" oldugunu varsayalim, zira tanriya inanan birisi para, seks gibi zevkli du$kunluklerden mahrum kalacak, tanrisina sadik olacaktir. fakat inanca gore tanriya inanan birinin, eger tanri varsa, kazanci sonsuz olacaktir, sonsuz bir kutsama ile ya$ayacaktir.
olabilecek kombinasyonlara bakalim:
(ax) tanri var ve inaniyoruz, ne mutlu bize, -n+sonsuz = sonsuz kazancli ciktik
(bx) tanri yok ve inanmi$iz, yazik -n zarardayiz.
(ay) tanri var ve inanmami$iz +n-sonsuz = -sonsuz yedik naneyi.
(by) tanri yok ve inanmami$iz superiz +n kardayiz.
e aptal olmayan herkes tanri'ya inanmanin mantikli oldugunu gorebilir demi$ buyuk ustad. -
yanliz akla gelen problemlerin en basitlerinden
(1) tanri her$eyi goruyorsa bu kumari kendin icin oynadigin, aslinda pis ve bencil oldugunu gorur, o yuzden +sonsuzu kazanmaya da bilirsin.
(2) buna kar$ilik, her insan egoisttir, o zaman kimse kutsanmaz mi?
(3) tanri yoksa, ve oteki bir ya$am yoksa, o zaman kar veya zararimizin zaten farkina varmayacagiz. o yuzden +n/-n kar/zararin onemi daha bile du$uk. -
sözkonusu düsünürün* öz dilinde "le pari de pascal" olarak bilinir.
-
-
saçma tabi.
neden, çünkü tanrı yokken kainatın en azından bir kaç on milyar yıllık varlığı boyunca verilmiş altı üstü 50 60 yıllık yaşam şansını çöpe atmanın kaybının ölçüsü -n olamaz. "eni topu altmış yıl abi, ne yapabilirsin ki altmış yılda?" eleştirisi de anlamsızdır; elde olan tek şans o altmış yıl iken sonsuzluğu kaybetmekle altmış yılı kaybetmek eşdeğerdir.
o halde tabloyu şöyle düzenleyelim:
var inanıyorum : -n + sonsuz = sonsuz
var inanmıyorum : +n - sonsuz = - sonsuz
yok inanmıyorum : sonsuz = sonsuz
yok inanıyorum : - sonsuz = - sonsuz
görüdünüz gibi tanrı, kendi varlığına akıl yoluyla inanmanın her yolunu kapatmıştır. -
pascal nouma'nin 20 nisan 2003 besiktas fenerbahce derbisinde attigi gol sonrasi oynadigi kumar
-acaba elimi sortumun icine sokup aleti avuclasam beni kovarlar mi?
netekim kumar elinde patlamistir -
pascal'ın, bu kadar içsel olan inanç kavramına alabildiğince pragmatik yaklaşıp, herşeyi çıkarlar, kazançlar mantığının parametrelerine indirgeyip, bir iktisatçı edasıyla olayı formülize etmesiyle öngördüğü çirkin "tanrı'ya inanıyorum, öyleyse karlıyım" mantığı.
-
improbable'da da işlenen konu.
-
pensees adlı kitabında gayet net açıklamıştır.
-
olasiliksiz da da mevzusu edilir pascal in tanriya nasil ulastigi. muthis te basit anlatir. ve hatta gel de anlama bi durum olusturur adama.
(bkz: improbable)
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap